काठमाडौं । अन्ततः आम सर्वसाधारणले दसैंमा सरकारी चिनी खान पाउने भएका छन् । साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसन (एसटीसी)ले चिनी आयातको कन्ट्र्याक्ट (ठेक्का) अवार्ड गरेसँगै असोजभित्र चिनी आयात हुने भएको हो ।
कर्पोरेसनले रेणुका सुगर्सलाई आपूर्ति तथा वितरणको जिम्मा दिएको हो । सबैभन्दा थोरै बिड गरेको सो कम्पनीले कर्पोरेसनको वेयरहाउससम्म चिनी ल्याउने जिम्मा पाएको हो । कर्पोरेसनका प्रवक्ता कुमार राजभण्डारीका अनुसार सरकारले अनुमति दिएअनुसार २० हजार मेट्रिक टन चिनी आयात गर्ने प्रक्रिया निकै अघि बढिसकेको छ । कर्पोरेसनले आपूर्ति गर्ने कम्पनी अन्तर्राष्ट्रिय बिडिङ प्रक्रियाबाट छनौट गरेको हो ।
राजभण्डारीले बाह्रखरीसँग भने, “केही दिनमै एलसी (प्रतीतपत्र) खोलिने छ । दसैंअघि नै चिनी ल्याएर आवश्यकता पूर्ति गर्नेमा हामी प्रतिबद्ध छौं ।”
सरकारले डेढ महिनाअघि एसटीसीलाई २० हजार र खाद्य व्यवस्था तथा आपूर्ति कम्पनी १० हजार मेट्रिक टन चिनी ५० प्रतिशत भन्सार छुटमा खरिद गर्ने अनुमति दिएको थियो ।
भण्डारण खाली हुँदै जाँदा चाडपर्वका बेला चिनी अभाव हुने अनुमान असारमै गरिएको थियो । सरकारी संस्थान एसटीसीसँग भण्डारण सकिँदै गएको र निजी क्षेत्रले पनि आफूसँग पर्याप्त चिनी नभएको बताएपछि आपूर्ति मन्त्रालयले भन्सार छुट तथा छिटोबाटोमा चिनी किन्ने प्रस्ताव अर्थ मन्त्रालय पठाएको थियो ।
मन्त्रिपरिषद्ले साउन १५ मा दुई सरकारी कम्पनीलाई चिनीको माग धान्ने जिम्मा दिएको हो । उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयको तथ्यांकअनुसार अहिले एसटीसीमा ९ सय मेट्रिक टनमात्र चिनी छ ।
निजी क्षेत्र अहिले पनि आफूसँग चिनी भण्डारण नभएको दाबी गरिरहेका छन् । तर, यसबीचमा निजीक्षेत्रले ५० हजार टन चिनी आयात गरिसकेका छन् । भन्सार विभागकको तथ्यांकले साउनमा मात्रै १४ अर्ब रुपैयाँ बराबरको चिनीजन्य सामाग्री आयात गरेको देखाउँछ ।
मन्त्रालयकी सहप्रवक्ता उर्मिला केसी भन्छिन्, “निजीले आफूसँग चिनीको स्टक छैन भनिरहेको छ । तर, नयाँ आर्थिक वर्ष सुरु भएदेखि ५० हजार टन चिनी आयात भएको देखिन्छ । अर्थात् बजारमा चिनी हुनुपर्छ ।”
उनका अनुसार चाडपर्वको मुखैमा ३० हजार मेट्रिक टन चिनी आवश्यक हुन्छ । बजारमा चिनी पर्याप्त भएको र सरकारी कम्पनी एसटीसीले पनि २० हजार टन भिनी ल्याउने प्रक्रिया अघि बढाइसकेकाले चाडपर्वमा कुनै समस्या नहुने जिकिर केसीले गरिन् ।
सामान्यतयाः स्वदेशी उद्योगहरुले मंसिरबाट उत्पादन थाल्छन् । स्वदेशमा उत्पादन हुने र आयात गरी भण्डारणमा राखिएको चिनीले प्रायः साउनसम्मलाई मात्र पुग्ने भएकाले त्यसपछि चिनीको माग धान्न समस्या पर्ने गर्छ । व्यवसायीले पनि आफू चिनी आयात गरेर राख्ने र मौका छोपी बढी मूल्यमा बेच्ने अनुभव छ । यस्तो सरकारले भन्सार आधा छुटमा आवश्यकताअनुसार चिनी ल्याएर बजारमा चिनीको मूल्य बढ्न दिँदैन । मंसिरसम्म यसरी नै माग धान्न आयात गर्नुपर्ने चलन वर्षेनि दोहोरिने गर्छ ।
खाद्यको चिनी तिहारलाई
सरकारबाट भन्सार आधा छुटसहित १० हजार मेट्रिक टन चिनी आयात गर्ने अर्को सरकारी कम्पनी खाद्य व्यवस्था तथा आपूर्ति कम्पनीले भने आयात प्रक्रिया सामान्य ढिलो गरेको छ । डकुमेन्टमा बढी समय लागेकाले खरिद प्रक्रिया लामो भएका कारण दसैंमा खाद्यको चिनी नआउने प्रवक्ता शर्मिला न्यौपाने सुवेदीले बताइन् । उनका अनुसार चिनी तिहारसम्ममा आइपुग्छ ।
सुवेदीले भनिन्, “चिनी दसैंअघि आइपुग्ने सम्भावना न्युन छ । तिहारको माग धान्न भने कुनै हालतमा ल्याइसक्छौं ।”
यसो त कम्पनीले दसैंको माग धान्न अत्यावश्यक वस्तुको मौज्दात बढाउँदै गलेको छ । जसअनुसार सुर्यमुखी र तोरीको तेल १०–१० हजार लिटर खरिद खरिँदै छ । कम्पनीले मुसुरो दाल १ सय टन, मास ५० टन र रहर १ सय टन किन्ने जानकारी दिएको छ ।
यी वस्तु कम्पनीले सहुलियत मूल्यमा सर्वसाधारणलाई बेच्नेछ ।
कम्पनीले यो वर्ष पनि सहुलियत पसल सञ्चालन गर्ने जनाएको छ । कोभिड–१९ संक्रमण जोखिम बढ्दै गएको अवस्थामा स्वास्थ्य सुरक्षा अपनाएर उपभोक्तालाई राहत महसुस हुने गरी काम गर्ने प्रवक्ता सुवेदीले जानकारी दिइन् । यद्यपि सहुलियत पसल कुन मोडालिटीमा कसरी चलाउने निर्क्योल भइनसकेको उनको भनाइ छ ।
कम्पनीले अहिले अनलाइन माध्यमबाट पनि अत्यावश्यक खाद्य सामग्री बेचिरहेको छ ।
