काठमाडौं । आउँदो पुससम्म साना र ठूला आधा दर्जन बढी जलविद्युत् आयोजना निर्माण सम्पन्न भई राष्ट्रिय प्रणालीमा १५४ मेगावाट बिजुली थप हुने भएको छ ।

 

चालु आर्थिक वर्षभित्र सम्पन्न हुने लक्ष्य राखिएका आयोजना भूकम्प र सीमा नाकावन्दीले अवरोध आई निर्माण प्रभावित भएपछि आउँदो पुससम्म सम्पन्न हुने ऊर्जा मन्त्रालयले जनाएको छ । यी सबै आयोजना निजी क्षेत्रबाट निर्माण भइरहेका छन् । मन्त्रालयका अनुसार चिनियाँ लगानीका मात्रै ७५ मेगावाट क्षमताका २ आयोजा सम्पन्न हुँदैछन् । दुबै आयोजनाको ९० प्रतिशत काम सम्पन्न भएको प्रवद्र्धकहरुले जानकारी दिएका छन् ।

 

नाकावन्दीबाट ढिलाई भएका आयोजना मंसिर अन्तिममा सम्पन्न हुने भएका छन् । बाँकी अन्य आयोजना पनि आगामी आवभित्र सम्पन्न हुने देखिएको छ । सुख्खायाम सुरु हुनु अगावै १ सय ५४ मेगावाट बिजुली थप हुने ऊर्जा मन्त्रालयका सहसचिव दिनेशकुमार घिमिरेले बताए । भूकम्प र सीमा नाकावन्दीले गर्दा चालु आवमा सम्पन्न हुनुपर्ने आयोजना ६ महिना ढिलो भएको उनको भनाइ छ । उनका अनुसार भारतबाट समेत ६ सय मेगावाटसम्म बिजुली आयात गरेर सुख्खायामको लोडसेडिङ न्यून गर्ने सरकारको तयारी छ । 

 

नेपाल र चिनियाँ संयुक्त लगानीमा सिनो सगरमाथा हाइड्रोपावर कम्पनीद्वारा निर्माणधिन ५० मेगावाटको माथिल्लो मस्र्याङदी ए, चीनकै चाइना वाटर एन्ड इलेक्ट्रिक कर्पोरेशन (सीडब्ल्यूई) ले निर्माण गरिरहेको २५ मेगावाटको मादी आयोजना सम्पन्न हुँदैछन् । माथिल्लो मस्र्याङदीमा सिनोको ९० र चितवन कोई समूहको १० प्रतिशत लगानी छ । 

 

यस्तै स्वदेशी लगानीमा अरुण कावेली पावर लिमिटेडले निर्माण गरिरहेको २५ मेगावाटको कावेली बी १, पाँचथर पावर कम्पनीको १५ मेगावाटको हेवा ए, कालिका पावरले निर्माण गरिरहेको ५ मेगावाटको दरौदीखोला र १० मेगावाटको सिकलेस आयोजनालगायत छन् । ५० मेगावाटको माथिल्लो मस्र्याङदी ढिलोमा असोजसम्म सम्पन्न हुने प्रवद्र्धक कम्पनीले जनाएको छ ।

 

आगामी वर्ष आधारभूत रुपमा लोडसेडिङ अन्त्य गर्न स्वदेशी र भारतबाट समेत गरि सुख्खायाममा १ हजार ६७ मेगावाट बिजुली आपूर्ति गर्ने लक्ष्य लिएको छ । सुख्खायमामा माग बढेर १ हजार ४ सय २३ मेगावाट पुग्ने र आपूर्ति १ हजार ६७ मेगावाट हुँदा प्रणालीमा २ सय ५६ मेगावाट अपुग हुन गई आगामी माग, फागुन र चैतमा बढीमा ४ घण्टासम्म लोडसेडिङ हुने प्रक्षेपण गरिएको छ ।

 

 

चालु आर्थिक वर्षमा स्वदेशी लगानीका ७ साना आयोजना सम्पन्न भई राष्ट्रिय प्रणालीमा ३४.५ मेगावाट बिजुली उत्पादन थप भएको छ । यो समेत गरी विद्युत् उत्पादन ८ सय ६० मेगावाट पुगेको छ । चालु आवमा अपि पावर लिमिटेडको साढे ८ मेगावाटको नौगाड आयोजना, कुथेली बुखरी साना जलविद्युत्को १ मेगावाटको सुस्पाबुखरी, सानीमा माई हाइड्रोपावर लिमिटेडले ७ मेगावाटको माईक्यासकेड, छ्यान्दी हाइड्रोपावरले २ मेगावाटको छ्यान्दी, १० मेगावाटको माथिलो माईखोला, खानीखोला हाइड्रोपावर लिमिटेडको ४ मेगावाटको टोङगन ठोस्ने र २ मेगावाटको खानीखोला आयोजना सम्पन्न भएको विद्युत् विकास विभागले जानाएको छ ।

 

यी आयोजना स्वदेशी लगानीमा नेपाली प्रवद्र्धकले बनाएका हुने । देशमा ८० देखि १०० मेगावाटका दरले माग बढ्ने र सोही अनुसार उत्पादन नभएपछि वर्षेनी विद्युत्भार कटौती (लोडसेडिङ) बढ्दै गएको छ । आगामी आर्थिक वर्षमा भारतबाट थप बिजुली आयात गरेर लोडसेडिङ आधारभूत रुपमा हटाउने सरकारको तयारी छ ।