काठमाडौं । नेपालमा गल्फ खेल प्रचलनमा आएको धरै समय भएको छैन । परापूर्वकालमा राजामहाराजाका सन्तानले मात्र खेल्ने गरेको गल्फ अहिले नेपालमा पनि मुख्य खेलको रुपमा स्थापित भएको छ । यसले गर्दा धेरै नेपाली खेलाडीलाई विश्व सामु चिनाउन सफल भएको छ ।  नेपाली गल्फले भर्खरै मात्र घरेलु मैदानमा सम्पन्‍न १३औं सागमा सफलता हात पार्‍यो । गल्फमा नेपालले दुई व्यक्तिगत विधा र एक सामूहिक विधामा स्वर्ण जित्‍न सफल भयो । नेपाली गल्फ इतिहासमा सागमा स्वर्ण आएको यो पहिलोपटक हो । 

नेपाली गल्फले यो भन्दा पहिला पनि इतिहास रचेको छ । एनसेल बाह्रखरी गल्फले पनि विश्वकै अग्लो स्थानमा खेलिएको गल्फ प्रतियोगिताको रुपमा रेकर्ड बनाइसकेको छ । यसरी पर्यटकीय क्षेत्रसँग जाडिएको गल्फको नेपालमा सम्भावना धेरै भएको गल्फ खेलाडी पेम्बा तेन्जिङ शेर्पाले बताएका छन् । 

पेम्बा सन् २००९ देखि अमेरिकामा रहेर गल्फ खेल्न थालेका हुन् । लामो समय गल्फमा लागेका पेम्बालाई नेपाली भएकैले नेपालको गल्फ क्षेत्रले छिट्टै फड्को मारोस् भन्ने चाहना छ । यहि उनको चाहनाअनुसार बेलाबखतमा गल्फसँग सम्बन्धित क्रियाकलाप र गल्फ खेल्न चाहने तर आर्थिक अवस्था कमजोर भएका कारण खेल्न नसकेकाहरुलाई सहयोग गर्दै आइरहेका छन् । 

पछिल्लो समय गल्फका धेरै प्रतियोगिताहरुले स्थान पाउने गरेका छन् । कतिपय प्रतियोगिताले पर्यटकीय क्षेत्रको प्रचारप्रसारमा समेत योगदान गर्दै आएका छन् । गल्फलाई नै प्रबर्द्धन गर्न सकियो भने खेल क्षेत्रमा पनि धेरै राहत मिल्ने र पयर्टन क्षेत्रमा पनि उत्तिकै सहयोग हुने शेर्पा बताउँछन् । 

“नेपालमा गल्फको धेरै सम्भावना छ । त्यसको लागि आवश्यक संरचनाहरुको कमी भने हुनु हुँदैन । प्रत्यक्षरुपमा पर्यटक क्षेत्रलाई मुख्य बिन्दुमा राखेर गल्फलाई प्रबर्द्धन गर्न सकेमा भने नेपाली गल्फले छिटै फड्को मार्नेछ,” शेर्पा बताउँछन् । 

नेपाली गल्फ क्षेत्रलाई दुई भागमा विभाजन गरी खेल्न सकिने उनको बुझाइ छ । खेल र खेलाडीका लगि बेग्लै तयारीको स्थान र उनीहरुलाई धेरै सेवा सुविधा दिएर नेपाली गल्फले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा धेरै पदक ल्याउन सक्ने बनाउन सकिने उनले बताए । अर्कोतर्फ व्यवसायिक तथा पर्यटकलाई प्रबर्द्धन गर्नसक्ने तरिकाले गल्फ खेलको विकास गर्नुपर्ने उनी बताउँछन् । 

“नेपालमा गल्फलाई दुई तरिकाले विकास गर्न सकिन्छ । एक खेलका लागि अर्को पर्यटक आकर्षण र व्यवसायका लागि । नेपाल प्राकृतिक स्रोतले भरिपूर्ण छ । मात्र यसको हामीले सही सदुपयोग गर्न सकेका छैनौं । भएको प्राकृतिक स्रोत साधनलाई सही सदुपयोय गर्न मात्र सके गल्फको विकास हामीबाट टाढा छैन,” शेर्पाले बताए । 

उचित भौतिक पूर्वधार आवश्यक 

शेर्पा सन् २०१६ मा नेपालमा गल्फ खेल्न आएका थिए । अमेरिकामा गल्फ खेल्दै आएका उनलाई नेपालमा गल्फ सम्भावना धेरैजस्तो लाग्यो । नेपालमा आयोजना भएको ठूलो प्रतियोगितामा आफ्नो सहभागिता जनाउन पाएका शेर्पालाई अमेरिकामा जस्तो खेल स्थान भइदिए राम्रो हुन्थ्योजस्तो लाग्यो । अर्कोतर्फ नेपालमा भएको हरियाली डाँडापाखालाई गल्फ खेल्ने स्थान बनाउन पाए उचित हुने उनको बुझाइ छ । पर्यटकलाई आकर्षित गर्दै गल्फ खेल्न सकिने स्थान देखेका उनले त्यही उद्देश्यका साथ हाल नेपाली गल्फमा विकास गर्न चाहने ब्यक्तिहरुलाई आफूले सके मात्राको सहयोग गरिरहेका छन् ।

“नेपालमा गल्फ खेलका लागि चाहिने भौतिक पूर्वाधारहरु धेरै छन् । यहाँ लगानी गर्ने व्यक्तिहरुको मात्र खाँचो छ । अर्कोतर्फ राज्यले पनि गल्फ क्षेत्रको विकासका लागि केही सोचिदिए गल्फले मात्र नेपाली पर्यटक क्षेत्र र खेल क्षेत्रमा धेरै राहत दिनेछ,” शेर्पाले भने । 

शेर्पालाई नेपालमा गल्फ खेल्दा र विदेशमा गल्फ खेल्दा धेरै कुराको फरक भने लाग्दैन । बरु उनलाई अचम्म यो लाग्छ कि नेपालमा गल्फ खेल्न बनेका भौतिक पूर्वधारमा खेलाडीहरुले यति धेरै सफलता हात पार्छन् भने यसलाई पूर्णरुपमा राम्रो बनाउन सके कस्तो हुन्छ होला ? यही सोचले आफू गल्फको लागि आवश्यक भोतिक पूर्वाधार निर्माणका लागि आवश्यक रकम जुटाउन पनि तयार भएको शेर्पा बताउँछन् । 

युवाले गल्फका लागि थोरै भए पनि खर्च गर्नुपर्छ 

नेपाली युवाहरुमा गल्फप्रति खासै चासो भने छैन । खेलकुदबाट जीविकोपार्जन गर्न सकिन्‍न भन्ने लागेर कतिपय युवाहरु खेल क्षेत्रमा लाग्‍न रुचाउँदैनन् । कतियले गल्फबाहेकका अन्य खेलहरु खेल्दै आफ्नो खेल यात्रालाई निरन्तरता दिइरहेका छन् ।  नेपालमा धेरै गल्फ खेल्न चाहने युवा भए पनि आर्थिक अभावका कारण खेल्न सकिरहेका छैनन् । आफ्नो आर्थिक अवस्थालाई नियाल्दै नखेली बस्‍न बाध्य हुन्छन् । तर युवाहरुले आफूले गरेको बचतको केही प्रतिशत मात्र गल्फमा लगानी गर्न सकेमा गल्फ क्षेत्रले फड्को मार्ने शेर्पाको बुझाइ छ ।

“नेपाली युवाहरुको आकर्षणको केन्द्रबिन्दु अहिले गल्फ बन्‍न सकेको छैन । धेरै पैसाको खाँचो पर्ने खेल भन्दै गल्फतिर लाग्दैनन् । तर उनीहरुले अन्य ठाँउमा लगानी गर्ने पैसामा केही प्रतिशत मात्र गल्फमा लगानि गर्न सकेमा खेल क्षेत्रदेखि व्यक्तिगत जीवनमा पनि धेरै सफलताहरु प्रप्त गर्न सकिन्छ,” शेर्पाले बताए । 

गल्फ पर्यटन विकासको एक मुख्य पाटो 

नेपाल गल्फ खेलका लागि सम्भावनाको एक मुख्य आधार हो । नेपालका धेरै क्षेत्रमा गल्फ खेल्नका लागि आवश्यक स्थानहरु छन् । राज्यले पनि लगानी गरेर धेरै हिमाली क्षेत्रहरुमा गल्फ खेल्ने वातावरण बनाएमा नेपालमा आउने पर्यटकहरुको संख्या बढ्न सक्ने शेर्पा बताउँछन् । सन् २०१९ मा बाह्रखरीले पर्यटन प्रबर्द्धन गर्ने मुख्य योजनासहित अयोजना गरेको गल्फ प्रतियोगिता जस्तै अन्य प्रतियोगिता पनि हुन आवश्यक भएको उनी बताउँछन् । शेर्पा आफू स्वयं पनि नेपालका केही स्थाहरुमा गल्फ खेल्नसक्ने वातावरण बनाउने योजनामा पनि छन् । 

 “नेपालमा पर्यटनको विकास गर्ने मुख्य आधार मध्य एक गल्फ पनि हो । नेपालको हिमाली क्षेत्रमा गल्फ खेलको प्रचार अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा हुन सक्यो भने पर्यटनको विकासमा धेरै टेवा पुग्‍ने देखिन्छ,” शेर्पाले भने ।