काठमाडौं । निर्वाचन आयोगले प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनका लागि सुरु गरेको मतदाता नामावली संकलन अभियानमा सर्वसाधरणको घुँइचो बढेको छ । 

आयोगले सबै ७५ जिल्ला निर्वाचन कार्यालय र ७४४ स्थानीय तहदेखि मतदाता नामावली संकलन कार्य सुरु गरेको छ । जिल्ला निर्वाचन कार्यालयमा साउन १ देखि र स्थानीय तहबाट साउन १६ बाट नामावली संकलन सुरु गरिसकेपछि नामावली संकलन गर्नेको भीड लागेको हो । 

विशेषगरी काठमाडौको जिल्ला निर्वाचन कार्यालयमा काठमाडौं बाहिरका र काठमाडौंका सर्वसाधरण एकै ठाउँमा हुँदा बढी भीड भएको हो । 

मतदाता नामावली संकलनका लागि छोटो समय भएकाले सबै ठाउँमा नै फोटोसहितको मतदाता नामावली संकलन र अद्यावधिक गर्नेको बाक्लो उपस्थिति रहेको निर्वाचन आयोगले जनाएको छ ।

अद्यावधिकमा नाम सार्ने, त्रुटी सच्याउने, नाम हटाउने र दाबी बिरोध गर्ने काम पर्दछन् । 

१६ वर्ष पुगेका र नागरिकता भएका सबै नेपाली नागरिकले मतदाता नामावली संकलनमा भाग लिन पाउने व्यवस्था छ ।  

काठमाडौं जिल्लामा मात्रै काठमाडौं महानगरपालिकासहित ११ र जिल्ला निर्वाचन कार्यालयबाट मतदाता नामावली संकलनको काम भइरहेको छ । तर, पनि बाहिर जिल्लाको जिल्ला निर्वाचन कार्यालयबाट मात्रै संकलन हुने भएकाले बबरमहलस्थित जिल्ला समन्वय समितिको कार्यालय बाहिर घुँइचो लागेको हो । 

काठमाडौं जिल्ला निर्वाचन कार्यालयले समन्वयको कार्यालय बाहिर संकलन गरिरहेको जिल्ला निर्वाचन कार्यालय काठमाडौंका प्रमुख चन्द्रप्रसाद गौतमले जानकारी दिए ।

उनले १६ गतेदेखि काठमाडौं महानगरको राष्ट्रिय सभागृह र अन्य दश नगरपालिकाको कार्यालयबाट नामावली संकलन सुरु गरिएको पनि बताए ।

“हामीले काठमाडौंमा १२ ठाउँबाट नामावली संकलन गरिरहेका छौं । अहिलेसम्म समन्वयको कार्यालयबाट १६ हजारभन्दा बढी र अन्य तहबाट करिब दुईहजार नामावली संकलनमा सहभागी भएको छ,” उनले भने ।

१२ ठाउँबाट संकलन भइरहेपनि काठमाडौंको अन्य नगरपालिकाका सर्वसाधरण पनि जिल्ला निर्वाचन कार्यालयमै ५ घण्टादेखि लाइनमा बसिरहेको पाइएको छ ।
काठमाडौंका स्थानीय र बाहिरी जिल्लाका स्थानीय एकै ठाउँमा हुँदा घुँइचो बढेको हो ।

समन्वय समितिको प्रांगणमा ५ घण्टादेखि लाइनमा बसेका टोखा नगरपालिकाका भीमसेन लामिछानेले यसअघि पनि फोटो खिचाएर पनि आफ्नो नाम नभएकाले जिल्लामै आएको बताए ।

“मैले पहिले पनि भोट दिँदै आएको थिएँ । तर, स्थानीय चुनावको बेला नाम नभएर भोट दिन पाइएन,” उनले बाह्रखरीसँग भने, “यसपाली समयमै दर्ता गराएर अर्को चुनावमा भोट दिन चाहन्छु । यो आफ्नो अधिकार पनि हो ।”

त्यस्तै, कलेज ड्रेसमै लाइनमा ४ घण्टादेखि लाइनमा बसेकी सोलुखुम्बुकी प्रजु राईसमेत यसअघि मतदाता नामावलीमा आफ्नो नाम छुटेका कारण भोट दिन नपाएको बताउँछिन् ।

“अघिल्लो पटक उमेर पुगेरपनि नाम छुटेका कारण भोट दिन पाइएन । अहिले बुबाले पनि नाम दर्ता गर्नुपर्छ भन्नुभयो । अनि लाइन बसेको पालो आउला जस्तो छैन,” उनले भनिन् ।    

उनीसँगै रहेकी बालुवाटार स्थायी घर बनाउने एक महिलाले भनिन्, “यहाँ अस्तव्यस्त छ । आफ्नो मान्छेलाई छुट्टै लगेर दर्ता गरेका छन् । सामान्य मान्छे लाइन बसेको बस्यौं । हामी ५ घण्टादेखि लाइनमा छौं ।”

निर्वाचन कार्यालयले भने आफ्नो जनशक्तिअनुसार व्यवस्थापन गर्ने प्रयास गरेको जनाएको छ । 

काठमाडौकै मान्छे पनि जिल्ला निर्वाचन कार्यालयमा आएकाले घुँइचो बढी भएको जिल्ला निर्वाचन कार्यालयका प्रमुख गौतमले जानकारी दिए ।

उनले काठमाडौंका स्थानीय आफ्नै स्थानीय तहमा गएर दर्ता गराउँदा बाहिरको मान्छेलाई सहज हुने बताए ।  

निर्वाचन आयोगले सबै स्थानीय तह र जिल्ला निर्वाचन कार्यालयमा मतदाता नामावली संकलन भइरहेको जनाएको छ । यसअघि १ करोड ४० लाख ५६ हजार मतदाता रहेकोमा यसपाली करिब १५ देखि २० लाख थपिने अनुमान गरेको छ । 

किन चाहिन्छ फोटोसहितको नामावली ? 

निर्वाचनमा मतदान गर्नको लागि सबै योग्य नागरिकहरूले फोटोसहितको मतदाता नामावलीमा अनिवार्य नाम दर्ता गराउनु पर्दछ ।
१६ वर्ष उमेर पूरा गरी नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र प्राप्त व्यक्तिले मतदाता नामावलीमा नाम दर्ता गर्न सक्नेछन् तर प्रचलित कानुनअनुसार १८ वर्षउमेर पूरा भएपछि मात्र निजहरूलाई मताधिकार प्राप्त हुनेछ ।

नाम दर्ता गर्ने योग्यता 
   क) नेपाली नागरिक भएको हुनुपर्छ ।
   ख) १६ वर्षउमेर पूरा गरी नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र प्राप्त गरेको हुनुपर्दछ ।
   ग) कुनै निर्वाचन क्षेत्रभित्रको गाउँ विकास समितिरनगरपालिकामा स्थायी बसोबास गरेको हुनुपर्दछ ।

के चाहिन्छ र कहाँ जाने ?
सम्बन्धित जिल्लामै मतदाता नामावलीमा आफ्नो नाम दर्ता गर्नका लागि नागरिकताको प्रमाणपत्र र यदी बसाइसराई भएको छ भने कागजात लिएर जिल्ला निर्वाचन कार्यालयमा जानुपर्नेछ । त्यस्तै साउन १६ बाट आफ्नो स्थानीय तहबाटै पनि नाम दर्ता गराउन सकिनेछ ।