काठमाडौं । नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का सम्मानित नेता झलनाथ खनालले पार्टीमा विद्रोह गर्दाताकाको जस्तो उमंग नरहेको बताएका छन् । हिजोदेखि सुरु स्थायी कमिटी बैठकमा उनले विद्रोह गर्दाको शक्ति पनि अहिले पार्टीमा नरहेको उल्लेख गरेका छन् ।

पार्टीका उत्साहित विद्यार्थीले समेत दिशाहीन महसुस गरिरहेको उनको बुझाइ छ । “विद्रोह गरेको बेला युवा र विद्यार्थीहरूमा जुन उत्साह, जाँगर र अठोट थियो, आज यी क्षेत्रमा त्यो देखिँदैन । उनीहरू दिशाहीनजस्तो महसुस गरिरहेछन् । तर, अझै पनि उनीहरू पार्टीले सही नीति ल्याउँछ कि भनेर पर्खिरहेका छन्,” उनले बैठकमा प्रस्तुत गरेको लिखित धारणामा उल्लेख छ ।

नेकपा (एमाले)भित्र विद्रोह गरेर अलग हुँदाको जस्तो एकीकृत समाजवादीको संसदीय दल र शक्ति अहिले संघ र प्रदेश दुवैमा रहेको उनको टिप्प्पणी छ ।

“विद्रोह गर्दा हामी राष्ट्रिय पार्टी मानिएका थियौँ, आज यो पनि छैन,” उनले भनेका छन्, “विद्रोह गर्दा पार्टी वरिपरि जुन जनमत थियो, त्यो पनि खुम्चिँदै गएको छ ।”

तीन क्षेत्रमा उपनिर्वाचन हुँदा समेत पार्टीले आफ्ना उमेदवारसम्म उठाउन नसकेर निरीह देखिएको उनले उल्लेख गरेका छन् ।

उनले सांसदको भूमिकामाथि पनि प्रश्न उठाएका छन् । “संसद्मा पनि हाम्रो प्रभावकारी र क्रान्तिकारी ढंगले संसदीय संघर्ष भएको महसुस हुँदैन । अधिकांश सांसदले त बोलेकै सुनिँदैन,” खनालले बैठकमा भने ।

एकीकृत समाजवादी र एमालेबीच सैद्धान्तिक र नीतिगत सवालमा भिन्नता देखाउन नसकिएको उनको भनाइ छ ।

“हाम्रो पार्टी र विद्रोह गरिएको पार्टी (एमाले)का सैद्धान्तिक र नीतिगत सवालमा भिन्नता के छ, देखाउन सकिएको छैन । हाम्रो पार्टीमा पनि जबजकै धङधङी छ र एमालेमा पनि जबजकै धङधङी छ,” उनको लिखित धारणामा उल्लेख छ, “त्यसले गर्दा पनि ठूलो संख्यामा विद्रोह गरेर अघि आएका नेता–कार्यकर्ताहरू वैचारिक–सैद्धान्तिक भिन्नता नदेखेर एमालेमा फर्किने क्रम देखिन्छ । किन यस्तो भइरहेको छ ? हामीभित्र कहाँ कमजोरी छ ? कुन कमजोरीका कारणले यस्तो भइरहेको छ ? हामीले यी सम्पूर्ण कमी–कमजोरीहरूलाई क्रान्तिकारी वर्ग दृष्टिकोणका आधारमा विश्लेषण गर्नुपर्छ, तिनीहरूलाई निर्ममतापूर्वक हटाउनुपर्छ । वैचारिक तथा संगठनात्मक दुवै क्षेत्रबाट यस्ता कमजोरीहरूलाई हटाएर हामीले हाम्रो पार्टीलाई एउटा सबल, सशक्त र धारिलो क्रान्तिकारी जगमा उभ्याउनुपर्छ र प्रधान अर्न्तविरोध र प्रधान प्रतिद्वन्द्वीका विरुद्ध क्रान्तिकारी धारलाई सोझ्याउँदै अघि बढ्नुपर्छ । तब मात्र पार्टीपंक्तिमा नयाँ उत्साह, उमंग र जोसको सञ्चार हुनेछ ।”

उनले गएको स्थानीय तह निर्वाचनको समीक्षामा पार्टी नेकपा (माओवादी केन्द्र)को पिछलग्गुजसरी अघि बढेको आरोप पनि लगाएका छन् ।

“आखिर हाम्रो पार्टी दक्षिणपन्थी र माओवादीको पिछलग्गुजस्तो भएर अघि बढ्यो,” खनालको भनाइ छ ।

स्थानीय निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेस र माओवादीले धोका दिँदा कार्यकर्ताहरू निराश भएर एमालेतिरै फर्कने चिन्ता बढेको पनि उनले उल्लेख गरेका छन् ।

“नेपाली कांग्रेस र माओवादी दुवैले हाम्रो पार्टीलाई देशैभरि धोखा दिए । हाम्रो पार्टीलाई मतदाता मात्र बनाए । त्यसले हाम्रो पार्टीको बन्दै गरेको क्रान्तिकारी छवि र साख नराम्ररी गिराइदियो,” उनले भनेका छन्, “कार्यकर्ताहरू देशव्यापी रूपमा निराश भए । त्यसपछि ‘बरु एमालेतिरै जाने’ भन्ने चिन्तनको विकास हुन थाल्यो र पलायन बढ्दै गयो ।”