स्थानीय तहको निर्वाचनमा भरतपुरमा मतदान गर्दै माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड । 

चितवन । स्थानीय तहको निर्वाचनमा चर्चित बनेको चितवको भरतपुर महानगरपालिका यसपालीको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा पनि उत्तिकै चर्चित बन्दैछ ।

नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल बाबु–छोरीको राजनीतिका कारण भरतपुरले चर्चा पाएको हो । पहिले कांग्रेस गठजोडमा छोरी थिईन् । अहिले एमाले गठजोडमा बाबु आईपुगेका छन् । 

के छोरी रेणुलाई जस्तै प्रचण्डलाई चुनौती छ ? कि उनी जित्ने निश्चित छन् । आम कौतुहलताको विषय बनेको छ । मुख्यतयाः भरतपुर महानगरका २९ वडामध्ये अधिकाँश वडा (१९ वडा) चितवन निर्वाचन क्षेत्र नम्बर ३ मा परेको छ । यसमा माडी नगरपालिका पनि जोडिएको छ । त्यसैले चर्चा पाउनु स्वभाविकै हो ।

निर्वाचनको उमेदवारी दिने समय नजिकिँदै गर्दा स्थानीय तहको निर्वाचनको भरतपुर महानगरको चुनावी मत परिणामबारे बहस र विश्लेषण हुन थालेको छ ।  माओवादीको एकल मत तेस्रो दल मै सीमित छ । जित्न कुनै न कुनै दलसँग तालमेल आवश्यक थियो । त्यही प्रोपोगाण्डा प्रचण्डले विगतमा पनि अपनाए र अहिले पनि अपनाए ।  

यहाँपनि विगतको चुनावी परिणामको आधारमा मतको लेखाजोखा गरिएको छ । स्थानीय तहको निर्वाचमा छोरी (प्रचण्ड पुत्री) रेणु दाहाल कांग्रेस र नेकपा (माओवादी केन्द्र) को गठबन्धनबाट महानगर प्रमुखको उमेदवार बनेकी थिइन् ।

कतिपयले यसलाई अपवित्र गठबन्धन भनेर व्याख्या गरेका थिए । एमालेले सत्तोसराप नै गर्यो । कांग्रेसका उमेदवार दिनेश कोइरालालाई सभापति शेरबहादुर देउवा कै हस्तक्षेपमा उमेदवारी फिर्ता गराएर त्यो गठबन्धन तयार भएको थियो ।

कार्यकर्ताहरुले नरुचाएका कारण कांग्रेसको भोट ६० प्रतिशत हाराहारीमा मात्रै रेणु दाहाललाई परेको थियो । मतगणनामा मतपत्र च्यातिएपछि भएको विवाद सर्वाेच्चसम्म पुग्यो । पुनः निर्वाचन नभएको भए २ सयदेखि ३ सयको मतअन्तरले देवी ज्ञवालीले जित्ने देखिएको थियो । 

निर्वाचन आयोगको निर्णय अनुसार सर्वाेच्चले फैसला गर्दा भरतपुर १९ मा पुनः मतदान हुन पुग्यो । जसको परिणाम एमालेका उमेदवार देवी ज्ञवाली झिनोमतले पराजित भएका थिए । 

उक्त चुनावमा सबैभन्दा ठुलो पीडा बेहोरेका थिए देवी ज्ञवालीले । अहिले नेकपा (एमाले) र माओवादी केन्द्रको वाम गठबन्धन भएपछि चितवनको क्षेत्र नम्बर ३ मा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले उमेदवारी दिने लगभग निश्चित जस्तै छ ।

त्यो बेला सबैभन्दा बढी पीडा बेहोरेका ज्ञवाली अहिले सबैभन्दा अगाडी पुगेर प्रचण्डसँग तस्बिर खिचाउनेमा परेका छन् । अनि चुनावी प्रचार अभियानमा लाग्ने उनले उद्घोष पनि गरिसकेका छन् । विभिन्न आरोप प्रत्यारोपको उनले फेसबुकबाटै खण्डन समेत गर्नुपर्यो ।

स्थानीयतहमा जस्तै होला भनेर एमालेले सो क्षेत्रमा ‘व्याक’ गर्न मिल्ने खालका सामान्य नेताहरुको नाम सिफारिस गरेर पठाएको छ । कांग्रेससँगको गठबन्धन तोडेर अप्रत्याशित रुपमा पार्टी एकिकरणको उद्घोष गर्दै वाम गठबन्धनमा लागेका माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले उमेदवारी दिएभने उनको परीक्षा मंसिर २१ गते हुनेछ ।

प्रचण्ड उठ्ने चितवन क्षेत्र नम्बर ३ मा यस्तो छ मत परिणाम 

विगतमा भएको पाँच निर्वाचन क्षेत्रलाई घटाएर चितवनमा तीन निर्वाचन क्षेत्र कायम गरिएको छ । क्षेत्र नम्बर ३ मा भरतपुर महानगरपालिकाको १९ वडा र माडी नगरपालिका परेको छ । स्थानीय तहको निर्वाचनमा भरतपुर महानगरमा कांग्रेस–माओवादी गठबन्धन थियो । त्यसैले प्रमुख पदका उमेदवारले ल्याएको मतले विष्लेषण गर्न गाह«ो छ ।

हरेक पार्टीले वडाध्यक्ष भने आ–आफ्नै तरिकाले उमेदवार बनाएका थिए । त्यसैले यहाँ वडाध्यक्षले ल्याएको मतको आधारमा विष्लेषण गरिएको छ । 
उक्त मतपरिणाम अनुसार वाम गठबन्धन ७ हजार ३६५ मतले अगाडी देखिन्छ । यद्यपि यही मत कायम राख्नका लागि पनि गठबन्धन सामु निकै चुनौती छ ।

भरतपुर महानगरको १९ वडामा नेपाली कांग्रेसले २३ हजार ४८७ मत ल्यायो । माडी नगरपालिकामा कांग्रेसले ल्याएको ३ हजार ४३६ मत जोड्दा कांग्रेसको मत २६ हजार ९२३ हुन जान्छ । राप्रपाले ल्याएको ८ हजार ३१० मत जोड्दा कांग्रेस रराप्रपाको संयुक्त मत ३५ हजार २३३ हुन्छ ।

यता भरतपुर महानगरको १९ वटा वडामा नेकपा एमालेले २० हजार २५६ मत प्राप्त गरेको छ । उसले माडी नगरपालिकामा प्राप्त गरेको मत ४ हजार २३८ हो । यो दुई क्षेत्रको मत जोड्दा एमालेले कुल २४ हजार ५९८ मत प्राप्त गरेको छ । 

माओवादी केन्द्रले भरतपुर महानगरको १९ वटा वडामा १४ हजार ३३८ मत ल्याएको छ । माडी नगरपालिकामा माओवादीको मत ३ हजार ७६६ हो । यो दुई ठाउँको मत जोड्दा माओवादी केन्द्रको कुल मत १८ हजार १०४ हुन आउँछ । 

यसरी माओवादी र एमालेले पाएको मत जोड्दा बाम गठबन्धनको कुल मत ४२ हजार ५९८ पुग्छ । यसमा कांग्रेस राप्रपाले पाएको संयुक्त मत ३५ हजार २३३ घटाउँदा वाम गठबन्धनको पक्षमा ७ हजार ३६५ मत बढी छ ।  

यसपटक जिल्लामा कुल ४१ हजार मतदाता थपिएका छन् । स्थानीय तहको निर्वाचनका बेला असन्तुष्ट कांग्रेसको मत रुखमा र दुबै चिन्हमा परेको थियो । त्यो मत काँग्रेसको पक्षमा अहिले केही थपिन सक्छ ।

चितवनको सात स्थानीय निकायको तुलना गर्दा भरतपुर महानगरको १९ वडा र माडीमा गरेर नयाँ मतदाता पनि थपिएका छन् । त्यो मत मिश्रित रहेको देखिन्छ । यसरी हेर्दा स्थानीय निर्वाचनको मताधारमा हेर्दा गठबन्धन अगाडी देखिएको छ । 

यस्तो थियो प्रचण्डको तयारी 

गएको भदौ र असोज मै पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले चितवनमा आएर पटकपटक आफु चितवनबाटै उठ्ने भनेर घोषणा गरेका थिए । उनले स्थानीय तहको निर्वाचन हुन अघि नै चितवन क्षेत्र नम्बर तीनलाई ताकेका घटनाक्रमले देखाउँछ ।

त्यतिबेलै करोडौंको प्याकेज कार्यक्रम ल्याएका उनले अधिकांश बजेट यही क्षेत्रमा पारेकाले पनि अनुमान लगाउन सहज थियो । 

अहिले निर्माणका कामहरु धमाधम भैरहेका छन् । प्रचण्डको गाउँ पनि तीन नम्बर क्षेत्र मै पर्छ । 
माओवादीको स्पष्ट बहुमत क्षेत्र भनेको चितवनको पटिहानी र जगतपुर हो । क्षेत्र नम्बर तीनको माडी नगरपालिकामा झिनो मतले माओवादी केन्द्रले जितेको भए पनि कांग्रेस, माओवादी र राप्रपाको मत उस्तै उस्तै छ । भरतपुर महानगरपालिकाको तीन वटा वडा मात्रै माओवादीले जितेको छ । तीनै वटा वडा अहिले प्रचण्ड उठ्ने क्षेत्र नम्बर ३ मा पर्छ ।

वडा नम्बर १३, २५ र २६ मा माओवादीले वडाध्यक्ष जितेको छ । २६ वडामा शुरुमा एमालेसँगको तालमेल थियो । पछि काँग्रेसँगको गठबन्धनले एमालेसँगको तालमेल तोडेर कांग्रेस वडाध्यक्षलाई समर्थन गर्दै आफ्ना उमेदवारलाई कारवाहीको चेतावनी माओवादीले दिए पनि उमेदवारले जितेरै छाडे । 

प्रचण्ड सामु यस्ता छन् चुनौती

वाम गठबन्धनको पक्षमा सात हजार बढी मत देखिँदा के अब प्रचण्ड सुरक्षित छन् त ? यो प्रश्न सबैका सामु आउन सक्छ । केन्द्रिय नेता भएका र एउटा पार्टीको अध्यक्ष रहेका प्रचण्ड जित्लान् की हार्लान् भन्ने आम प्रश्न स्वभाविक नै हो । तर उनका लागि चुनौतीका चाङ यथावत छ । उनले ति चाङ पन्छाउन सर्वप्रथम चितवनको क्षेत्र नम्बर २ मा एमालेलाई छाड्न सक्नुपर्छ । अथवा उमेदवारीमा सहज मिलान गराउन सक्नुपर्छ ।

सो क्षेत्रको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा एमालेका हालका सांसद (साविक क्षेत्र नम्बर ३ का विजयी) कृष्णभक्त पोखरेललाई एमालेले सर्वसम्मत रुपमा उमेदवार सिफारिस गरेर पठाएको छ । 

सोही क्षेत्रमा माओवादी केन्द्रले विगतको संविधानसभामा विजयी बनेका रामबहादुर थापा, बादललाई उठाउन जोडतोड गरिरहेको छ । सोही विवादका कारण आजसम्मै उमेदवारको टुंगो लगाउन गठबन्धनलाई सकस परिरहेको छ । पछिल्लो चरणमा पोखरेललाई प्रदेशमा दिएर बादललाई प्रतिनिधिसभामा दिने भन्ने चर्चा पनि छ । 

तर यो क्षेत्र मिलाउन सकेनन् भने प्रचण्डलाई सकस पर्ने देखिन्छ । हुन त चितवनको साविक क्षेत्र नम्बर ४ (हाल क्षेत्र नम्बर ३ मा पर्छ) नेपाली कांग्रेसको पकड क्षेत्र मानिन्छ । तत्कालीन अवस्थामा सुरक्षित स्थान भएकाले सुशील कोईरालालाई उठाएर कांग्रेसले सहज रुपमा जितेको थियो ।

स्थानीय तहको निर्वाचनमा कांग्रेस कार्यकर्ता भड्किए झैँ एमाले कार्यकर्ता अहिले पनि भड्किएभने पनि उनका सामु ठुलै चुनौती पर्न जान्छ । बाहिर देवी ज्ञवालीले खुला समर्थन गरे पनि तल्लो स्तरमा संघर्ष गरेका कार्यकर्ताहरु सन्तुष्ट देखिएका छैनन् ।
कांग्रेसले पनि सो क्षेत्रमा उमेदवार तय गरिनसकेका कारणले उमदेवारले कति मत काट्न सक्छ भन्ने कुरामा निर्भर गर्छ ।

अर्का महत्वपूर्ण चुनौती भनेको राप्रपा प्रजातान्त्रिकका नेता तथा हालका वनमन्त्री विक्रम पाण्डे खडा छन् । कांग्रेसँगको तालमेलमा उनले क्षेत्र नम्बर तीनमा उमेदवारी दिने चर्चा व्यापक छ ।

उनले हलो चिन्ह लिए रै मैदानमा आए पनि प्रचण्डको चुनौती अरु काँग्रेस कै उम्मेदवार झैं बलिया पाण्डे देखिन्छन् । विगतको चितवनको क्षेत्र नम्बर पाँचबाट जितेका पाण्डे हालको क्षेत्र नम्बर ३ मा पनि बलियो पकड राख्ने व्यक्ति हुन् । उनलाई काँग्रेसको मत सहज रुपमा जानेछ भने आफ्नो मत सुरक्षित गर्न सक्ने केही क्षमता पाण्डेसँग छ ।  

अर्काे चुनौती बाँदरमुढे घटना हो । यद्यपी बाँदरमुढे घटनाको विषयमा उनले पटकपटक माफि पनि मागेका छन् । तर राहत प्याकेजमा माओवादीले अहिलेसम्म कुनै काम गर्न नसकेको आरोप लाग्दै आएको छ । सो घटनाकै कारण माडीका स्थानीयहरु भड्किन सक्ने देखिन्छ । माडीमा माओवादीले जिते पनि हालका नगरप्रमुख ढाकुर ढकाल जनमोर्चाका नेता भएकैले भोट गएको अनुमान चितवनवासीले गरेका छन् ।

एमाले र माओवादीबीच भावनातमक एकता र अन्य क्षेत्रमा सहज उमेदवारी दिन सक्यो भने प्रचण्डको आधार बलियो हुन सक्छ ।