site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
देश
Nabil BankNabil Bank
Sarbottam CementSarbottam Cement
नेपाली सेनामा बीचमै सेवा छाड्ने बढ्दै
फाइल तस्बिर ।
Ghorahi CementGhorahi Cement

काठमाडौं । वीरगन्जका अविनाश जोशीले दुई वर्षअघि नेपाली सेनाको जागिर छोडे । जोशी राम्रो कमाइ गर्ने आशामा युरोपियन मुलुक क्रोएसिया जाने योजनामा छन् । प्रक्रिया अघि बढिसकेको तर कोभिड–१९ को कारणले अड्केको उनी बताउँछन् ।

सेनामा काम बढी तर तलब थोरै हुँदा परिवार पाल्नै गाह्रो भएकोले सेवा छाड्नुपरेको उनले बताए । जोशी त प्रतिनिधि पात्र मात्रै हुन् । विगतदेखिको तथ्यांक हेर्ने हो भने नेपाली सेनामा सेवा अवधि नपुग्दै जागिर छोड्ने र भागेर जानेको संख्या बढ्दो छ । पछिल्लो तीन वर्षमा एक हजार ८४९ जनाले बीचमै जागिर छाडेको तथ्यांक छ । सैन्य भाषामा उनीहरुलाई ‘भगौडा सैनिक’ भनिन्छ । उनीहरु कसैलाई सूचना नदिई भागेका हुन् ।

सोही अवधिमा चार हजार ९३४ जवान सेवामा आबद्ध भएका छन् । उपदान अर्थात् १० वर्ष सेवा अवधि पूरा गरेर एकमुुष्ट रकम लिएर जानेमा दुई हजार ११४ जना छन् । उनीहरुले पेन्सन पाउँदैनन् ।

Agni Group

सेनामा यसरी जागिर छाड्नुमा तीनवटा प्रमुख कारण देखिएको नेपाली सेनाका प्रवक्ता सन्तोषबल्लभ पौडेल बताउँछन् । उनका अनुसार खोजेअनुसारको सेवा–सुविधा नपाउनु, बाबु–आमाको करबलमा जागिर खानु र विदेशमा राम्रो अवसर पाउने प्रलोभनमा जागिर छाड्ने गरेको दृष्टान्त छन् ।

उनी भन्छन्, “कुनै सिपाहीले जागिर किन छोड्छ, त्यसको सामाजिक, आर्थिक र मनोवैज्ञानिक अध्ययन गर्न जरुरी छ । खालि विदेशको अवसरको लागि छाड्छन् भन्नु उपयुक्त नहोला ।” सिपाहीले जागिर छोड्ने कारणबारे सेनाले बेला–बेलामा अध्ययनसमेत गर्ने गरेको उनले बताए ।

Global Ime bank

सुरक्षा मामिला विश्लेषक इन्द्र अधिकारी सैनिकले सेवा छोड्ने थुप्रै कारण भएको बताउँछिन् । बाहिर सोचजस्तो सेनाको जागिर आकर्षक नहुनु, सिपाहीदेखि अधिकृत तहको काममा धेरै कठिनाइ हुनुु र कामअनुसार तलब नहुँदा छोड्नेको संख्या बढ्दै गएको उनको भनाइ छ । उनी भन्छिन्, “सिपाहीलाई भुत्ते बनाएर राख्नु भएन । त्यसैले केही न केही काम दिइराख्छन् । अनि, काम गरेअनुुसार तलब हुँदैन । परिवार पाल्न नपुग्ने र परिवारसँग बस्न नपाउने भएपछि छाड्छन् ।”

सेनाको तालिमप्राप्त जवानले विदेशमा आठ घण्टा गार्डको काम गर्दा राम्रो पारिश्रमिक पाउने हुँदा त्यतातर्फ आकर्षण बढेको उनी औँल्याउँछिन् ।

यस्तै, सेनामा तल्लो स्तरका कर्मचारीलाई माथिल्लो स्तरका कर्मचारीले व्यक्तिगत तथा घरायसी काममा लगाउने र उनीहरुको परिवारको समेत सेवा गर्नुपर्ने हिनता बोधका कारण पनि जागिर छाड्ने गरेको विज्ञहरु बताउँछन् ।

एउटा सिपाही तयार पार्न नौ महिना लाग्छ । ती सिपाहीलाई तालिम दिँदा चाहिने खाना, लत्ताकपडा र बन्दोबस्तीका सबै सामान जोड्दा न्यूनतम साढे तीन लाख रुपैयाँ खर्च हुने गरेको छ । सिपाहीले यसरी सेवा छोडी भाग्ने गर्दा देशलाई ठूलो धनराशि क्षति हुने गरेको विज्ञ बताउँछन् ।

अशक्त निवृत्तिभरण, निवृत्तिभरण, उपदान राजीनामा, उमेरहद अवकाश र भगौडा गरी हाल वार्षिक रूपमा करिब पाँच हजारको संख्यामा विभिन्न तहका जनशक्ति सैनिक सेवाबाट बाहिरिने गरेको पछिल्लो तथ्यांकले देखाउँछ ।

पछिल्लो समय सैनिक नियमावली २०६९ संशोधन भएको छ । संशोधित नियमावलीले पेन्सन अवधि १६ वर्षमा सीमित गरेको छ । १८ वर्षकै उमेरमा सेनामा जानेले छिट्टै पेन्सन पकाएर उपदान लिएर विदेश जानेदेखि अन्य काम गर्न सक्छन् । यसले सेनामा भर्नाको संख्या मात्र बढाउने विश्लेषक अधिकारी बताउँछिन् । तर, राज्यको लगानीको हिसाबले भने कुनै फाइदा नहुने उनको बुझाइ छ ।

हाल सेनामा ९२ हजार दरबन्दी रहे पनि कुल सैनिक ८५ हजार हाराहारीमा छन् ।

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: आइतबार, फागुन २३, २०७७  १६:२१
Sipradi LandingSipradi Landing
worldlinkworldlink
Nepal TelecomNepal Telecom
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
Kumari BankKumari Bank
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
Maruti cementMaruti cement
सम्पादकीय
ICACICAC