काठमाडौं । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा)ले भ्रष्टाचारमा जन्मकैद सजायको व्यवस्था राख्न माग गरेको छ । सरकारले संसद्मा लगेको भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ लाई संशोधन गर्न बनेको विधेयकमाथिको बिहीबार राज्यव्यवस्था तथा सुशासन समितिमा दफावार छलफलमा भाग लिँदै राप्रपा सांसद रोशन कार्कीले यस्तो माग गरेकी हुन् ।
भ्रष्टाचार निवारण ऐनले नै अपराधीलाई उम्कने ठाउँ दिएको भन्दै जन्मकैदको सजाय राख्नुपर्ने उनको भनाइ थियो । “ऐनले भ्रष्टाचारीलाई उम्किन दिएको छ कि जस्तो लाग्छ । कैदको सजाय कम छ । विदेशमा भागेर हदम्याद पूरा भएपछि आउन सक्छ । त्यसैले जन्मकैद राख्नुपर्छ,” कार्कीले भनिन्, “भ्रष्टाचारमा कैद मात्र राखेर हुँदैन । हदम्याद किन राख्ने ? भ्रष्टाचारी जहिले नि समाउनुपर्छ । हदम्याद हटाउनुपर्छ ।”
नेपाली कांग्रेसका सांसद संजय गौतमले कसुर र सजाप थप्न आवश्यक नरहेको भन्दै भएको कानुनको प्रभावकारी कार्यान्वयन आवश्यक रहेको बताए । उनले निजी क्षेत्रलाई जिस्क्याउन नहुने भन्दै सरकार निरंकुश बन्नु पनि नहुने तर्क गरे ।
नेकपा (माओवादी केन्द्र)का सांसद माधव सापकोटाले नागरिकमा राजनीतिज्ञ ब्युरोक्रेसीको सोचमै भ्रष्टाचारले जरो गाड्यो भन्ने सामाजिक चिन्ता बढेको बताए । उनले देशमा कानुन नभई त्यसको कार्यान्वयन नगरेर समस्या भएको बताए । “हाम्रो देशमा कानुन अभावले उपल्लो तहका नेतालाई घेरेको होइन । हामीसँग मौज्दात कानुन पनि पर्याप्त छन्,” सापकोटाले भने, “हाम्रो चिन्तन सोच र प्रवृत्तिबाट भ्रष्टाचार हटाउन आवश्यक छ । त्यसका लागि मूलतः पाठ्यक्रममा भ्रष्टाचार समाजिक अपराध हो भनेर जोड दिन आवश्यक छ ।”
उनले बेनामी उजुरी दिएर दुःख दिने प्रवृत्ति बढेको भन्दै व्यक्ति कि संस्था खुलाउनुपर्ने व्यवस्था गर्नुपर्ने बताए । “दुख दिन बेनामी उजुरी हाल्ने क्रम बढ्यो । संस्थाले दिन्छ कि व्यक्तिले तोकेर गए हुन्छ,” सापकोटाले भने, “झुटा उजुरी दिनेलाई विधेयकको दफा १० मा एक–तीन वर्ष सजाय भनेको छ । तीन नै भनेर तोकौँ ।”