एजेन्सी । अष्ट्रेलियाको वन डढेलोदेखि आँधी, हावाहुरी, सलह प्रकोप, बाढी पहिरो आदिले २०२० मा वातावरण सम्बन्धी अहिलेसम्मकै सबैभन्दा ठूलो क्षति पुर्याएको छ । यसवर्षका दश सबैभन्दा महङ्गा प्राकृतिक प्रकोपहरुले कूल गरेर १५० अर्ब डलर बराबरको नोक्सानी गराएको छ जसले २०१९ को सबै रेकर्ड तोडेको छ भने जलवायु परिवर्तनको दीर्घकालीन असरबारे पनि ध्यान केन्द्रित गराएको नयाँ रिपोर्टमा उल्लेख छ ।
प्राकृतिक प्रकोपले यो वर्ष विश्वभर ३५,०० मानिसहरुको ज्यान लिएको छ भने एककरोड ३५ लाख मानिसहरुलाई विस्थापित गराएको छ । विशेषगरी विपन्न मुलुकहरुमा यसबाट हुने धनजनको क्षति रेकर्ड नहुने हुँदा नोक्सानको तथ्याङ्क अनुमान गरेभन्दा धेरै गुणा बढी रहेको विज्ञहरु बताउँछन् ।
यसकारण पनि प्राकृतिक प्रकोपको अधिकतम भार गरिब राष्ट्रहरुलाई परिरहेको हुन्छ जसलाई आश्चर्यजनक मानिएको छैन ।
धनी मुलुकहरुमा ६० प्रतिशत प्राकृतिक प्रकोप सम्बन्धी दुर्घटनाको भर्पाइ गर्ने गरिएको छ भने कम आयदर भएका देशहरुमा चाहिँ चार प्रतिशत आर्थिक नोक्सानीको मात्र क्षतिपूर्ति दिइने गत महिना ल्यान्सेन्टमा प्रकाशित अध्ययनमा उल्लेख छ । क्रिस्टियन एडकी जलवायु नीति प्रमुख, क्याट क्रामर भन्छिन्, “एसियामा बाढीपहिरो होस् या अफ्रिकामा सलह प्रकोप, अमेरिका र युरोपमा आँधीबेरी, २०२० मा जलवायु परिवर्तनले वास्तवमै आक्रामक रुप लिएको छ ।”
मान्छेद्वारा सिर्जित जलवायु परिवर्तन अगाडि पनि प्राकृतिक प्रकोपहरु हुने गर्दथे तर एक शताब्दी भन्दा लामो समयको तापमान सम्बन्धी डाटा, हुरीबतास र बढ्दो समुद्री सतहबारे अध्ययनले अहिलेको असामान्य मौसमी गतिविधि मानव हस्तक्षेपकै कारण भएको स्पष्ट पार्दछ । यसवर्षका सबैभन्दा ठूलो आर्थिक क्षति पुर्याउने प्राकृतिक दुर्घटनाहरुमध्ये पाँचवटा एसियाको वर्षायामसँग सम्बन्धित रहेका छन् ।
जस्तै २०२० मा बांग्लादेशले अनुभव गरेको बाढीलाई ऐतिहासिक मानिएको छ जसमा एक चौथाइभन्दा बढी देशको भूभाग पानीमा डुबेको हो । त्यस्तै अष्ट्रेलिया अनि अमेरिकाको क्यालिफोर्नियामा भएको अनियन्त्रित आगलागीले पनि इतिहासकै ठूलो डढेलोको रेकर्ड राखेको छ ।
त्यस्तै रुसको अति चिसो आर्टिक सर्कलमा यस वर्ष पहिलोपटक तापमान वृद्ध हुनुले वैज्ञानिकहरुलाई अर्को झट्का दिएको हो । यसरी समयसँगै प्राकृतिक प्रकोपहरु झन झन क्रुर र पहिलेको भन्दा बढी हुने हालका डाटाले देखाउँछ । द गार्जियन