बद्री भिखारी
कविता वाचनका लागि निम्तो आयो चितवनबाट ।
दुई वर्षअघि एलबी क्षेत्रीले साहित्यिक कार्यक्रममा बोलाएका थिए । कुनै विपत्ति या केही प¥यो र कार्यक्रम रद्ध भयो । पछि कार्यक्रम त भयो, तर जानेमा परिनँ । विशेषतः मलाई चितवन जानु थियो । छुटँे भन्ने आहत बोकेर बसेको म, नाइँ भन्नै सकिनँ ।
चितवन साहित्यमय छ, त्यो लोभले भुतुक्कै भएँ । निम्तोको खुसी बाँड्न केही मित्रहरुलाई जानकारी गराएँ । मित्र प्रज्ज्वल पराजुलीले फेसबुकमा राख्तै लेखे– कुन्ताका ‘भिखारी’ त्यसमाथि ‘अराजक’ ! म झसङ्ग भएँ । मैले निम्तो राम्ररी पढेकै रहेनछु । मलाई निम्तो गर्ने मुकुन्द खलपात्रलाई गत वर्ष वीरगञ्जमा भएको साहित्य सम्मेलनमा पहिलोपल्ट चिनेको थिएँ । उनको स्वभाव–प्रभाव के थियो थाहा थिएन । सामान्य चिनजानले उनी अराजक हुन् भन्ने थाहा थियो । त्यतिबेलैको चिनारीपछि अलिकति थाहा पाएको थिएँ– उनका बा ६० वर्षे हुँदा जन्मिएका उनको व्रतबन्ध नै गरिदिएनछन् बाले । व्रतबन्ध नगरिदिएपछि राँगाको मासु, रक्सी खान बन्देज भएन । ब्राह्मण परिवारका उनलाई अराजक हुन उनका बाले परोक्ष सघाउ पु¥याएछन् । उनी अराजक हुँदै गए । बाका शेषपछि अंश पनि लिए । अंश प्राप्तिले चुलिएको उनको अराजकता लागु औषधका लतीमा पुगेछ । खाने र बिक्री गर्ने उनी दिन बिराईबिराई काठमाडौं–वीरजञ्ज आवतजावत गर्दाकै अवस्थामा पदार्थहरुसहित समातिए । तर इमानदार रहेछन्, भएको भनिदिए । सत्य र साँचो बोल्ने उनलाई बकाउन प्रहरीले कुनै कसरत गर्नु परेन । अदालतले सुनाएको पाँच वर्ष जेलको फैसला चुपचाप स्वीकारे । आफू बिग्रेको उनलाई पहिले नै थाहा रहेछ । कारागारमै बसेर आचरण सुधार्ने निधो गरे ।
लागु पदार्थका लती मुकुन्द, कुनै प्रतिवाद नगरी कारागार पुगेर खलपात्र बने । कारागारलाई उनले सुधारगृहको रुपमा बुझे । साहित्यका राम्रा किताब त्यहीँ पढे । नाटक गर्न र लेख्न त्यहीँ सिके । कैदी भएपछि जीवनको महत्व बुझे । भन्थे– मैले सिर्जनामै रमाएर कारागारमा पाँच वर्ष बिताएँ ।
त्यतिबेला उनले सुनाएका कथा सम्झेँ अनि निम्तोपत्रका अक्षर र शब्दहरुलाई गहिरिएर हेरेँ ।
–अराजक अक्षर समूह, चितवन र कर्मी नाट्य समूह चितवनको आयोजनामा हुने काव्यमेलाको दसौं शृङ्खला । अक्षरको अ नै उल्टो ! नाट्यकर्मी हैन, कर्मी नाट्य समूह ! अराजक संस्थाको नाम जुराउने मान्छे अराजक ।
मूलमान्छे नै खलपात्र र अराजक भएपछि चेलाचेली कस्ता होलान् ? त्यस्तो दुवै विशेषण लागेको जमातबाट आएको निमन्त्रणा स्वीकार्ने म, अर्काे खलपात्र ! रहरले स्वीकारेको खलपात्रबाट उम्किने उपाय थिएन । बरु डटेर जोतिने निर्णय गरेँ ।
यहीबीचमा केही मित्रहरुले देब्रे कुनाबाट छड्के गर्न थाले । संस्था कस्तो हो ? कस्तो कार्यक्रम गर्छ ? शुभचिन्तकहरुले मेराबारे सोच्नुलाई अर्काे अर्थमा लिइनँ । दुई साथीले फोनबाटै व्यङ्ग्य गरे । ती सबै कुरालाई पचाइदिएँ । किनभने खलपात्र भई नै सकेको थिएँ ।
+ + +
अराजक हुन त्यत्ति सजिलो छैन । ताज, भोगबिलासको जालबाट उम्किएर अराजक बने बुद्ध । उनको समयका उनी पक्कै खलपात्र थिए, महापात्र त पछि बनेका हुन् । आफ्नो समयका गान्धी र मण्डेलाहरु हिम्मत गरेरै अराजक भएका हुन् । भाषा साहित्यतर्फ भानुभक्त अराजक हुन् । संस्कृतका जटिल नियममा बस्नुपर्ने ब्राह्मण परिवारभित्रका पण्डित, आधुनिक नेपाली भाषामा रामायणको भावानुवाद लिएर आए । त्यो पनि सरल भाषा र लयमा । धर्म र धर्मान्धहरुले थोपरिदिएको नियमबाट बाहिर निस्किनु योगमायालाई सजिलो थिएन, अराजक नहुँदी हुन् त उनी कहाँ ‘योगमाया’ हुन्थिन् ? अराजक थिए र नै देवकोटा महाकवि भए ।
अराजकका आ–आफ्ना तह र श्रेणी होलान् ।
यसभित्रका अराजक र खलपात्र को कस्ता– छुट्याउने जिम्मा तपाईंहरुलाई !
तर म जाँदै थिएँ खलपात्रको निम्तो मान्न । अराजकहरुको समूहमा मिसिन । समाज रुपान्तरणका लागि केही अराजक खलपात्रको आवश्यकता पनि छ ।
वीरगञ्जमा भेटिएका मादक मुकुन्दको दृश्यमा तत्काल महापात्र हुने लक्षण पक्कै थिएन । किनभने समाज उदार भइसकेको छैन । जानेरै उनले खलपात्र उपनाम राखेको लख काट्न सकिन्थ्यो ।
+ + +
म पुग्दा नारायणघाटले राति साढेसातीको स्वागत ग¥यो । साढेसाती अङ्क आफैंमा अराजक । बस बिसौनीमा उपस्थित मुकुन्दले खाना खान लिएर गए । ताजा खाना ख्वाउने नयाँ सडकको होटेल निकै चल्तीको रहेछ । दैनिक एक हजारलाई खाना ख्वाउने होटेलमा अराजकहरुले छाप छोडेका रहेछन्–उधारो खाना खाने व्यवस्था । विवेक तिवारी अर्का चरम अराजक उपस्थित भए । उनी सुधारगृहबाट सुधारिएर उक्लँदै गरेका नौजवान । उनको अराजक स्वभाव यति उग्र भएछ, शिल्पी थिएटरमा घिमिरे युवराजले दिन ठीक्क पारेको नाटकको गतिलो पात्रबाट झिकेर खलपात्र बनाइदिएछन् । त्यही खलपात्रमा चित्त बुझाएका उनीसहित मुकुन्दले मसँग मस्ताना भएर महफिल जमाउने सपना पालेका रहेछन् । मेरो कुरा सुनेर खिस्रिक्क भए । खानमा दुवैसँग नमिल्ने म, खलपात्र ।
मैले सोधेँ– कसरी चलाउँदै हुनुहुन्छ कार्यक्रम ?
उनले भने– कसैकसैले केही सहयोग गर्छन् । अरु त आफैं व्यहोर्दैछु । मेरी एक प्रेमिकाले सहयोग गर्छे । नाटक देखाउन भन्दा रिहर्सल गर्न बढ्ता खर्च हुन्छ । कलाकारलाई पनि दिनैप¥यो । रिहर्सल गर्ने खर्च नभएर साथीभाइले पठाइदिएका मोबाइल बेचेर कलाकारलाई दिएँ । अलिअलि भतिजाले सघाउँछन्, त्यत्ति हो । पहिले नाटक गर्दा पाएको दुःख त भनीसाध्य छैन । दाइ, चार–पाँच वर्षसम्म मलाई यो सुकिलो समाजले फिट्टो पत्याएन ।
हालसालै मञ्चन गरिएको चरणदास चोर नाटकपछि मात्र बजारले उनलाई पत्याउन थालेछ । यस्ता अराजक खलपात्रहरुलाई होटेलले दिने उधारो तिनै नाटकको उपज रहेछ । उधारो, त्यो पनि मदिरा र मासुसहित । सुत्ने लज उधारो र कार्यक्रम गर्ने हल उधारो । यी यस्ता अराजक समूहलाई पत्याउने ती होटेल मालिकहरु कम अराजक लागेनन् !
उद्योग वाणिज्य सङ्घको सुविधाजनक कोठामा गयौं । बेलाबेला विवेकलाई औंल्याएर मुकुन्द भन्दै थिए– दाइ, यसले चरणदास चोरमा गरेको भूमिका बेजोड थियो । नाटकको इज्जत राखिदियो । तर कि दाइ, भूमिका दिएको, चरित्र पनि... उस्तै, नुसध्रिने ! जसलाई जस्तो चरित्र दिएको थियो, स्वभाव पनि त्यस्तै ! म कम रिसाहा हो र पहिलेपहिले ? मैले साधुको भूमिका पाएँ, त्यहाँ हाँस्नुपर्ने । हाँसिरहन मन लाग्छ ! अचेल रिस नै उठ्तैन ।
सडकले बिगारेर कारागारले बनाएको मान्छे मुकुन्द । सडकबाट सडकमै पुगेका मुकुन्द । विरोधाभाषी मुकुन्द । गुनासो गरे । केटाहरुलाई केही गरुँ भनेको सकिनँ दाइ ! विवेक लरतरो कलाकार नै होइन, तर... दाइ कसरी सुधारौं ? मलाई मनमनै लागेको थियो– कलालय, इटहरी पठाइदिनु, एक महिनामै सप्रिन्छ । तर भनिनँ, सुनेर बसेँ ।
उनी थप्तै गए । यिनै कलाकारलाई समेट्नका लागि आयोजना गरिएको रे काव्यमेलाको दसौं शृङ्खला ।
मासिक काव्यमेला पनि अराजक ! दुइ वर्षमा जम्मा दसौं शृङ्खला ! काठमाडौं गएका बेला शशी लुमुम्बुले निकै माया गर्दा रहेछन् । भन्छन्– गज्जब लाग्छ दाइ, काठमाडांै कति भोको ? मजस्तो पुग्दा पनि मुख आँ गरेर बस्छ !
इटहरीमा बसेर रङ्गकर्ममा लागेका सोनु जयन्तीलाई सम्झेँ । असमान थुपै्र छन्, तर दुवैका केही समान कर्म थिए– नाटकमार्फत् समाजलाई केही दिनू ।
+ + +
मुना चौधरीका दुई थान उपन्यासको विमर्श कार्यक्रममा सहभागी भएँ । उपस्थित हुने पैंचो संस्कृतिबाट टाढा हुने कुरै भएन । लहानकी मुनाले दुलारी र जयबर्धन सलहेश उपन्यास लेखेकी रहिछन् । अराजकका तह होलान्, ती अर्कै विषय । तर नेपाली भाषामा दुईदुई थान किताब लेख्ने मधेसकी मुना चौधरी अर्काे अराजक लागिन् ।
कार्यक्रमस्थल डबली द स्पेस पुगेँ । ‘डबली द स्पेस’ नामको होटेल अर्काे अराजक । चिटिक्क परेको होटेलमा मदिराका बोतल मात्र थिएनन्, नेपाली, अङ्ग्रेजीलगायतका भाषामा लेखिएका किताब पनि थिए । हेर्दा लाग्थ्यो– बोतललाई भन्दा बढ्ता इज्जत किताबलाई दिइएको थियो । हामी त्यही होटेलको हलमा बस्यौं ।
लगातार ४० वर्ष कविता पढाउने अङ्ग्रेजी विषयका प्राध्यापक एलबी क्षेत्री, चर्चाबाट टाढै बस्न मन पराउने अर्का प्राध्यापक उदय अधिकारी । प्राध्यापन पेशा र साहित्यलाई सँगसँगै लैजाने ईश्वर कँडेल । महेश गुरुकुल आश्रममा अध्यापन गराउने निराजन पन्त । कविताकर्ममा लागेका युवा तथा रङ्गकर्ममा लागेका अनि कवितालाई बुझ्न खोज्ने युवाहरुको फारु तर गम्भीर उपस्थितिमा हामी प्रस्तुत भयौं दुई खलपात्र ।
कवितावाचन सकिएपछि सोचेँ– अराजक र खलपात्रबाट टाढा जान्छु । मलाई अघिल्लै दिन कार्यक्रम सकेर देवघाट जाने विचार आएको थियो । गेस्ट हाउसमा बसेर उनीहरुलाई थप दुःख दिनु निको लाग्दैनथ्यो । (यद्यपि, उनीहरु मेरो उपस्थितिमा दुःखी हैन, निकै खुसी देखिन्थे ) देवघाट लैजाने साथीको खोजीमा लागेँ । मलाई घुमाउन र पु¥याउन मुस्कानसहित हाजिर हुन्थे विवेक । अराजक अक्षरभित्रका अर्का अराजक अञ्जान प्रवीण, काठमाडौंमा आचार्य तहको पढाइका लागि गएका, कार्यक्रम भ्याउनेगरी बिहानै पुलचोकमा टुप्लुक्किए । उनी रङ्गकर्मका अब्बल कलाकार । महेश आश्रमका उत्पादक उनी पनि के कम, ठीक्क परे पुर्याउन ।
अन्ततः म छटपटाएको देखेका निराजन पन्तले लैजाने भए मोटरसाइकलमा ।
देवघाटमा तीन ठूला आश्रम । संस्कृतको पढाइ हुने तिनैमध्येको एक महेश गुरुकुल आश्रम । कक्षा ६ देखि आचार्यसम्मको अध्यापन गराइँदो रहेछ । कालीदासमाथि आलोचना गरेर अन्तरराष्ट्रिय क्षेत्रमा चर्चित भएका आश्रमका संस्थापक डा. रामानन्द गिरी र उनका सहपाठी एवम् आश्रमसँग साइनो जोडिएका अक्सफोर्ड विश्व–विद्यालयका प्राध्यापक दिवाकर आचार्य झन् अराजक । व्यक्तिगत सम्पत्तिमा कुनै मोह नराखी विशुद्ध प्राज्ञिक क्षेत्रमा निःशुल्क सेवा दिने पिठाधीश शालीन अराजक । छन्दका श्लोकलाई कविता बनाउने चर्चित कवि सुदेश सत्याल उस्तै अराजक । यी सारा अराजकहरुसँग सम्बन्ध जोडिएको आश्रम साँच्चैको अराजक ।
साँझको आरति चल्दै थियो हामी पुग्दा । आरतिपछि भोजनको तयारी भयो । आदिम साम्यवाद सम्झन मिल्ने गुरु–चेलाहरुका लागि एउटै भाँडोमा पाकेको र एकैचोटि गराइने सादा भोजनमा सरिक भएँ ।
बारमा हैन, तिथिमा विदा हुने आश्रममा अष्टमी र प्रतिपदामा विदा हुँदो रहेछ । आज प्रतिपदा तिथि ।
आश्रमलाई यसरी अराजक बनाउन प्रत्येक प्रतिपदा र अष्टमीका तिथिमा बेलुकीको खानापछि काव्यसभा हुँदो रहेछ । सभामा छात्रहरुको आत्मबल बढाउन आश्रमका संस्थापक स्व. डा. रामानन्द गिरीका उत्तराधिकारी, आश्रमका पिठाधीश रमणानन्द गिरीको नियमित उपस्थिति हुँदो रहेछ । हामी सबै सभाहलमा पुग्यौं । तल, भुइँमा छात्रहरु बसेका थिए । पिठाधीश आफ्नै आसनमा । उच्च आसनको पूर्वतर्फ म । यतिका समान आचरण र पद्धतिमा रमाएकाहरुबीच एकजना फरक म ! हिँड्दैदेखि खलपात्र हुने क्रम आश्रममा पनि रोकिएन ।
६ कक्षाका समीर पन्थीबाट सुरु भएको छात्रहरुको रचनावाचनको कार्यक्रम १२ कक्षाका मनीष गौतममा पुगेर टुङ्गियो ।
कलिला छात्रहरु पनि वक्रोक्तिमा निपुण ।
केही विद्यार्थीद्वारा वाचित रचना आश्रमका अराजक पात्र सच्चितानन्द पौडेलमा समर्पित थिए । पौडेललाई उपमा बनाएर प्रस्तुत गर्ने क्रम बाक्लिँदै थियो । ती अराजक पात्र रहेछन्– आश्रममा पढाउने शिक्षक । छात्रहरुमाझ अत्यन्त प्रिय र आदर्श । उच्च प्रशासकका एक्ला छोरा । उच्च शिक्षा हासिल गरेर पनि कुनै काममा हात नहालेका उनलाई हिँडडूल गर्न घरबाट बन्देज रहेनछ । आश्रममा निःशुल्क सेवा गर्दा रहेछन् । त्यस्तो निःशुल्क सेवा गर्नेहरुमा पिठाधीश पनि । आश्रमको कुनै नियमले नछुँदो रहेछ पौडेललाई । हेर्दा अस्थिर जस्ता लाग्ने उनी धेरै छात्रहरुलाई आस्था जगाउने उत्प्रेरक रहेछन् । बढीमा तीन मिनेट रचना वाचन गर्नेहरुमा उनी एक्लै १० मिनेट समय खाइदिने मानिस । उनी बोल्न आउनुअघि विभिन्न मुद्रामा निद्रासन जमाइसकेका कलिला छात्रहरु जराक्जुरुक् उठे । आँखा मिचे । कान चनाखो बनाए । ‘सच्चितानन्द गुरु’नामले परिचित र चर्चित उनले सुतेकालाई उठाइदिए ।
वर्षभरिमा एकजना छात्रको कवितासङ्ग्रह आफ्नै खर्चमा छपाइदिने, विभेद नगरी विभिन्न आश्रमका छात्रहरुलाई बेलाबेला भोजन गराउने, विपन्न विद्यार्थीलाई कापीकलम किनिदिने, कलिला छात्रहरुलाई सिर्जनामा सघाउने उनको कार्य प्रशंसायोग्य नहुने कुरै भएन । यति अराजक हुने उनलाई कसले नायक नबनाउँदो हो ! ती अराजक पात्र, तर आश्रमका विद्यार्थीका निम्ति एक उपहार रहेछन् ।
+ + +
हिजोका अराजक समूह र खलपात्रलाई छोडेर जाने पक्षमा थिएँ । मनले मानेन । गेस्ट हाउसमा पुग्दा अञ्जान प्रवीण र मनोज विश्वकर्मा चिया पिउँदै थिए । अञ्जानले सूत्र प्रयोग गरेर खलपात्र र विवेकलाई बोलाइ छाडे । आयोजक उनीहरुको अवस्था खालमा हारेर सुस्ताइरहेका जुवाडेजस्ता । बिहानकै बसमा जाने सोचेँ । वास्तवमा बिहानको गाडी चलिसकेको थियो । अझै बसेर साथीहरुका रित्तिएका खल्तीलाई घाउ बनाउनु आवश्यक ठानिनँ । खाना खाएर हिँडेँ ।
बसपार्क पुग्दा लामो रुटमा अयोग्य लाग्ने एक बस मजस्ता यात्रु कुरेर बसेको रहेछ ।
खाली बसभित्र किताब पढेर बिताउने निधो गरेँ । छपक्कै मनमा बसेकाहरु भित्र पढ्न बाँकी सय पृष्ठजति थियो । गुड्दै गरेको बसमा बसेर किताब पढ्नु आनन्द लाग्छ । किताबभित्र पढ्दै जाँदा गहिरोसँग बिझेको शीर्षक थियो– क्षितिज हेर्दै किनारामा उभिएर म । कृष्णभूषण बल क्षितिजमा थिए र किनारामा उभिएका थिए रसिक । किताबका कृष्णभूषण मलाई हिँड्नुपर्छ भन्दै हौस्याउने दाइ थिए । अनागरिक दिव्य खालिङमाथि बढी भावनामा बगेको कलम एक कवि, सङ्गीतकार र गीतकार साथी रसिकको थियो । कोशीछेउको जोरसिमल नछिचोल्दै अराजक गाडी निस्कियो बसपार्कबाट । बस रहेछ प्रतिगामी, पूर्वको सट्टा पश्चिम हान्निएछ । बसको अराजक चरित्र ब्रेक लगाउँदा चार हात पछिल्तिर सर्ने अनि गियर फेर्दा चार हात अगाडि सर्ने थियो । अराजक यात्राको खलपात्रमा बस पनि थपियो । अराजकहरुमा नयाँ आयाम पाइन्थ्यो । आयाम हैन, बसले चाहिँ उफार्दै बरु व्यायाम गराउँथ्यो । पुलचोकबाट यात्रु कोचेर बसपार्कमै पुगेको बस सोहोरसाहार यात्रु खाँदेर हुइँकियो पूर्व । बस अघि बढ्दै गयो । जोरसिमल नजोडिनेगरी छुट्टिए । यात्रामा न राल्फाको अभियान पूरा भयो, न सङ्कल्प । त्यति गहिरो मित्रवत् व्यवहारले ढाकिएका ती जोरसिमल नजोडिनेगरी छुट्टिने कारण रसिकले लेखेनन् । बरु पाठकलाई नै जिम्मा दिएर किताबको बिट मारे ।
‘छपक्कै मनमा बसेकाहरु’ मेरा मनभित्र पनि छपक्कै बसे ।
+ + +
बसको अराजक चरित्र मत्थर भए पनि पैसा उठाउने कन्डक्टर र सहचालकको चरित्र बढ्दै थियो ।
हेटौंडा पुग्दा बस्ने मात्र हैन, ‘उभिने सिट’ पनि थिएन ।
विरोध ग¥यो कि आइलागुझैं गर्थे स्टाफहरु । हेटौंडाबाटै एक अधबैंसे लाग्ने सानै कदका मानिस चढे । उनी मेरो छेउमै उभिए । मलाई सकसक लाग्यो । थर र घर सोधेँ । बोल्ने साथी नपाउँदा उकुसमुकुस रहेका उनको बाक्य खुलेपछि थाहा भो– ओखलढुङ्गेली गिरी रहेछन् । जन्मघरबाट सानैमा हिँडेका रे । जन्मस्थान नजानुको कारण आफू बूढो पनि भएको र आमा दमको रोगी अक्सिजन लगाएर राखेको बताए । सम्झेँ– घरमा आमालाई । उनी बूढो भएको सुनेर भावुक हुँदै सिट छोडिदिउँ जस्तो लागेको हो । चन्द्रनिगाहपुर पुग्ने उनलाई सिट दिँदा कल्याण हुन्थ्यो, तर मनले मानेन ।
हेटौंडामा रहेका आफन्तको सहयोगमा उपचार गराएर घर फर्किएका । उनको कुहिनोमा एउटा गाँठो रहेछ । नदुख्ने गाँठो सुक्ने ओखती झोलाभरि बोकेका थिए ।
सोधेँ– कति वर्ष पुग्नुभो ? उनका अरु कुरालाई पन्छाउदै प्रश्न गरेँ । ३० सालको हूँ, ख्वै कति भएँ हिसाब गर्नु त ! मैले भनेँ , तपाईं र म को बूढो ? उनी अकमकिए । मेरो उमेर कति होला ? मैले उनलाई जाँच्न खोजेँ । उनी यस्तो परीक्षामा फेल भएर खाडी मुलुकमा झण्डै बाघेझापुमा परेका रहेछन् । बल्लबल्ल भने– ४० देखि ६० भित्र । छ भाइमध्येका उनी भिन्नै बस्दारहेछन् । उनको ‘आमालाई छोड्न नमिल्ने’ र ‘बूढो भएँ’ खलपात्र बन्ने प्रमाण बन्यो । अब रेडियो चाइनाझैं बोल्दै गए । १० चक्के गाडी र डोजर चलाउने उनको ज्यान भने साइकल चलाउनेजस्तो । उनको खुलेर बोल्ने आदत घतलाग्दो लाग्यो । सुन्दै आएको रेडियो चाइना शैली फ्रिक्वेन्सी घटबढ भएर आफ्नै समयको रेडियो नेपालको फर्मायसी कार्यक्रम जस्तै लाग्यो । म मात्र हैन, वरिपरिका यात्रुहरु उनैतिर एकोहोरिए । १० चक्के गाडीमा काम गर्दा ‘ओभर टाइम’भत्ता र तेल चोरचारले पोसाएनछ । साउदी अरब पुगेछन् । ‘हेभी लाइसेन्स’ उनको हतियार । तीन सय ट्याङ्कर मालिकका एक चालक भए ।
रफ्तारमा गुड्डी हाँकेका भाइलाई बीचैमा रोकिदिए मछेउमा बस्ने तामाङ भाइले । सोझा लाग्ने ती तामाङ पनि साउदी पुगेर फर्किएका रहेछन् । उनले ख्यालख्यालमै सोधे– तेल त खुब चोर्नुहुन्थ्यो होला हकि ? त्यति तीतो नसोधेको भए हुने भन्ने लागेको थियो । भाइ त हौसिँदै भोल्युम बढाउन थाले– ‘डाइबरले तेल चोरेन भने त जात गैहाल्छ नि ! ...साउदीबाट १२–१५ लाख ल्याएँ । थोरै भएपनि जेथो जोडेँ । तीन सय कुखुरा छन्, घरमा भैंसी छन् । अग्र्यानिक तरकारी खान्छु, रामै्र छ ।’
केही सम्हालिए एकछिन । मछेउ आएर बिस्तारै भने– ‘सर, साउदीमा तेल चोरेको पाप हो कि जस्तो लाग्छ यो घाउ । साहुले रामै्र सुविधा पनि दिएको थियो । मलाई त पिर पो लाग्न थाल्यो । उनले कुहिनोमा आएको गाँठोतिर सङ्केत गरे ।
ओर्तिर सर्दै आएर भने– यी, हेर्नु न ! एक दिन मेरो साथीलाई चार सय लिटर तेल चाहिएको रहेछ । थाहा नपाई चोर्नुपर्ने । हतारहतार ट्याङ्करको मूल पाइप खोलेँ । तेल त ह्वात्तै आयो ! दमकलको जत्तिकै फोर्स हुने तेलको फोहरा सीधै आफ्नै बायाँ आँखामा प¥यो, हेर्नै भएन । पोलेर मर्नु भएँ । गाडी ग्यारेजमा थन्क्याउन पठाएर कोठामै बसेँ । उपचार गरेँ । बीसको उन्नाइस भएन । तेल चोरे पनि साथीभाइ राखेको थिएँ, तिनैले सहयोग गरे । डाक्टरले मालिकलाई भनिदियो र तलब पाएँ । मालिकले– तँजस्तो इमानदार ड्राइभर पाउँदिनँ, भनेर तलबसँगै बक्सिस पनि दियो । नेपाल आएर हेर्दा बक्सिस त ९२ हजार पो !
तिलगङ्गाले मेरो सात लाख सकिदियो । थुपै्र खर्च गर्दा पनि आँखा निको भएन ।’
अझ नजिकिँदै भने– ‘यी हेर्नुस् न सर आँखै छैन ।’
कथा अघि बढ्दै थियो । सहचालकले चपुर (चन्द्रनिगाहपुर) आएको जानकारी गराए ।
बसभित्रका ती यात्रु थिए एक खलपात्र ।
ती ओर्लिएपछि सुनसान भयो बसभित्रको वातावरण ।
+ + +
अराजक यात्रामा मबाहेकका खलपात्र हराइसकेका थिए । बस जसोतसो चल्दै थियो । लालबन्दी आइपुग्दा एउटा दृश्य अघिल्तिर देखियो । उखु बोकेको ट्रक, बसभन्दा अगाडि थियो । बस उछिन्न खोज्दै थियो । ठाउँ थिएन । एकतर्फी पुलको मुखैमा ट्रक रोकियो । ट्रकको पछि बस र पछि अरु गाडीहरु । चारपाँच हात पछि बसेको बसभित्र एकाएक उखुसहितको ट्रक पस्यो । ट्रक पछाडि सार्दाको दुर्दशा । बसको अगाडिको सीसा झरामझुरुम् । भरतपुर बसपार्कबाट अराजक बन्दै गुडेको बस अन्ततः लालबन्दीमा बन्दी बन्यो ।
1628253175.jpg)
