काठमाडौं । छिमेकी मुलुक चीनमा कोरोनाजस्तै लक्षणको नयाँ संक्रमण फैलिएका विषयमा त्यहाँको सरकारले हालसम्म आधिकारिक विवरण सार्वजनिक गरेको छैन । गएको डिसेम्बर अन्तिमदेखि चीनमा कोरोनाजस्तै श्वासप्रश्वासजन्य संक्रमण ह्युमन मेटान्युमोनोभाइरस (एचएमपीभी) फैलिएको भन्दै अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चामाध्यमले समाचार सम्प्रेषण गरिरहेका छन् ।

उत्तरी चीनका केही सहरमा इन्फ्लुएन्जा (फ्लु)जन्य संक्रमणका बिरामी बढिरहेका त्यहाँको सेन्टर फर डिजिज् कन्ट्रोल (सीडीसी)ले जनाएको छ । सीडीसीले डिसेम्बर अन्तिम साता सार्वजनिक गरेको तथ्यांकानुसार, अस्पताल पुगेका मध्ये ३०.२ प्रतिशतमा चिसोजन्य इन्फ्लुएन्जा र ६.२ मा एनएचपीभीसँग मिल्दाजुल्दा लक्षण देखिएका छन् । उनीहरू एचएमपीभी संक्रमित नै हुन् भनेर सीडीसीले पुष्टि गरेको छैन ।

चीन सरकारले यसबारे आधिकारिक तथ्यांक हालसम्म सार्वजनिक गरेको छैन । सामाजिक सञ्जालमा भने एचएमपीभीका कारण अस्पताल भरिभराउ भएको भन्दै भिडियो सामग्र्री सार्वजनिक गरिएको छ ।

भारतको स्वास्थ्य तथा परिवार कल्याण मन्त्रालयले पनि नयाँ भाइरसको जोखिम रहेको भन्दै तीन दिनअघि सतर्कताका निम्ति ‘अलर्ट’ गराएको छ । मन्त्रालयले नेसनल सेन्टर फर डिजिज् कन्ट्रोललाई संक्रमण भित्रिन सक्ने भन्दै निगरानी गर्न आदेश दिएको थियो  ।

वरिष्ठ संक्रामक रोग विशेषज्ञ डा. अनुप सुवेदी हाल चीनमा फैलिरहेको संक्रमण एचएमपीभीकै कारण भन्ने पुष्टि नभएको बताउँछन् । जाडोयाममा श्वासप्रश्वासम्बन्धी धेरैखाले संक्रमण फैलिन सक्छ । त्यसैले एकैपटक धेरै बिरामी अस्पताल भर्ना भएकै आधारमा एचएमपीभी भएको भन्न नमिल्ने उनको तर्क छ । एचएमपीभी भइहाले पनि कोरोनाको जस्तो महामारी ननिम्त्याउने उनको भनाइ छ ।

इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले हालसम्म चीनमा एचएमपीभी पुष्टिको कुनै जानकारी प्राप्त नभएको जनाएको छ । “चीनमा नयाँ भाइरस फैलिएको बारे हामीकहाँ अहिलेसम्म आधिकारिक रिपोर्टिङ भएको छैन । हामीले यसको चेकजाँच वा निगरानीलाई लिएर अहिलेसम्म कुनै गाइडलाइन बनाएका छैनौँ,” महाशाखाका निर्देशक डा. यदुचन्द्र घिमिरेले बाह्रखरीसित भने ।

संक्रमणजन्य रोगसहित नेपाल भित्रने यात्रुलाई अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा विभिन्न विधिबाट निगरानीमा भने राखिएको उनले जानकारी दिए ।

विश्वका निम्ति एचएमपीभी नयाँ भाइरस होइन । सन् २००१ मा पहिलोपटक पुष्टि भएको यो आरएनए भाइरस हो । श्वासप्रश्वास, संक्रमितले प्रयोग गरेका सामान छुँदाको अवस्था, खोक्दा, हाछ्युँ गर्दा खकार वा सिँगानको माध्यमबाट यो संक्रमण सर्छ ।

भारतीय विशेषज्ञले यसलाई म्युटेन्ट (रूप फेर्ने) प्रजातिको भाइरस भनेका छन् । म्युटेन्ट हुने क्रममा यो झनै घातक हुन सक्ने उनीहरूको जिकिर छ ।

यो संक्रमणको ३ देखि ६ दिनमा लक्षण देखिन्छ । अधिकांश मानिसमा मध्यम लक्षण मात्र देखिने विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ)ले जनाएको छ । यो श्वासप्रश्वाससँग सम्बन्धित संक्रमण हो । कडा लक्षण भएमा निमोनिया हुन सक्ने डब्ल्यूएचओले उल्लेख गरेको छ ।

डब्ल्यूएचओले हालसम्म यसलाई विश्वव्यापी आपत्कालीन अवस्था घोषणा गरेको छैन । तर, ‘केस’ बढ्दै गएकाले कडा नियमनका निम्ति सम्बन्धित निकायलाई सतर्क गराइरहेको छ ।

चीनमा हाल १४ वर्षमुनिका बालबालिका, वृद्धवृद्धा र रोगप्रतिरोधी क्षमता कम भएकाहरूलाई कडा निमोनिया एचएमपीभी संक्रमणले सताइरहेको कतिपय अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन् ।

एचएमपीभीमा कोरोनाजस्तै रुघाखोकी, ज्वरो, थकान महसुस हुनेजस्ता लक्षण देखिन्छ । हालसम्म यसविरुद्धको कुनै खोप छैन ।