प्रा. डा. गोविन्द केसीले तेइसौं दिनमा मंगलवार साआझ अनशन स्थगित गरेको समाचारले उनका समर्थक र विरोधी सबैले लामो सास फेरेको हुनुपर्छ । दुवैथरीको तनाव कम जो भएको छ । समर्थकहरूले यी सत्याग्रहीको प्राण रक्षा भएकोमा सन्तोषको सास फेरेका हुन्। यिनको तपस्याको तापले रन्थनिएका विपक्षीले पनि शीतल अनुभव गरेको हुनुपर्छ । अनशन स्थगित गर्ने कारण जे भए पनि उनको यसपटकको अनशनले नेपाली समाजलाई दुई भागमा विभाजित गरिदियो - कि त डा. केसीको अनशनका समर्थक नभए विरोधी । सचेत नागरिक कोही पनि उनको अनशनबाट निस्पृह रहन सकेनन् । नेपाली समाजलाई डा. केसीको अनशनले जति झकझक्याउन पनि पहिले कुनै घटनाले सकेको थिएन । यस अर्थमा मेडिकल माफियाले झुक्याएर उनको तपस्यालाई निष्फलै बनाए भने पनि नेपाली समाजको अन्तरात्मालाई बिउँझाउने काम गरेको श्रेय डा. केसीले पाउँछन् ।
डा. केसीको अनुष्ठान सत्य र न्यायका पक्षमा छ । उनले त्यसका लागि सत्याग्रहको बाटो अपनाएका छन् । चिकित्सा शिक्षा कालोबजारको वस्तु बन्न नदिन उनले सुरु गरेका अनुष्ठानमा अरू धेरै तत्वपछि मिसिँदै गए । द्वापर युगका अन्तिम राजा जन्मेजयले ’सर्प यज्ञ’ गर्दा देवराज इन्द्रको पलंगमा बेरिएर बसेका नागराज तक्षक इन्द्र र पलंगसहित यज्ञकुण्डमा होमिने अवस्था उत्पन्न हुनलागेजस्तो भएको थियो । तपस्वीविरुद्ध सत्ता र शक्ति भएकाहरूले अनेकौँ ज्यादती गरेका वर्णन पूरा कथामा पाइन्छ । कतिपय तपस्वीको तपस्या भंग गर्न पनि सत्ताधारीहरू सफल हुन्छन् । यस्तै प्रयास यी सत्याग्रही प्राध्यापकविरुद्ध पनि भएका थिए । उनको मात्र हैन समर्थकहरूका विरुद्धसमेत अनेकौं अनर्गल प्रचार गरियो । तैपनि, यसपटक उनले अनशनको आफ्नै रेकर्ड तोडे भने समर्थकहरूमा पनि अचम्मको अठोट देखियो । पहिले पहिलेका अनशनमा जस्तो यसपटक उनलाई समर्थन गर्ने सञ्चारकर्मी, अधिकारकर्मीहरूले अनशन स्थगित गर्न दबाब दिएनन् । उनका सहकर्मी र विद्यार्थीले पनि माग पूरा गराउन बढी आवाज उठाए तर अनशन तोड्न भनेनन् । संयोग, यसपटक उनले आफैँ अनशन स्थगित गरे ।
डा. केसीले देश विपत्तिमा परेका कारण आफूले अनशन स्थगित गरेको र माथेमा आयोगको प्रतिवेदनको अवज्ञा गर्न खोजिएका पुनः अनशन सुरु गर्ने जानकारी मंगलबार साँझ विज्ञप्तिमार्फत् दिएका छन् । अर्थात्, चिकित्सा शिक्षामा रहेका विकृति र विसंगति अन्त्य गर्ने अनुष्ठानबाट विचलित नहुने प्रतिज्ञा उनले गरेका छन् । उनी कति जीवट छन् भन्ने त एघारौंपटक अनशन गरेर डा. केसीले प्रमाणित गरिसकेकै छन् । अब उनलाई अनशनमा बस्न नपर्ने अवस्था सिर्जना गर्ने दायित्व राज्यको हो । माथेमा आयोगको प्रतिवेदनको भावनाअनुसार संसद्मा विचाराधीन विधेयकलाई सच्याएर पारित गर्ने जिम्मेवारी संसद्ले पूरा गरेमा डा. केसीको मुख्य माग पूरा हुन्छ । सरकारको संसद्मा स्पष्ट बहुमत छ र प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले प्रमुख विपक्षी नेकपा (एमाले) सहमत नभए पनि माथेमा आयोगको सिफारिसअनुसारको कानुन बनाउने वचन दिइसकेका छन् । अब आफ्नो वचन पूरा गर्ने प्रधानमन्त्रीको दायित्व हो । डा. केसीले अनशन स्थगित गरेपछि दबाब समाप्त भएको ठानेर अन्यथा गर्ने प्रयास कुनै पक्षले पनि गर्नु हुँदैन । डा. केसीको जीवन संकटमा पर्दामात्र हैन सरकारलाई दबाब दिन उनका समर्थकहरू अरू बेला पनि सडकमा उत्रन तयार हुनुपर्छ । डा. केसीको माग पूरा हुँदा सबै नेपालीको हित हुने भएकाले यसलाई कसैले पनि प्रतिष्ठाको विषय नबनाऊन् । जनप्रतिनिधिहरूलाई समाजले धिक्कार भन्नु नपरोस् !
अदम्य साहस र सत्यनिष्ठाका प्रतिमूर्ति बन्न सफल प्राध्यापक डा. गोविन्द केसीलाई साधुवाद !
