काठमाडौं । विश्वव्यापी महामारीको रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरस (कोभिड—१९) का कारण होस्टल व्यवसाय समस्यामा परेको छ । ५० हजार बढी विद्यार्थीलाई सेवा दिँदै आएको निजी क्षेत्रका होस्टल व्यवसाय कोरोनाको चपेटामा परेको हो ।

कोरोना संक्रमण न्यूनीकरणका लागि जारी भएको लकडाउन पछि व्यवसाय ठप्प छन । होस्टलमा विद्यार्थी नहुँदा र सरकारले समेत समस्या सम्बोधन नगर्दा घरभाडा तिर्न नै समस्या भएको व्यवासायीको भनाई छ । अहिले सबैभन्दा ठूलो समस्या घरभाडा तिर्नु रहेको नेपाल होस्टल संघका अध्यक्ष भक्ति पाठक बताउँछन् ।

पाठकले भने, “घरभाडा नै सबैभन्दा ठूलो समस्या हो । गाँस र बासको पनि समस्या छ । सञ्चालक कर्मचारी सबै समस्यामा छन् । देशभरी १५ सय होस्टल व्यवसाय सञ्चालनमा छन । जसमा ८ हजार बढी कर्मचारी र १५ हजार व्यवसायीका आश्रीत परिवार छन । सवा अर्ब भन्दा बढी लगानी रहेको व्यवसायमा कोरोनाका कारण ठूलो समस्या उत्पन्न भएको उनले बताए ।

१५ प्रतिशत व्यवसायीले होस्टल सञ्चालनका लागि पूर्ण ऋण लिएको उनको भनाइ छ । होस्टल सञ्‍चालनपछि विद्यार्थीले समेत समयमा शूल्क नदिँदा सञ्चालन खर्च जुटाउन समेत ऋण लिने व्यवसायीहरुको संख्या ठूलो छ ।

कोरोनाले होस्टल व्यवसायी पलायन हुने अवस्थामा पुगेको उनको भनाइ छ । सरकारले सहुलित दरमा ऋण उपलब्ध गराएर राहत दिए व्यवसाय सञ्चालन गर्न सक्ने अवस्था हुने नभए पलायन हुँदै जाने उनले बताए । घरबेटीलाई समेत अहिले भाडा छुट दिन र बाँकी रकम किस्तामा तिर्न मिल्ने गरी व्यवस्था गर्न माग गरिएको उनले जानकारी दिए ।

होस्टल व्यवसायीका लागि सरकारले तत्काल सुलभ व्याजदरमा ऋण उपलब्ध गराउनुपर्ने व्यवसायीको माग छ । घर बहाल सम्बन्धि स्पष्ट नीति राज्यले ल्याउन सके होस्ट व्यवासय मात्रै नभएर अन्य क्षेत्रले पनि लाभ लिन सक्ने उनीहरु बताउँछन् । दीर्घकालिनमा रुपमा निजी क्षेत्रबाट सञ्चालिन होस्टललाई विद्यालय र कलेजकै होस्टलअनुसारको मान्यता र सेवा सुविधा दिनुपर्ने अध्यक्ष पाठक बताउँछन् ।

सरकारले मौद्रीक नीतिमा अन्य क्षेत्रका व्यापार व्यवसायीहरुलाई केही राहत दिएपनि होस्टल व्यवसायीका लागि कुनै कार्यक्रम नआएको गुनासो व्यवसायीहरुको छ । लक डाउनपछि ठप्प रहेका व्यवसाय लकडाउन खुकुलो भएपनि शैक्षिक गतिविधि सुरु नुहँदा अझै सञ्चालनमा आउन सकेका छैनन् ।