site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
सम्पादकीय
Nabil BankNabil Bank
Sarbottam CementSarbottam Cement

लोकतन्त्रमा सरकार जनताप्रति उत्तरदायी हुनुपर्छ । हुनत जबाफदेही हुनुको अर्थ उत्तर दिनुमात्र भन्दा धेरै व्यापक छ तर उत्तरदायी हुनु पनि भ्रष्टाचार नियन्त्रणको एउटा प्रमुख आधार मानिन्छ । उत्तरदायी हुनुको पहिलो लक्षण भने जनताले गरेका प्रश्नको सही र स्पष्ट उत्तर बेलैमा दिनु हो । तर, नेपालका शासक जनताबाटै चुनिएका भए पनि जनताप्रति उत्तरदायी हुन खासै रुचाउँदैनन् । लाग्छ, शासकहरू आफूलाई राज गर्नैका लागि दैवी शक्तिले नियुक्त गरेको ठान्छन् । कुनै नागरिकले वैयक्तिक वा सामूहिकरूपमा प्रश्न गर्नेबित्तिकै शासकहरूलाई झोंक चल्छ । शासकका क्रियाकलापमा प्रश्न गर्ने वा औचित्य खोज्ने व्यक्तिलाई उनीहरू अराष्ट्रिय, षड्यन्त्रकारी, विकास विरोधी भनेर फत्तुर लाउनसमेत हिचकिचाउँदैनन् । निजगढमा प्रस्तावित विमानस्थल बनाउँदा त्यति धेरै रुख काट्नुको आवश्यकता र औचित्यमा सन्देह गर्नेहरूलाई पनि अहिले त्यसरी नै सरकारी संयन्त्र र समर्थकलगायत मिलेर लाञ्छित गर्ने प्रयास भएको छ ।
जनताका उचित प्रश्नको स्पष्ट र सही उत्तर दिनुको साटो शासकहरूले उल्टै फरेब लगाउन थाले भने बुझे हुन्छ – ‘दालमा कालो छ’ । निजगढमा प्रस्तावित निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणका सम्बन्धमा उठेका प्रश्नलाई मन्त्रीहरूले विकास विरोधी षड्यन्त्रको अंग भन्न थालेका छन् । वन फँडानीका विषयमा अपेक्षाकृत संवेदनशील भनिएका वन तथा वातावरण मन्त्रीले समेत ‘निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय  विमानस्थल’ बनाउन नदिन ‘ठूलै शक्ति’ लागेको धारणा प्रकट गरेको सार्वजनिक भएको छ । मूलतः निजगढमा विमानस्थल निर्माण गर्दा चाहिनेभन्दा बढी वन फँडानी नहोस् भन्ने चिन्ता सञ्चार माध्यमलगायत जिम्मेवार नागरिकहरूबाट व्यक्त भएको देखिन्छ । विमानस्थलको आवश्यकता र औचित्यका सम्बन्धमा प्रश्न खासै उठाइएको छैन । यद्यपि, निजगढको साटो कम वातावरणीय क्षतिमा नजिकै अर्को स्थानमा विमानस्थल बनाउनु उपयुक्त हुने सुझाव पनि जिम्मेवार राजनीतिक नेताहरूले नै दिएका छन् ।

निजगढमा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनाउने योजना दशकौं पुरानो हो । ठूला आयोजना निर्माण हचुवामा गर्न खोज्नु भ्रष्टाचार गर्ने नियत नभए मूर्खतापूर्ण महत्त्वाकांक्षा हो । यस्ता आयोजनामा ठूरो धनराशि खर्च हुन्छ । त्यतिमात्र हैन वातावरणीय क्षति र मानवीय मूल्य पनि ठूलै मात्रामा चुक्ता गर्नुपर्ने हुन्छ । यसैले ठूला आयोजना निर्माण गर्ने निर्णय गर्नुभन्दा पहिले लामो अध्ययन र मूल्यांकनका प्रक्रियाहरू पूरा गरिन्छन् । आर्थिक, सामाजिक, वातावरणीय मूल्य तथा लाभ लागतको जोखिम मूल्यांकन गरेरमात्र ठूला आयोजना छानिन्छ । निजगढ विमानस्थलका हकमा भने सबैभन्दा पहिले वन फाँड्ने प्रक्रिया अगाडि बढाइएको छ । यसैले कुनै न कुनैरूपमा बदमासी हुन लागेको सन्देह भएको हो । प्रबुद्ध नागरिकहरू र सञ्चारकर्मीको मूल चासो पनि यसैमा हो ।

Prabhu Bank
Agni Group
NIC Asia

विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डीपीआर) तयारै नगरी वन फाँड्न गरिएको हतारले अहिले सन्देह उब्जाएको हो । कत्रो विमानस्थल निर्माण गर्नु आवश्यक छ र त्यसका लागि कति रुख काटे पुग्ने हो भन्नेमा पनि सरकारले स्पष्ट उत्तर दिनसकेको छैन । सरकारले हतारमा गराएको वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन (ईआईए)को गुणस्तरमा पनि प्रश्न उठिसकेको छ । यस्तो अवस्थामा सकेसम्म कम रुख काटियोस् र रुख काट्नै पर्ने बेला भएपछि मात्र काट्ने काम होस् भन्नु कसरी षड्यन्त्र भयो ? विमानस्थल निर्माणको प्रक्रिया पूरा नहुँदै रुख काट्न हतारो गर्नुमा पो षड्यन्त्र हुनसक्छ । आफ्नो षड्यन्त्रप्रति जनताको ध्यान नजाओस् भनेर त सरकारले उल्टो प्रचारवाजी गरेको त हैन ?   

आरोप प्रत्यारोपको अन्त्य हुँदैन । निजगढभन्दा कम क्षतिमा सोही स्तरको अर्को विमानस्थल बन्छ भने सरकारले विकल्पमा विचार गर्नुपर्छ । स्वतन्त्र अध्ययनबाट अर्को स्थानमा भन्दा निजगढमै उपयुक्त देखिन्छ भने त्यहीँ विमानस्थल बनाउनुपर्छ । रुख सकेसम्म कम काट्ने र काट्नै पर्ने बेलामा मात्र काट्ने विश्वास दिलाएर विस्तृत परियोजना प्रतिवेदनलगायतका अरू प्रक्रिया अगाडि बढाउन सरकारलाई कसैले छेकेको छैन । यस्तै, काटेको भन्दा धेरै रुख रोपिने मन्त्रीहरूको भनाइ सत्य हो भने वृक्षरोपण प्रक्रिया सुरु गर्दा पछि रुख काट्ने बेलामा विरोध पनि कम हुनेछ । सरकारको नियत निजगढमा वन फँडानी गर्नुमात्र हैन भने ‘षड्यन्त्र’को सिद्धान्त प्रचार गर्न हैन वातावरण संरक्षण र पारदर्शिताप्रति गम्भीर भएर जनउत्तरदायी बनोस् । जनताको प्रश्नलाई षड्यन्त्र भन्दा शंकाको सुई आफूतिरै फर्कन्छ भन्ने हेक्का रहोस् । रह्यो विरोधको औचित्य र वैधताको प्रश्न – प्राकृतिक वातावरण व्यक्तिको जीजनसँग प्रत्यक्ष सम्बन्धित भएकाले नेपालका मात्र हैन संसारको कुनै कुनामा बस्ने व्यक्तिले पनि वातावरण विनाशका विषयमा प्रश्न गर्न पाउँछ । नेपाली नागरिकले त झन नपाउने  कुरै भएन ।

Global Ime bank

 

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: मंगलबार, असोज ९, २०७५  ११:५९
Sipradi LandingSipradi Landing
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
cg detailcg detail
Kumari BankKumari Bank
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
Maruti cementMaruti cement
सम्पादकीय
ICACICAC