काठमाडौं । आउँदो शैक्षिक सत्रदेखि कक्षा ११ र १२ मा फिल्म र डकुमेन्ट्री पढाइ हुने भएको छ । पाठ्यक्रम विकास केन्द्रका अनुसार आउँदो शैक्षिक सत्रबाट कक्षा ११ र १२ का विद्यार्थीले ११ र १२ कक्षाका विद्यार्थीले फिल्म र डकुमेन्ट्री पढ्न पाउने छन् ।

चलचित्र विकास बोर्डको पहलमा पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले पाठ्यक्रममा फिल्म र डकुमेन्ट्री समावेश गरेको हो । यद्यपि अनिवार्य विषयमा रुपमा भने समावेश गरिएको होइन । ऐच्छिक विषयका रुपमा समावेश गरिएको पाठ्यक्रम विकास केन्द्रका अधिकृत खिलनाथ धमलाले जानकारी दिए ।

“आउँदो शैक्षिक सत्रबाट कक्षा ११ र १२ का विद्यार्थीले चाहेको खण्डमा फिल्म र डकुमेन्ट्री विषय पढ्न सक्नेछन्,” धमलाले भने, “अनिवार्य नभएकाले पढ्नैपर्छ भन्ने छैन । तर, मन लागेका विद्यार्थीले स्कुलले पढाउने व्यवस्था गरेको खण्डमा पढ्न सक्नेछन् ।”

पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले अहिले पाठ्यक्रम निर्माण गरिरहेको छ । पाठ्यक्रमको ड्राफ्ट ओस्कार इन्टरनेसनल कलेजका प्रिन्सिपल तथा चलचित्र निर्देशक विनोद पौडेलले तयार पारेर केन्द्रलाई बुझाएका थिए । ११ र १२ कक्षामा १००/१०० पूर्णाकको पाठ्यक्रम डिजाइन गरिएको छ । आधा थ्योरी र आधा प्राक्टिकल पाठ्यक्रम डिजाइन गरिएको छ ।

“समकालीन समाजले आवश्यकता महसुस गर्‍यो भने भोलिका दिनमा ११ र १२ कक्षाभन्दा तल पनि पाठ्यक्रममा चलचित्रसम्बन्धी विषय समावेश गर्न सकिएला । तर अहिले तत्काल सम्भावना छैन । त्यसमा होमवर्क नै भएको छैन,” धमला भन्छन्, “सानै उमेर चलचित्र पढाउन सकिन्छ वा सकिँदैन अथवा त्यो तहमा दिन सकिन्छ कि सकिँदैन भन्ने पनि हो । कक्षा ११ र १२ मा अध्ययन सुरु भए पछि कस्तो प्रतिक्रिया आउँछ त्यसले त्यहाँभन्दा तलका कक्षामा राख्दा हुने महसुस भयो भने राख्दै जान पनि सकिन्छ ।”

उनले कक्षा ११ र १२ का विद्यार्थीले फिल्म र डकुमेन्ट्रीबारे जानकारी राख्दा त्यसले सकारात्मक परिणाम दिने विश्वास व्यक्त गरे । ऐच्‍छिक विषय भएकाले अध्यापनका लागि शिक्षक तथा आवश्यक अन्य सामग्री जुटाउन सक्ने विद्यालयले मात्रै पढाउन सक्ने पाठ्यक्रम विकास अधिकृत धमलाको भनाइ छ । “यो विषय आवश्यकतामा आधारित हो । कसैले म शिक्षक राख्‍न सक्छु । मेरो स्रोत र साधनले भ्याउँछ भन्छ भने पढाउन सक्छ,” उनी भन्छन्, “संगीत विद्यालय नेपालमा हालसम्म एउटा मात्रै छ । यस्तै यो पनि आवश्यकता छ ।”

फिल्म र डकुमेन्ट्री विषय सहर केन्द्रित हुनसक्ने उनको भनाइ छ । फिल्मी क्रियाकलाप धेरै भएका क्षेत्रका विद्यालयमा यो रोजाइको विषय हुनसक्ने उनी बताउँछन् । सौन्दर्य कला, फेसन डिजाइनको पनि पाठ्यक्रम बनिसकेकाले यसमा पढाउन चहाने विद्यालयले पढाउन सक्ने उनको भनाइ छ । 

कक्षा ११ र १२ मा लागु गरिसकेपछि त्योभन्दा तलका कक्षामा पढाउन उपयुक्त हुन्छ अथवा हुँदैन मूल्यांकन गरेर अगाडि बढ्न सकिने निर्देशक तथा पाठ्यक्रमका मस्यौदाकार विनोद पौडेल बताउँछन् । 

“कुनै विषयमा एउटा पाठका रुपमा विद्यालयमा पनि पढाउन सकिन्छ । तर, कोर्ष नै बनाएर सानो कक्षामा पढाउन त्यति धेरै सान्दर्भिक नहुन पनि सक्छ,” विनोद भन्छन्, “तर ११ र १२ को पढाइ कति प्रभावकारी हुन्छ त्यसलालाई आधार बनाएर योजनाबद्ध रुपमा त्यहाँभन्दा तलका कक्षामा पनि पढाउन सकिन्छ । योजनाबद्ध रुपमा अगाडि बढ्न सक्यो भनेचाहिँ राम्रो हुन्छ ।” 

चलचित्र विकास बोर्डले भने अझै पनि आधारभूत तहदेखि नै पाठ्यक्रममा चलचित्र पढाउने पहल गरिरहेको जनाएको छ । विकास बोर्डका अध्यक्ष दयाराम दाहालले ११ र १२ भन्दा तल्लो तहमा पनि पढाउने व्यवस्था मिलाउने पहल जारी रहेको बताए । यता, पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले भने आउँदो शैक्षिक सत्रमा त्यो सम्भावना नरहेको स्पष्ट पारेको छ ।