नेपाली चलचित्र उद्योगमा दीपेन्द्र के. खनाल परिचित नाम हो । ‘युगदेखि युगसम्म’, ‘धर्मा’, ‘चपली हाइट’, ‘भिजिल्यान्ते’, ‘झोले’ ‘पशुपतिप्रसाद’, ‘लभ लभ लभ’, ‘धनपति’, ‘चपली हाइट–२’ उनले निर्देशन गरेका चलचित्र हुन् । ‘पशुपतिप्रसाद’बाट आफूलाई अब्बल निर्देशकका रुपमा परिचित गराएका दीपेन्द्रको चलचित्र ‘आमा’ यो साता प्रदर्शनमा आउँदै छ । लेखन, छायांकन तथा निर्देशन दीपेन्द्रको रहेको चलचित्रले हस्पिटल ड्रामा उठान गरेको छ । दीपेन्द्रले ‘आमा’लाई आफ्नो महत्त्वाकांक्षी चलचित्र भन्दै आएका छन् । मिथिला शर्मा, सुरक्षा पन्त र सरिता गिरी मुख्य भूमिकामा रहेको चलचित्रमा सुरक्षा पन्तले कपाल मुन्डन गरेको पोस्टर र आउट डोर सिन पानीमा खिचेका कारण चर्चामा रहँदै आएको छ । निर्देशक खनालसँग उनको चलचित्र ‘आमा’सँगै नेपाली चलचित्रको कथा, स्क्रिप्ट, निर्देशन, दर्शक, बजारलगायत समग्र चलचित्रका विषयमा केन्द्रित रहेर बाह्रखरीका नरेश फुयाँलले गरेको कुराकानी :

चलचित्र ‘आमा’ रिलिजको सम्मुखमा छ, प्रचार कसरी गरिरहनुभएको छ ? 
ट्रेलर रिलिज, गीत, पोस्टर बजारमा ल्याउने नै हो । दर्शकले ट्रेलर मन पराउनुभएको छ । अब दर्शकमाझ चलचित्र रिलिज हुँदै छ भन्ने सन्देश कसरी प्रवाह गर्न सकिन्छ, त्यसका सम्पूर्ण पक्षलाई अवलम्बन गरिएको छ ।

चलचित्र प्रचारमा हामीले नयाँ तरिका अपनाउन सकेनौं नि ? 
ट्रेलर, पोस्टर चलचित्रको मुख्य पक्ष हो । पहिलो पनि यही थियो । अहिले पनि यही नै छ । यो नेपालमा मात्रै होइन विदेशमा पनि यही नै हो । चलचित्रलाई समाजसँग जोडेर प्रचार गर्ने चलन हाम्रोमा अझै छैन । मेरो चलचित्रमा जुन विषय उठाइएको छ, त्यसलाई समाजसँग जोडेर प्रचार गर्न सकिन्थ्यो । तर नेपालमा त्यसो गर्ने चलन छैन । म निर्देशक भएँ, रिलिजको अघिल्लो दिनसम्म पनि चलचित्रलाई कसरी राम्रो बनाउने भन्नेमै काम गरिरहेको हुन्छु । प्रचारको काम गर्ने एजेन्सी हुनुपर्छ । विदेशमा हुन्छ । हामी एजेन्सीलाई पैसा तिर्न सक्दैनौं । यो नै हाम्रो मुख्य समस्या हो । 

यसको अर्थ हामी राम्रो चलचित्र बनाएको अवस्थामा पनि बेच्न जान्दैनौं ? 
हो । बच्नु पनि त चलचित्रको एउटा प्रक्रिया हो । हामीसँग त्यस्तो ब्रान्ड पनि छैन, जो विदेशमा हुन्छन् । भए पनि व्यक्तिगत सम्बन्धका आधारमा मात्रै आउँछन् । अहिले एक खालका दर्शक हुनुहुन्छ, जो नेपाली चलचित्र कुरेर बसिरहनु हुन्छ । उहाँहरूबाहेक अरूसामु पनि पुग्न सकिन्थ्यो होला नयाँ दर्शकलाई समेट्न सकिने अवस्था छैन । 

प्रोडक्सन डिजाइन नै छैन, कसरी हुन्छ त राम्रो काम ? 
यही त हाम्रो समस्या हो । प्रोडक्सन डिजाइनका लागि पैसा छैन । प्रोडक्सन डिजाइन भएन भने लयबद्ध काम हुँदैन । यो भनेको चलचित्र निर्माणमा हामी कमजोर अवस्थामा छौं भन्ने संकेत पनि हो । 

राम्रो ट्रेलर र गीत हिट भएका चलचित्र हलमा पुग्दा कमजोर देखिएका उदाहरण धेरै छन्, यो इतिहास नदोहोरिएला भन्ने आधार के छ ?
आधार छ । ट्रेलरभन्दा चलचित्र सधैं राम्रो हुनुपर्छ । ‘आमा’को सवालमा ट्रेलरभन्दा चलचित्र धेरै राम्रो छ । ट्रेलरमा देखिएको कुरा मात्रै चलचित्रमा छैन, त्योभन्दा धेरै कुरा छन् । 

चलचित्रको प्रदर्शनअगाडि सबैले भन्ने यही नै हो, मेकरको भनाइमा दर्शकले विश्वास नगर्ने अवस्था आइसक्यो नि ! 
हो सबैले भन्ने यही नै हो । राम्रो बनाउनेले पनि यही र नराम्रो बनाउनेले पनि दाबी गर्छन् । त्यसैले मैले योभन्दा अगाडि के बोलेको थिएँ र त्यसमा सत्यता थियो कि थिएन भनेर दर्शकले मूल्यांकन गर्ने हो । मैले इमानदार भएर चलचित्र बनाएको छु । र सोहीअनुसार बोलेको छु भने त्यसप्रति दर्शकले भरोसा गर्नुपर्छ । बाँकी कुरा त चलचित्रले नै बोल्नुपर्छ । चलचित्रमा निर्देशकले गर्नुपर्ने इमानदारी मैले ‘आमा’मा गरेको छु । 

चलचित्रमा हस्पिटल ड्रामा उठान गर्नुभएको छ, यथार्थको नजिक रहेको कथा हो ? 
चलचित्रको मन खिच्छ भन्ने मेरो विश्वास हो । जति पनि संवाद र प्लट छन् यर्थाथनजिक छन् । शतप्रतिशत त म भन्दिनँ किन भने चलचित्र हो । चलचित्रभित्र जति पनि पात्र, घटना, परिस्थिति छन्, बनिबनावट छैन । त्यसैले मेकिङको प्रक्रिया पनि यथार्थको नजिक हुनुपर्छ भनेर काम गरेको छु । 

अस्पताल आम नागरिकको भोगाइ हो । आम मान्छे हस्पिटल गएका छन् । त्यहाँ के कस्तो हुन्छ सबैलाई थाहा छ । ‘पशुपतिप्रसाद’मा चार सय मिटरको पेरिफेरीमा बसेर चलचित्र खिचेको थिएँ । तर यसमा एउटा भवनभित्र बसेर धेरै कथा भनेको छु । समाजका कुरा, हस्पिटलका कुरा, आमाका कुरा, बुवाका कुरा, सन्तानका कुरा, विदेशका कुरा अभाव र दर्दका कुरा भनेको छु । पानीमा खिचेको छु, त्यसको अर्थ छ । पानीसँग देशको समकालीन अवस्थालाई चित्रण गरेको छु । त्यसैले दर्शकलाई छुने मेरो विश्वास छ । मेरो चलचित्रमा रहेका कुरा अहिले लेख तथा समाचारमा आइरहेका छन् ।

नेपालमा हस्पिटलको इनडोर सिन लिन त्यति सहज छैन, कसरी खिच्नुभयो । पानीमै खिच्नुको कारण ?
पानीमा खिच्नुको कारण एउटा, देशको अवस्था पानीमार्फत देखाएको छु । अर्को, मेरो चलचित्रमा सबै छाया पात्र छन् । सबै दुःखमा छन् । आँसुमा छन् । केही दृश्य झरीका प्रवाह नगरी हिँडेका छन् । धेरै कुरा सांकेतिक रूपमा देखाउन खोजेको छु । 

आमाले आफ्नो आँसु लुकाएर सन्तानको खुसी खोज्छन् भन्न खोज्नुभएको हो ?
हो । आमाले सन्तानका लागि गर्ने त्याग चलचित्रमा देखिन्छ । 

हस्पिटलमा छायांकनको प्रसंग छुटे जस्तो लाग्यो ?
सेट लगाएर त सम्भवै छैन । सेतो भित्ता देखाउँदैमा र दुइटा बेड राखेर खिच्दैमा हस्पिटल हुँदैन । त्यो आर्टिफिसियल देखिन्छ । सेट लगाउन करोडौं खर्चिन हामी सक्दैनौं । नेपालमा प्रोडक्सन नहुँदा हात जोडेर, बिन्ती गरेर हस्पिटलभित्रै गएर खिचेका छौं । निर्देशकले यस्तो अभाव र अफ्ठ्यारोमा काम गर्दा धेरै कुरा मर्छ । ‘पशुपतिप्रसाद’मा भन्दा यसमा मलाई बढी तनाव भयो छायांकन गर्न । इनडोर भएकाले चाहेजति क्रू पनि लैजान सकिएन, चोहको जति समय पनि लिन सकिनँ ।

त्यो सम्झौता चलचित्रमा देखिने भयो त्यसो भए ?
देखिँदैन । नदेखिने गरी काम गरेको छु । कथादेखि नै चलाखी गरेका कारण देखिँदैन । 

चलचित्रमा सुरक्षा पन्तले कपाल खौरिँनु भएको छ । चर्चाका लागि कि कथा नै त्यस्तै हो ? 
कपाल मुन्डन गर्दैमा चलचित्र चल्छ भन्ने मानसिकतामा हामी छैनौं । नेपालमा यसअघि पनि नायिकाले कपाल काटेका थिए । तर ती चलचित्र पनि नचेलका उदाहरण जगजाहेर छ । कथाको कुन मोडमा कपाल खौरिएको छ, त्यसले अर्थ राख्छ । ‘आमा’मा जुन समयमा कपाल खौरिन्छ, त्यो आवश्यकता हो । छोरी मान्छेले कपाल नखौरी किरिया बसेको पनि देखिएको छ । तर महिला पनि हर कुरामा सक्षम छन् भन्ने देखाउन कपाल खौरिएको हो । 

चलचित्र रिलिजको पूर्वसन्ध्यामा निर्माताको लगानी कसरी जोगाउने भन्ने दबाबमा हुन्छन् निर्देशक । अधिकांश चलचित्र घाटामा गइरहेको अवस्थामा आमाको बक्सअफिस कलेक्सनलाई लिएर कत्तिको दबाब महसुस भइरहेको छ ? 
मलाई त्यति धेरै दबाब छैन किन भने हाम्रो चलचित्रमा ठूलो लगानी छैन । करिब विदेशको राइट्स र डिजिटल राइट्सबाट लगानी उठिसकेको छ । तर मैले आजसम्म जति पनि चलचित्र निर्देशन गरेँ ‘आमा’ रिलिज गर्नुअगाडि जति डर लागिरहेको छ, यति डर कहिल्यै लागेको थिएन । 

कारण ?
ट्रेलरले जुन हाइप बनायो । दर्शकले मन पराइदिनुभयो । ट्रेन्डिङमा एक नम्बरमा आयो । यसले मलाई दबाब सिर्जना गर्‍यो । व्यावसायिक पाटोमा पनि मलाई डर भएन किन भने लगानी करिब उठिसक्यो । इनिसियल व्यापार पनि हुन्छ । मात्रै डर शुक्रबार समीक्षक र दर्शकले के भन्नुहुन्छ भन्ने कौतुहल छ । चलचित्रको लेखन, छायांकन र निर्देशन म आफैंले गरेका कारण पनि योपटक मैले बढी दबाब महसुस गरिरहेको छु । 

दर्शकले रुचाइरहेका चलचित्र समीक्षकले रुचाइरहेका छैनन्, समीक्षकले रुचाइरहेका चलचित्र दर्शकले रुचाइरहेका छैनन् । तपाईं कसका लागि चलचित्र बनाउनु हुन्छ ? 
हो, तर मेरो हकमा समीक्षक र दर्शक दुवैले मन पराउनुहुन्छ । जस्तै ‘पशुपतिप्रसाद’ । आमामा पनि त्यही कुरा लागु हुन्छ भन्नेमा म ढुक्क छु । 

पछिल्लो समय नेपाली चलचित्रको व्यापार टिठ लाग्दो छ, ‘पशुपतिप्रसाद’ पछि तपाईंका पनि दुई चलचित्रको कलेक्सन अपेक्षित रहेन । किन चलिरहेका छैनन्, नेपाली चलचित्र ? 
किन चल्दैनन् भन्नेमा मेरो पनि ठाडो जवाफ छ, जुन चलचित्रले दर्शकलाई आकर्षित गर्न सक्दैनन् ती चलचित्र चल्दैनन् । शुक्रबार र शनिबार दर्शक हलमा जानुहुन्छ । तर आइतबार दर्शक हलसम्म पुग्नुहुन्न भने त्यो फिल्म राम्रो छैन भन्ने नै हो । ‘छ माया छपक्कै’ पछि शुक्रबार पनि आजसम्म हलमा दर्शक जानुभएको छैन भनेपछि चलचित्रले आकर्षण गर्न नसकेको हो । 

यसको अर्थ दर्शकलाई हलसम्म तान्ने निर्देशकीय क्षमता भएन भन्ने बुझ्नुपर्‍यो ? 
निर्देशकीय क्षमता भने पनि अरू पक्ष जोडे पनि, सम्पूर्ण चलचित्रले नै आकर्षण गर्न सक्नुपर्छ । भोलि ‘आमा’ले पनि दर्शकलाई आकर्षण गर्न सकेन भने दर्शक आउनुहुन्न । शुक्रबार र शनिबार चलचित्रले आकर्षण गर्नुपर्‍यो, त्यसपछि चलचित्रको कन्टेन्टले दर्शक तान्ने हो । यो वा त्योलाई दोष दिनुभन्दा पनि सुरुमा त हामी आफैंले आफैंलाई पछाडि फर्किएर हेर्नुपर्‍यो । 

नेपाली दर्शकको पहिलो रोजाइ विदेशी चलचित्र छ, दर्शकको रोजाइ के हो भनेर उनीहरूको नाडी छामेर चलचित्र बनाउन किन सकेनौं ? 
नाडी छामेर, बजार हेरेर चलचित्र बनाउने भन्ने चाहिँ म मान्दिनँ । जब फिल्म मेकरले बजार र दर्शकको नाडी छाम्न थाल्छ त्यसपछि चलचित्र राम्रो बन्दैन । फिल्म मेकरले समाजमा के भइरहेको छ, अवस्था कस्तो छ ? कथा खोजेर ल्याएर चलचित्र बनाउने हो । यति रिक्स लिन सक्दैन भने चलचित्र नबनाए हुन्छ । चलचित्र जुवा हो । हलिउड होस् वा बलिउड जहाँ पनि चलचित्र त जुवा नै हो । शतप्रतिशत लगानी सुरक्षित हुन्छ भन्ने त छैन ।

म पनि हरेक चलचित्रमा सफल हुन्छु भन्ने छैन । यसमा सचेत हुनुपर्छ । फिल्म मेकरको धर्म के हो भने समाजमा के भइरहेको छ, लुकेको कथा कसरी ल्याउने, समाजलाई कसरी झक्झक्याउने, क्रान्ति कसरी गर्ने त्यो त मेकरको धर्म हो । 

नेपाली फिल्म मेकरले धर्म छोडे, त्यसैले दर्शकले नेपाली चलचिलाई पत्याएनन् भन्दा हुन्छ ? 
धर्म छोड्यौं भन्दा पनि अहिले नेपाली चलचित्रकर्मी ह्विमको पछाडि दौडिएका छन् । कुनै एउटा चलचित्र चल्यो भने त्यसकै पछाडि लाग्ने र त्यस्तै बनाउन खोज्ने प्रवृत्ति छ । छक्का पञ्जा चल्यो भने कमेडी चल्ने रहेछ भनेर त्यस्तै बनाउन खोज्ने । पशुपतिप्रसाद चल्यो भने त्यस्तै बनाउने खोज्ने । तर मेरो क्षमता के छ र म के बनाउन सक्छु भनेर मूल्यांकन नगर्ने ह्विमको पछाडि लाग्ने प्रवृत्ति छ । कमेडी चल्छ भन्ने ह्याङ छ, तर छक्का पञ्जा र कबड्डीबाहेक अरू त चलेको छैन । 

नेपाली चलचित्र नेपालमै चलिरहेका छैनन् भने विदेशमा नेपाली चलचित्रको बजारको सम्भावना छ ? 
सम्भावना त छ । कथा त हामीसँग अथाह छन् । जहाँ अभाव, गरिबी, पीडा, द्वन्द्व हुन्छ त्यहाँ कथा हुन्छ । त्यो कथा भन्न सक्ने क्षमतावान् निर्देशक पनि हुनुहुन्छ । तर त्यो कथा भन्ने निर्देशकलाई पूर्वाधार केही पनि छैन । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा जान त्यो क्वालिटीको चलचित्र चाहिन्छ । तर लगानी गर्ने निर्माता नै छैन । जति पनि निर्माता आउनुहुन्छ नेपाली बजारकै लागि आउनुहुन्छ । चार करोड लाग्ने ठाउँमा १० करोड लगाऔं । र अन्तर्राट्रिय बजारमा जाऔं भन्ने भिजन भएको निर्देशक मैले आजसम्म देखेको छैन । फिल्म मेकिङ भनेको प्यासन हो, कुर्न सक्नुपर्छ । मैले ‘आमा’मा जसरी कुरेँ म पनि कतिपटक त बहकिसकेको थिएँ । त्यो प्यासन कसैसँग छैन । मेकिङको हिसाबले ठूलो हुनुपर्ने बाध्यता आइसक्यो तर बजार जहाँको त्यहीँ छ । अनि कसरी बन्छ राम्रो चलचित्र । 

प्लेटफर्म छ, जस्तै नेटफ्लिक्स । मैले नेटफ्लिक्सका लागि प्रयास गरिरहेको छु । आउने सम्भावना पनि छ । चाइनामा भारतीय चलचित्रको दबदबा छ । जहाँ कन्टेन्ट बिक्छ । हामीले चाइनाका लागि केही गर्न सकेका छैनौं । 

भर्खरै नेपाल आएका नेटफ्लिक्सका प्रतिनिधिले तिमीहरू बजार होइन कन्टेन्ट खोज, राम्रो कन्टेन्टले बजार आफैं खोज्छ भनेर सुझाव दिइसके । तर हामी बजार–बजार भनेर यसकै पछि लागेका छौं । किन ? 
हो । बजार छ । प्लेटफर्म छ । हामी जान नसकेको मात्रै हो । विश्व सिनारियो हेर्ने हो भाषाले अहिले कुनै ‘माइने’ राख्दैन । त्यसमा पनि चलचित्र भिजुअल ल्याङ्ग्वेजको भाषा हो । आँखाले हेर्ने हो । ‘प्यारासाइट’ हाम्रा लागि उदाहरण हो । यसमा ठूलो लगानीभन्दा पनि राम्रो कथालाई राम्रोसँग भनिएको त हो । त्यस्ता कथा त हामीसँग कति छन् कति । तर त्यतिको मेकिङ गर्ने पनि हामीसँग बजेट छैन । ‘प्यारासाइट’मा अफिसको दृश्य छ जहाँ डली लगाएर एकै सटमा खिचिएको छ । त्यही सट हामी खिच्न सक्दैनौं र राम्रो देखिँदैन । उनीहरूको दुईटा क्यारेक्टर बोल्दै आएको छ । डलीले सेटमा खिचेको छ । हाम्रोमा त्यो बजेट छैन । 

हामीसँग विश्वमा पुग्ने कथा छन्, त्यो कथा भन्ने निर्देशकीय क्षमता भएका निर्देशक पनि छन् भने चलचित्रमा विदेशी लगानी भित्र्याउन किन सकेनौं ? 
हामी नेपालीलाई कसैले पत्याउँदैन । जब हामी हाम्रो राहदानी बोकेर इमिग्रेसन जान्छौं अनि थाहा हुन्छ हामीलाई विश्वले कसरी हेर्छ । हाम्रा लागि इमिग्रेसनमा छुट्टै लाइन हुन्छ । अमेरिका जाने बेलामा जापानिज, युरोपियनलाई जाँच गर्दा अर्कै तरिका हुन्छ, तर हामीलाई नाङ्गेझार बनाएर जाँच गरिन्छ । कारण हामीलाई नपत्याएर हो । हामीले केही गर्न नसकेर नै हो । कसैले गर्न सकेकै छैन भने कसले पत्याउँछ । 

त्यसो भए हामी यही ठाउँमा बसिरहने हो ? 
होइन । मैले प्रयास गरिरहेको छु । मैले जस्तै अरूले पनि प्रयास गर्दै हुनुहुन्छ होला । एक दिन त गरौंला नि ! आज म नेटफ्लिक्स प्रयास गरिरहेको छु । भोलि चाइना प्रयास गरौंला । म व्यक्तिगत रूपमा प्रयास गरिरहेको छु । अर्कोले पनि मजस्तै प्रयास गरिरहेको छ । एकजनाले त पक्कै ब्रेक गर्ला नि ! त्यसपछि त नेपाली चलचित्रलाई पनि पत्याउने दिन त आउला । 

हामीले यही भनेर ५० वर्ष बिताइसक्यौं । 
५० मात्रै होइन सय वर्ष पनि कट्छ । किन भने हामी सीमित स्रोत साधनमा बसेर काम गरिरहेका छौं । जति पनि काम हाम्रोमा भइरहेको छ । त्यो व्यक्तिगत प्रयासमा भइरहेको छ । ‘प्यारासाइट’ को उदाहरण दिन सजिलो छ । तर यो चलचित्र जन्मनुमा दक्षिण कोरिया सरकारको भूमिका कति छ भन्ने कुरा केलाएर हेर्नुपर्छ । त्यत्तिकै ‘प्यारासाइट’ जन्मिएको छैन । 

हाम्रो सरकारले चलचित्रलाई किन विश्वास गर्न सकेन ? 
चलचित्रलाई महत्त्व दिइएन । चलचित्रलाई मात्रै होइन । कला-साहित्यलाई नै महत्त्वपूर्ण विधा हो भनेर मानिएको छैन । बाह्रखरीमा चलचित्रलाई कला भनेर राखिए पनि अरू कति अनलाइन हेर्नुस्, मनोरञ्जनको विधामा राखिएको छ । 

हामीले प्रमाणित गर्न सकेनौैं कि ? 
सरकार भनेकोे के हो ? अभिभावक हो । अभिभावकले आफ्नो सन्तानले के गर्न खोजिरहेको छ, के गरिरहेको छ, किन गर्न सकेन भनेर मनोविज्ञान बुझ्नु पर्दैन ? सन्तानको भावना बुझ्न नसक्ने त अभिभावकै होइन । हामीले चलचित्र विकास बोर्डलाई झक्झक्याएको झक्झक्याइ छौं । म आफैं कैयौंपटक गएको छु । 

हिँडेर अमेरिका जाने मेरो चलचित्रको प्रोजेक्टमा मलाई सरकारले सहयोग गरोस्, मैले भनेजसरी खिच्न पाउँ । म पनि ओस्कारमा विदेशी विधा (क्याटागोरी) मा जित्ने चलचित्र बनाउँछु भन्ने आँट छ । तर खोइ सहयोग गर्ने सरकार ? कसले गरिदिन्छ । कथा छन् तर लगानी छैन । 

समाजमा कथा छ, तर त्यसलाई स्क्रिप्टमा रूपान्तरण गर्ने दक्ष जनशक्ति छैन भनिन्छ, हो ? 
हो, कथा छ । कथा लेख्न रिसर्च गर्नुपर्छ । त्यसका लागि समय र पैसा चाहिन्छ । मलाई एउटा स्क्रिप्टका लागि तीन वर्ष लाग्छ । जति समय दियो त्यति स्क्रिप्ट निखारिन्छ । तर, तीन वर्ष लगाएर लेखेको स्क्रिप्टबाट आउने पारिश्रमिकाले उसको जीवन चल्छ ? पैसा पुग्छ ? मैले त ५ लाखभन्दा माथि स्क्रिप्टलाई खर्चिएको सुनेको छैन । १० लाख दिन्छु भनेको सुनेको छु, तर त्यो व्यवहारमा लागु भएको छ कि छैन । पाँच लाखले तीन वर्षको खर्च त पुग्दैन । 

केही चलचित्रले स्वदेशी बजारबाटै राम्रो कलेक्सन पनि गरिरहेका छन् । यसको अर्थ हामीसँग दर्शक छन् भन्ने पनि हो नि । तर अधिकांश चलचित्रले लगानी गुमाइरहेका छन् । किन ? 
ग्रस कलेक्सनको रेकर्ड जुन छ, हामीसँग । अब यसले पुग्दैन । बढ्नुपर्छ । दर्शकको माग र चाह बढिसक्यो । घर–घरमा नेट्फ्लिक्स छ, सिरिज चलचित्रभन्दा बलियो भएर आइसक्यो । चलचित्र बनाउने प्रक्रिया महँगो भइसक्यो । अब पनि हामी त्यही १८ करोड र नेपाली बजारमै बसिराख्यौं भने हाम्रो चलचित्रको स्तर उकासिँदैन । जहाँका त्यहीँ रहन्छ । १८/२० करोडबाट ३८/४० करोड उठ्नुपर्‍यो । ‘पशुपतिप्रसाद’ मैले राम्रो बनाएँ होला तर चार वर्षपछि बन्ने आमा त त्योभन्दा राम्रो बन्नुपर्‍यो नि ! त्यही स्तरमा खुम्चिएर त भएन । 

तपाईं ‘पशुपतिप्रसाद’भन्दा राम्रो बन्नुपर्‍यो भन्नुहुन्छ, त्यही स्तरमा पनि चलचित्र बनेकै छैनन् नि ? 
हो, इमानदार भएर भन्ने हो भने चार वर्षअगाडि बनेका चलचित्र जति पनि अहिले बनिरहेका चलचित्रको गुणस्तर छैन । 

अधिकांश चलचित्रले पोस्टरको पैसा पनि उठाउँदैन भनिन्छ, हो ?
हो । अहिलेको अवस्था त्यस्तै छ । चल्यो भने मजाले चल्छ । चलेन भने चल्दै चल्दैन । पोस्टरको पैसा पनि उठिरहेको छैन । हलमा दर्शक गएकै छैनन् । टिकट हेर्‍यो भने पनि थाहा हुन्छ, दुई–तीनजना दर्शक देखिन्छ हलमा । 

गत वर्ष ९६ चलचिल रिलिज भए । दुई–चारबाहेक अधिकांशले पोस्टरको पैसा पनि उठाएनन् । तर पनि चलचित्र बनिरहेकै छन् । किन बन्छन् ? 
यो वर्ष निकै कम चलचित्र बनेका छन् । करिब आधा घटिसक्यो । अझै घट्छ । घट्नु पनि पर्छ । गुणस्तरीय चलचित्र बनुन्, राम्रा बनुन् । 

के देखेर लगानी भइरहेको छ ? 
नेपालमा मात्रै होइन संसारभर यस्तै हो । भारतमा वार्षिक १४/१५ सय चलचित्र बन्छन्, हामीले सुन्ने त्यही एक दर्जन त हो । चलचित्र बाहिरबाट हेर्दा ग्ल्यामर फिल्ड हो । मिडिया सटकट मनी । चलिचत्र चल्यो भने एक वर्षमा पैसा आउँछ । संसारभर यस्तै हो । तनाव लिएर हुँदैन । तर चलचित्रलाई नै जीवन भनेर लागेकाहरू चाहिँ बिग्रिनु भएन । राम्रो काम गर्नुपर्‍यो । टिमवर्क गर्नुपर्‍यो । 

चलचित्र बनाउनभन्दा रिलिज गर्न गाह्रो छ भनिन्छ । हो ? 
सत्य हो । विदेशी चलचित्रको डेट हेरेर नेपाली चलचित्रको डेट तय गर्नुपर्छ । यो आमनेपाली चलचित्र निर्माताको समस्या हो । बलिउड र हलिउडको क्यालेन्डर हेरर आफ्नो चलचित्र कहिले लगाउने निर्णय गर्नुपर्छ । यसमा अरूलाई दोष दिएर पनि भएन । आफैंले राम्रो चलचित्र बनाएर दर्शकलाई आकर्षित गर्न नसकेपछि अरूलाई दोष दिएर पनि भएन । नेपाली चलचित्रलाई दोस्रो दर्जाको जस्तो व्यवहार हुन्छ । आमाकै कुरा गर्दा ५ वटा चलचित्र स्क्रिनमा हुन्छन् । बाँडीचुँडी सो मिलाउनुपर्छ ।