काठमाडौं । यस वर्षको मनसुन सुरु हुन अझै केही दिन लाग्ने भएको छ । नेपाल प्रवेश गर्ने मनसुन हाल भारतको उत्तर पूर्वी भू–भाग, बंगलादेश, भुटान हुँदै भारतको सिक्किमसम्म आइपुगेको छ ।
“नेपालको पूर्वी भू–भागमा मनसुन भित्रिन अझै केही दिन लाग्ने देखिएको छ । नेपालको पूर्वी भू–भागमा मनसुन आगमन हुने सरदर मिति जुन १३ हो,” जल तथा मौसम विज्ञान विभागले भनेको छ ।
हिन्द महासागरबाट विकास भई बंगालको खाडी हुँदै दक्षिण–पूर्वी दिशाबाट मनसुनी वायु प्रणाली नेपाल प्रवेश गर्छ ।
मनसुनी प्रणाली नेपाल भित्रिने औसत मिति जुन १३ हो । तर, यो औसत मिति मात्र हो । योभन्दा अगाडि वा पछाडि पनि मनसुन नेपाल भित्रिनसक्छ ।
मनसुनी प्रणाली नेपालतर्फ अगाडि बढ्नेक्रममा छ । तर यो कहिले नेपाल आइपुग्छ यकिन गर्न नसकिने मौसमविद् गोविन्द झा बताउँछन् ।
बाटोमा देखिने अवरोधका आधारमा यो प्रणाली नेपाल आउन कति समय लाग्छ निर्धारण हुने उनको भनाइ छ । कुनै अवरोध नभए चाँडै र अवरोध भए केही समय ढिलो पनि हुनसक्ने उनी बताउँछन् ।
“दक्षिण–पूर्वी क्षेत्रबाट मनसुनी प्रणाली नेपाल भित्रिएपछि पनि यो नेपालभर फैलिन कतिसमय लाग्छ भन्ने हो,” मौसमविद् झा भन्छन्, “कुनै वर्ष पश्चिमतर्फ सर्नेक्रममा बाटोमा अवरोध नभए चाँडै र अवरोध भए देशभर फैलिन पनि केही समय लाग्छ ।”
सन् १९९६ मा मनसुनी प्रणाली मे ३१ मा नेपाल भित्रिएको थियो । त्यो वर्ष जल तथा मौसम विज्ञान विभागले तथ्यांक राख्ने गरेयताकै यो सबैभन्दा चाँडो मनसुन नेपाल भित्रिएको हो ।
सन् १९८२ मा नेपालमा जुन २७ मा नेपालमा मनसुन भित्रिएको थियो । विभागको तथ्यांकअनुसार यो सबैभन्दा ढिलो मनसुन भित्रिएको हो ।