भक्तपुर जिल्लाको कोभिड(१९ सङ्कट व्यवस्थापन केन्द्रका पदाधिकारीले सङ्क्रमण बढ्ने जोखिम देखाएर विक्रम संवत् २०७८ को बिस्का जात्रा लगाउन रोक्ने निर्णय गरेपछि स्थानीयले चर्को विरोध गरेका छन् । सरकारी निर्णयविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा नै पनि परेको छ । भक्तपुरमा नयाँ वर्षको पहिलो दिन बिस्का जात्रा लाग्छ ।* यसैबीच जात्रा नराेक्न सर्वोच्च अदालतले अन्तरिम आदेश दिएर अन्योलको अन्त्य गरेकाे छ ।
शासकहरू सायद सिक्नै खोज्दैनन् । नेपाली समाजमा पदमा पुग्नेबित्तिकै आफैँलाई सर्वज्ञ ठान्ने मानसिकता व्याप्त छ । गल्तीबाट सिकेको भए सरकारले भक्तपुरको पहिचान ामानिने बिस्का ९बिस्केट० जात्रा रोक्ने निर्णय स्थानीयसँग परामर्श नगरी पक्कै गर्ने थिएन ।
भारतमा दैनिक एक लाखभन्दा बढी कोभिड(१९ बाट सङ्क्रमित हुनथालेका छन् । नेपालमै पनि सङ्क्रमितको सङ्ख्या ह्वात्तै बढेर दैनिक तीन सय जनाको हाराहारीमा पुगेको छ । अहिले सानो असावधानीबाट समेत सङ्क्रणले भयावह रूप लिन सक्छ । भक्तपुरका बासिन्दा पनि यति त पक्कै बुझेका छन् । तैपनि, उनीहरुले जात्रा रोक्ने सरकारी निर्णयको किन गरे त यसरी विरोध ?
रातो मछिन्द्रनाथको रथ तान्न रोक्ता ललितपुरमा देखिएको जनआक्रोशको हेक्का नराखी स्थानीय प्रशासनले गरेको निर्णय यसैले भक्तपुरेका लागि पनि मञ्जुर भएन । उनीहरू प्रतिवादमा उत्रे । बिस्का जात्रा भक्तपुरका बासिन्दाको दैनिक जीवनको अभिन्न अङ्ग हो भने भक्तपुरे संस्कृतिको परिचायक पनि हो । त्यसैले बिस्काका सम्बन्धमा लिइने निर्णयमा उनीहरूको निर्णायक भूमिका हुनुपर्थ्यो ।
सङ्क्रमण फैलन नपाउने तर जात्रा नरोकिने उपाय पहिल्याएमा अहिलेको तनाव स्वतः कम हुनेछ । बिस्काका सरोकारवालाहरूलाई नै यस्तो उपाय पहिल्याउन दिइनुपर्छ । सरकारले जबर्जस्ती गर्न खोजे समुदायमा तनाव बढ्नेमात्र होइन सङ्क्रमणको जोखिम पनि बढ्न सक्छ । राजनीतिक नेताहरूलाई भिड जम्मा गर्न नरोक्ने प्रशासनलाई जात्रा रोक्ने त नैतिक अधिकार पनि छैन ।
लिङ्गो ठड्याउने, रथ तान्ने र पूजा गर्नेजस्ता जात्राका सबै उपक्रम पूरा हुने तर भिडभाड नहुने उपाय के हुनसक्छ त रु सायद, टेलिभिजनमा जात्राको प्रत्यक्ष प्रसारण गर्ने र रथको दर्शनका लागि जानेलाई भौतिक दूरी कायम गरेर मास्क प्रयोग गर्न मनाउन सके जात्रामा विघ्न पनि नपर्ने र सङ्क्रमणको जोखिम समेत अपेक्षाकृत कम हुने देखिन्छ ।
के सरकार सरोकारवालाका कुरा सुन्न र निर्णय स्वीकार गर्न स्वेच्छाले तयार होला ? स्थानीय प्रशासनले बल प्रयोग गरेर जात्रा रोक्न खोजे त्यो हठ प्रत्युत्पादक हुनसक्छ । हेक्का रहोस्, जनता सरकारभन्दा बलिया हुन्छन् ।