काठमाडौं । अमेरिकाको मेरिल्यान्ड राज्यको बाल्टिमोर सहरस्थित फ्रान्सिस स्कट कि ब्रिज एक कार्गो जहाज ठोक्किएपछि भत्किएको छ । दुर्घटनामा पुलमा काम गरिरहेका आठजना वेपत्ता भएका थिए । तीमध्ये दुई जनाको उद्धार भएको छ । ६ जनाको मृत्यु भएको आशंका गरिएको छ ।

मंगलबार बिहान करिब १ बजेर २७ मिनेटमा कन्टेनर बोकेको जहाज अमेरिकाको पूर्वी तटमा पुलको एक सर्पोट पिल्लरमा ठोक्किएको थियो । पुलको भत्किएको हिस्सामा रहेका गाडीहरू पाटाप्सको नदीमा खसेका थिए । त्यही समय आठजना कामदार पनि नदीमा खसेर बगेका थिए ।

पुलमा ठोक्किने दि डाली नामको ३०० मिटर लामो जहाज सिंगापुरमा दर्ता छ । सोही दिन १ बजे बाल्टिमोर बन्दरगाहबाट श्रीलंकाको राजधानी कोलम्बोका लागि जहाजले यात्रा सुरु गरेको थियो । जहाज अप्रिल २२ मा गन्तव्यमा पुग्ने बताइएको थियो ।

दुर्घटनाका बेला चालक दल नभएर स्थानीय चालकले जहाजलाई दिशानिर्देश गरिरहेका थिए । ती चालक त्यस्तै दुर्घटनाबाट जोगाउनका लागि जहाजमा सवार थिए । 

अधिकारीहरूले चालक दलका सबै २२ सदस्यलाई सोधपुछ गरिएको र सबै सकुशल रहेको बताएका छन् ।

कसरी गुम्यो जहाजको नियन्त्रण ?
बन्दरगाहबाट छुट्नबित्तिकै जहाजले ‘प्रोपल्सन’ गुमाएको बताइएको छ । चालक दलले मेरिल्यान्डका अधिकारीलाई जहाजले नियन्त्रण गुमाएको जानकारी गराएका थिए ।

अमेरिकी पाइलट एसोसिएसनका कार्यकारी निर्देशक एवं जनरल काउन्सिल क्ले डायमन्डले एक बजेर २० मिनेटमा जहाज पूर्णरूपमा ‘ब्ल्याकआउट’ भएको बताएका छन् । उनले पुलमा ठोक्किनुअघि जहाजले इन्जिन पावर र इलेक्ट्रिकल पावर दुवै गुमाएको बताएका समाचारमा उल्लेख छ । 

जहाज त्यतिबेला उक्त क्षेत्रका लागि सामान्य मानिने १४.८ किलोमिटर प्रतिघण्टाको गतिमा थियो ।

जहाजले पावर गुमाएपछि डिजेल ब्याकअप जेनेरेटर सक्रिय भएर विद्युतीय प्रणाली पुनःस्थापित भएका थिए । चालकले तत्कालै जहाजलाई दायाँ मोडिनबाट रोक्न रडरमा काम गर्न र पोर्ट एंकर ड्रप गर्न आदेश दिएका थिए । उनले पुल बन्द गराउन समेत सम्पर्क गरेका थिए ।

भिडियोमा जहाजले पावर गुमाएको र फेरि आएको देखिएको प्रोपल्सनले नभएर जेनेरेटरका कारण भएको समाचारमा उल्लेख छ । 

कहाँ भयो घटना
करिब २.६ किलोमिटर लामो चार लेनको पुल अमेरिकी राष्ट्रिय गान लेखक फ्रान्सिस स्कट किको नामबाट नामकरण गरिएको हो । यो पुल मध्य बाल्टिमोरको दक्षिणपूर्वमा पटापस्को नदीमा छ । पुल अमेरिकी राजधानी वाशिंगटन डीसीको उत्तरपूर्वीमा अवस्थित औद्योगिक सहर बाल्टिमोरको सडक सञ्जालको प्रमुख हिस्सा हो ।

सन् २०२३ मा यो पुलबाट एक करोड २० लाखभन्दा बढी व्यावसायिक र यात्रुवाहक सवारीसाधनले ओहोरदोहोर गरेका थिए । आर्क आकारको पुल सन् १९७७ देखि सञ्चालनमा आएको थियो । पुलले बाल्टिमोरको हकिन्स पोइन्ट र डन्डल्कको सोलर पोइन्टलाई जोड्छ ।

सन् २०२३ मा बाल्टिमोरको बन्दरगाहले ४ लाख ४४ हजारभन्दा बढी यात्रु र ५ करोड २३ लाख टन विदेशी कार्गो व्यवस्थापन गरेको थियो । बाल्टिमोरको बन्दरगाहले कृषि र निर्माण सम्बन्धी मेसिनरी, चिनी, जिप्सम र कोइलाका साथै निसान, टोयोटा, जनरल मोटर्स, भोल्भो, जगुआर र ल्यान्ड रोभरलगायत कार निर्माताको आयात निर्यात व्यवस्थापन गर्छ ।

पुलमा को थिए ?
दुर्घटना हुँदा पुलमा आठजनाले खाल्डो पुर्ने काम गरिरहेका थिए । तीमध्ये दुईजनाको उद्धार भएको थियो भने ६ जना वेपत्ता छन् । वेपत्ता हुनेमा दुईजना ग्वाटेमालाका नागरिक तथा मेक्सिको, होन्डुरस र एल साल्भाडोरका नागरिक छन् ।

सँगै काम गरिरहेको अर्काे निर्माण कम्पनीका कामदारले हराएका व्यक्ति ब्रेक समयमा रहेको र पुल भत्किँदा कोही ट्रकमा बसिरहेको बताएका छन् ।

मेरिल्यान्डका गभर्नर वेस मूरले पीडित परिवारसँग भेट गरेका छन् । 

कस्तो असर पर्ला ?

अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले ह्वाइट हाउसबाट सरकारले घटनाबारे प्रतिक्रिया दिने र पुल बनाउने बताएका छन् । बन्दरगाह अर्काे सूचना जारी नभएसम्मका लागि बन्द भएको छ ।

यो घटनाले महिनौँ अथवा वर्षाैंसम्म बाल्टिमोरको बन्दरगाह र पूर्वी तटमा यातायात एवं ढुवानी ठप्प हुने आंकलन गरिएको छ । “यो पुल गुमाउनु पूरै क्षेत्र र पूर्वी तटका लागि विनास हो,” मेरिल्यान्ड राज्यका सिनेटर जोनी रे सालिङले भनेका छन् ।

बाल्टिमोरको बन्दरगाह अमेरिकाको नवौं व्यस्त बन्दरगाह हो । यसले १५ हजार प्रत्यक्ष रोजगारी दिन्छ भने एक लाख ४० हजारभन्दा बढी मानिस आश्रीत छन् ।

यो नौलो घटना हो ?
सन् १९६० देखि २०१५ सम्म पानीजहाज वा बार्ज ठोक्किएर ३५ वटा महत्वपूर्ण पुल भत्किएका छन् । ती मध्येका १८ वटा पुल अमेरिकाकै छन् । सन् २०१८ को एक रिपोर्टअनुसार यी घटनामा ३४२ जनाको मृत्यु भएको छ ।