काठमाडौं । जोरपाटीमा झन्डै आधा घण्टा कुरेपछि सुन्दरीजल जाने बा.४ख ८५५० नम्बरको साझा यातायात आइपुग्यो । लामो समयपछि आएको बस चढ्न कुरेका यात्रुलाई हतारो भयो । यात्रुको चापले बसमा उभिँएर यात्रा गर्नुपर्ने अवस्था थियो । तैपनि कोचिएर । सहचालक भने अझै यात्रु थप्दै थिए । कराउँदै जाने हो, बेंसीगाउँ, मेडिकल कलेज, सुन्दरीजल । बस्दै गरेका यात्रुलाई पनि पछाडि सर्नुहोस् भन्दै कराउँछन् । 

जोरपाटी सुन्दरीजल सडक खण्डमा देखिएको यो दृश्य राजधानीका प्राय: ठाउँमा देख्‍न पाइन्छ । जोरपाटी-सुन्दरीजल जाने यात्रुले वर्षौंदेखि यो समस्या झेल्दै आएका छन् । सडकमा निर्माण सामग्री राखिनु तर निर्माण नहुनु । पाँचौं वर्षदेखि यो रुटमा सडक मर्मत र निर्माण नहुँदा यहाँ चल्ने सवारीसाधान ढलपल गर्दै जान्छन् । एक त चौडा सडक छैन, त्यहीमाथि गिट्टी माटो बीच सडकमै थुपारिनु ।  सडक विस्तारका नाममा गरिने ढिलासुस्ती चलखेलले यात्रु-चालक मात्रै होइन । सर्वसाधारण सबैले सास्ती खेप्‍न बाध्य छन् ।

यही रुटमा गाडी चलाउँदै आएका प्रकाशमान शाही सडककै कारण गाडी चलाउन समस्या भएको बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘‘साँघुरा र भत्किएका सडक किनारामा निर्माण सामग्री अव्यवस्थित तरिकाले थुपारिँदा जाम बढेको छ । यस्तो सडकमा गाडी चलाउँदा दुर्घटना होला कि भन्‍ने पीर उस्तै छ ।” 

निर्माण सामग्री थुपारिन्छ,  निर्माण हुँदैन
जताततै गिट्टी, ढुंगा, माटो थुपारिएका छन् । कतै माटोका थुप्रा छन्, त कतै गिट्टी । विस्तार गर्छौं, भन्दै सुरु गर्दै छाड्ने गरेकाले झन् अस्तव्यस्त भएको स्थानीय बताउँछन् ।

जोरपाटी सुन्दरीजलको सात किलोमिटर खण्डमा यात्रुले जाममा बस्नुपर्छ । सुन्दरीजलकी करिष्मा लामा यसरी सडकमा अव्यवस्थित रुपमा थुपारिएका ,गिट्टी, ढुंगा, माटोका थुप्राले यात्रु, चालक, पैदलयात्रीले लामो समय सास्ती खेप्न बाध्य रहेको बताउँछिन् । उनी भन्छिन्, ‘‘कतै तलाउ छन्, त कतै थुप्रा माटा गिट्टीका थुप्रा । अहिले पानी पर्ने मौसम होइन । तर पनि ढल, खानेपानीका पाइप फुटेर पानी सडकभरी छ, सडक खाल्डैखाल्डा परेका छन्, घरमा भने पानी किनेर खानुपर्छ । जोरपाटी सुन्दरीजल जाने जोकोहीले जाम नखेपेको कुनै दिन छैन । जसको कारण हो । बीच सडकमै ढुंगा माटो थुपारिनु । जोरपाटी बेंसीगाउँमा थुपारिएका यी थुप्राले सवारीसाधनलाई ओहोरदोहोर गर्न सकस परेको छ । सडक विस्तार गर्नुपूर्व समस्या त थियो नै अहिले झन समस्या बढ्दै छ ।”

२०७३ सालमै जोरपाटी सुन्दरीजल खण्डको सात किलोमिटर सडक निर्माणका  लागि आशिष र सीएम जेभीसँग सम्झौता गरी सडक निर्माणको काम सुरु गरिएको थियो । २०७५ असोजमा काम सक्ने गरी सम्झौता भएको थियो । करिब ५४ करोड लागतमा ठेक्का सम्झौता भएको थियो । तर सम्झौत मिति सकिएको दुई वर्ष बितिसक्यो । अवस्था अझै उस्तै छ । दिनहुँ सवारी जामको सास्ती उत्तिकै बढेको छ । दुर्घटना हुने जोखिम पनि उस्तै छ । सर्वसाधारण भन्छन्, "सडक निर्माणका नाममा थुपारिएका ढुंगा-माटोले झनै सकस भएको छ ।"

स्थानीय रामकृष्ण पुडासैनी ठेकेदारको यस्तै लापरबाहीले गर्दा पहिला स्थानिय विरोधमा निस्केको बताए । ‘‘सडक विस्तार गर्छौं भन्दै बजेट मात्रै हिनामिना हुने काम भएको छ । न त सुविधा पाएका छौं । न सवारी साधन ढंगले गुड्न पाउँछन्," उनले भने, "सम्बन्धित निकायले ठेकेदार परिवर्तन गरिरहन्छ । यहाँका दुई सडक खण्डमा ठेक्का सम्झौता भएको थियो । लामो समय दुवैतिरको काम अलपत्र परेको थियो  । अब बल्लबल्ल निर्माण होला भन्ने आशा पलाएको थियो । पैदलयात्रुले हिलाम्मे भएका  सडक किनाराबाट हिँड्न मिल्दैन ।" उनका अनुसार यही खण्ड हुँदै पर्यटकीय क्षेत्र सुन्दरीजल हुँदै चिसापानी, हेलम्बु, लामटाङलगायत पर्यटकीय क्षेत्रमा पुग्न सकिन्छ । पर्यटकीय गन्तव्यमा जाने आन्तरिक तथा बाह्‍य पर्यटकलाई समेत नकारात्मक असर परेको पुडासैनी बताउँछन् ।

निर्माण कार्य : सुरु गर्दै छाड्दै...
गोकर्ण अत्तरखेलका करुण भण्डारी निर्माण गर्न भन्दै व्यवसायीले पाँच वर्षदेखि सडक अस्तव्यस्त पारेको बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘‘कहिल्यै पनि सडकको काम सकिँदैन । बर्खामा भल घरभित्रै पस्छ । सडक विस्तार गर्ने भन्दै गिट्टी थुपारिएको दुई महिना भइसक्यो । अहिलेसम्म गिट्टी पनि ओछ्याइएका छैनन् । कालोपत्रे र पिच हुने कुरा त कहिले हो कहिले । सडकमा यसरी निर्माण सामग्री थुपारिँदा दैनिक घण्टौं जाम हुने गरेको छ ।”

ठेकेदार कम्पनीका शान्तकुमार श्रेष्ठका अनुसार पटक-पटकको ठेक्का सम्झौताले सडक विस्तार हुन नसकेको स्वीकार्छन् । उनी भन्छन्, ‘‘यसभन्दा अगाडि पाँच पटकसम्म सडक विस्तार गर्न लाग्यौं । तर सफल भएन । सडकमा स्थानीयले नाली खोल्न नदिएर पटक-पटक मर्मत हुँदा पनि दिगो हुन सकेन, अहिले भने छिट्टै काम सक्ने कम्पनीको योजना छ ।”

गोकर्णेश्वर नगरपालिकाका प्रवक्ता मनोजकुमार ढुंगाना सर्वसाधारणको मुआब्जा विवादले धेरै समय लागेको बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘‘अहिले पनि कतिपय स्थानीयले मुआब्जा पाएका छैनन् । तर पनि उनीहरुकै स्वीकृतिमा धमाधम सडक विस्तारको काम भइरहेको छ । उतिबेला मापदण्डविपरीतका संरचना पनि समयमै हटाउन सकिएन । अब चैतभित्र सडक कालोपत्रे भइसक्छ । अहिलेसम्म सडकमा ढल हाल्ने, रेखांकन गर्ने, संरचना हटाउने काम भइरहेको छ । काम भइसकेका ठाउँमा सडक कालोपत्रे गर्न गिट्टी जम्मा गरिसकेका छौं ।” 
हेरौं थप तस्बिर :