श्रेया सोताङको घरेलु परिवेश नै साङ्तीतिक । सानैदेखि गीत–सङ्गीतको प्रभाव परेको थियो । आमा र बाबा (उदय र मनिला सोताङ) दुवै आधुनिक सङ्गीतका चर्चित जोडी । श्रेयाले कक्षा १२ पढ्दै गर्दा अरुको एल्बमको लागि गाउने मौका पाइसकेकी थिइन् । सुरुमा त रहरले नै गाएकी थिइन् उनले, तर पनि सङ्गीतमै लाग्ने सोच पलायो । स्नातक पढ्दै गर्दा उनको गीत (शब्दःउदय सोताङ) ‘पोल्छ मुटु’ सार्वजनिक भयो । मातापिताबाट सङ्गीतको विरासत त मिलेको थियो, तर उनलाई आफ्नै परिचय बनाउने हुटहुटी थियो ।  ‘सुस्तरी’, ‘यो छोरीको’, ‘तिम्रो स्पर्श’, ‘मन चरी’जस्ता गीतले उनलाई सफलता दिलायो । र, उनी आफ्नो बेग्लै परिचय निर्माण गर्न सफल भइन् । अहिले उनी विशेषगरी युवापुस्तामाझ लोकप्रिय छिन् । उनले चलचित्रका गीतमा पनि स्वर दिएकी छन् । ‘प्रेम गीत २’, ‘कायरा’, ‘जिन्दगी रक्स’, ‘सरौंतो’लगायतका चलचित्रमा उनको आवाज सुन्न पाइन्छ । गायनलाई शोख र करिअरभन्दा पनि जिन्दगीको एउटा महत्वपूर्ण पाटो मान्ने श्रेयासँग नेपाली सङ्गीतको सेरोफेरोबारे बाह्रखरीकर्मी वर्षा महर्जनले गरेको कुराकानीको सार :

हाल केमा व्यस्त हुनुहुन्छ ?
केही आफ्नै सङ्गीतकै काममा र अर्को, एजुकेसन कन्सल्टेन्सीमा समय बितिरहेको छ । करिब डेढ वर्ष भयो खोलेको कन्सल्टेन्सी, यसमै व्यस्त हुन्छु ।

साङ्गीतिक क्षेत्रभन्दा बाहिरको व्यवसायमा लाग्नुभएछ, गायनमै लागेर आर्थिक रुपमा ढुक्क हुन गाह्रो भएर हो ?
त्यो त होइन । मैले ‘म्युजिक टुर’हरु गरिरहेकै छु । तर केही समयपछि म यसरी नै सङ्गीतमा सक्रिय भैरहन सक्दिनँ । परिवार हुन्छ, त्यहीअनुसार मेरो प्राथमिकता परिवर्तन हुन्छ । यसकारण पनि आफ्नै व्यवसाय भए गायनलाई पनि सँगसँगै लग्न सकिन्छ भन्ने हिसाबले सुरु गरेको हुँ ।

तपाईंले सुरु गर्दा र अहिलेको अवस्थामा सङ्गीत क्षेत्रको आर्थिक पाटोमा केही सुधार आएको हो ? 
सुधार त अवश्य भएको छ । म यो क्षेत्रमा लागेको १० वर्ष भयो । दशक लामो सङ्घर्ष पश्चात् मेरो पारिश्रमिकमा आएको परिवर्तनले पनि सुधार भएको सङ्केत गर्छ नै । तर कति कुरामा अझै सन्तुष्ट हुन सक्ने अवस्था छैन । पारिश्रमिककै कुरामा पनि सङ्घर्ष अझै जारी छ जस्तो लाग्छ ।

पारिश्रमिकमा पहिलाको दाँजोमा सुधार आएको छ भन्नुभयो अनि असन्तुष्टि पनि ?
आज पनि गायिकालाई भन्दा गायकलाई बढी पारिश्रमिक दिने चलन छ । एउटै  कन्सर्टमा जाँदा पनि महिला–पुरुषबीचको पारिश्रमिका विभेद गरिन्छ, चाहे त्यो गायक गायिकाभन्दा पछि आएको नै किन नहोस् । एउटा गायिकाले पनि उसकै अनुपातमा गाउने र समय दिने हो, तर पारिश्रमिक दिँदा भने कम दिने चलन मलाई कहिल्यै चित्त बुझेन ।

यो क्षेत्रको मुख्य कमीकमजोरी के हो जस्तो लाग्छ तपाईंलाई ?
कमजोरी भनेको समय हो । हामी समयलाई महत्व नै दिँदैनौ । यसको मतलब म समयनिष्ठ छु र अरु छैनन् भन्न खोजेको होइन् । तर मलाई कसैले ३ बजे बोलाएको छ भने म प्रायः समयमै पुग्छु । तर त्यो मैले न त अरु कलाकारमा पाएँ न त आयोजक टिममा नै । हामीमा प्रोफेसनालिजम छैन । यो विषयमा हामीले अन्य मुलुकका कलाकारहरुबाट सिक्न जरुरी छ । समयको कुरासँगै पक्षपातपूर्ण पारिश्रमिक पनि यो क्षेत्रको ठूलो कमजोरी हो । 

लामो समयपछि ‘माया किन’ भन्ने गीत लिएर आउनुभयो । लामो समय हराउँदा दर्शकले बिर्सेलान् भन्ने डर भएन् ?
त्यो मैले कक्षा १२ हुँदा आफंैले सङ्गीत भरेको गीत हो । सोही गीतलाई भिडियोसहित पुनः रेकर्ड गराएर युट्युबमा अपलोड गरेको छु । पहिले मैले अरुको एल्बमको लागि गाएको थिएँ । उक्त गीत खोज्दा कतै पनि भेटिनँ, त्यसैले पुनः गाएँ । भिडियोमा आएका गीतमात्रै दर्शकलाई याद हुने रहेछ । त्यही भएर यो मेरो गीत हराइसकेको महसुस गर्दै फेरि भिडियोसहित रिलिज गरेको हुँ ।

स्रोता–दर्शकले बिर्सेलान् भन्ने कुरामा कहिल्यै ध्यानै गएन । म आफूले गाएको गीत कतिले सुने, कति हिट भयो भन्नेजस्ता कुरा पनि वास्ता गर्दिनँ । मलाई कुनै गीत मनप¥यो, मेरो मुटुमा छोयो भने गाउँछु । 

तपाईंको गीतका भिडियोहरुमा आफू स्वयम् नै देखिनु हुन्छ नि ? 
प्रायः आफ्नो गीतको भिडियोहरुमा म आफैं अभिनय गर्छु  । मलाई के लाग्छ भने, दर्शकसम्म पुग्न आवाजका साथै आफ्नो उपस्थितिले पनि धेरै फरक पार्छ । अचेल पहिले जस्तो गीत सुन्ने मात्र होइन, हेर्न पनि रुचाइन्छ । डिजिटल्ली पनि समय धेरै अगाडि बढिसक्यो । आफैंले गाएर अभिनयसमेत गर्दा दर्शकसम्म पुग्न अझै सजिलो हुन्छ भन्ने लाग्छ ।  

चर्चित युगल जोडी मनिला र उदय सोताङको छोरी भएर त्यो विरासत कायम गर्न कतिको गाह्रो हुँदोरहेछ ?
विरासतलाई तपाईंले बोझका रुपमा लिनुभयो भने पक्कै गाह्रो हुन्छ । म अरुभन्दा केही फरक छु । म हरेक कुरालाई हल्का रुपमा लिन्छु । म यो करिअर, नाम, ख्यातिलाई धेरै जोड दिन्नँ । म साधारण जीवनयापनमा विश्वास गर्छु । मेरा आमाबुवा चर्चित हुनुहुन्छ, म  पनि त्यहीँ पुग्छु र त्यो कुरालाई अघि बढाउछु भनेर कहिल्यै दबाब महसुस गर्दिनँ । किनभने त्यो सम्भव पनि हुँदैन । मैले म पनि उहाँहरुको लेबलसम्म पुगेर देखाउँछु भनेर सोचेँ भने त्यसले मलाई झनै प्रेसर हुन्छ । जसले गर्दा मेरो काममा एकाग्रता नै हुँदैन र म आफूभित्र भएको बेस्ट कुरालाई पनि दर्शकसम्म पु¥याउन असफल हुन सक्छु ।

हरेक व्यक्तिमा छुट्टछुट्टै प्रतिभा र क्षमता हुन्छ । त्यही भएर म मेरा आमाबुवाजस्तै प्रसिद्ध हुने भन्दा पनि आफूले के राम्रो दिन सक्छु दर्शकलाई भन्ने कुरामा धेरै जोड दिन्छु । 

आमाबुवाको नामबाट परिचय दिँदा कस्ते महसुस हुन्छ ?
मनिला र उदय सोताङको छोरी भएर चिनिनु मेरा लागि गर्वको कुरा हो । र, मैले जति नै मेरो छुट्टै परिचय बनाउँछु भने पनि सम्भव हुँदैन । किनभने उहाँहरुको नाम मेरो नामसँग सधैं जोडिएर रहेकै हुन्छ । आफ्ना आमाबुवाको परिचयबाट चिनिनु नराम्रो कुरा हो र ? 

आफू पनि त्यस्तै युगल जोडी बनुँ भन्ने सोच आउँछ ?
मलाई पहिलेदेखि नै म जुन क्षेत्रमा छु सोही क्षेत्रको ‘लाइफ पार्टनर’ नहोस् भन्ने लाग्थ्यो । किनभने दुई जनाको फरक पेशा भयो भने कुरा गर्दा फरकपन र नयाँपन हुन्छ । दुवै भिन्नाभिन्नै पेशाको भएर पनि एकअर्कालाई बुझेर एकअर्काको काममा सहयोग गर्न सक्दा छुट्टै रमाइलो हुन्छ जस्तो मलाई लाग्छ । अनि मलाई मेरो समकालीन सङ्गीतकर्मी कोही पनि चित्त बुझ्दो लागेन (लामो हाँसो सहित)।

उदय र मनिला सोताङको बलियो र कमजोर पक्ष के हो जस्तो लाग्छ ?
बलियो पक्ष गायनदेखि लिएर हरेक कुरामा एकअर्काको साथ र सहयोग नै हो । उहाँहरुको कमजोरी भन्दा पनि दुईजनाबीचको फरकपना भन्न रुचाउँछु । आमाको हाईपिच राम्रो छ भने बाबाको त्यो छैन, तर पनि उहाँको निरन्तर ‘रियाज’ले नै आमाको त्यो लेबलसम्म आफूलाई पुर्याउन सफल हुनुभएको छ ।

आबाबुवा पहिले नै यो क्षेत्रमा चर्चित भैसकेकोले तपाईंलाई यो क्षेत्रमा आउन सजिलो भएको हो ?
एकदमै सजिलो भएको हो । मार्गदर्शन मिल्यो, एल्बम निकाल्न आर्थिक सहयोग र उहाँहरुको परिचयले गर्दा ‘कभरेज’को हिसाबदेखि लिएर थुपै कुराहरुमा मलाई सजिलो भयो ।

यसको नराम्रो पक्ष पनि हुँदोरहेछ ?
नराम्रो पक्ष त होइन, तर पनि दर्शकबाट अनि यही क्षेत्रका अरु व्यक्तिहरुबाट अलि धेरै अपेक्षा हुँदो रहेछ । साथै, तुलना पनि गरिँदो रहेछ । जस पाउन पनि धेरै गाह्रो हुन्छ । मैले राम्रो गरेँ भने पनि उदय–मनिलाको छोरी हो राम्रो भैहाल्छ भनिन्छ । अनि नराम्रो गर्याे भनेचाहिँ यसको छोरी भएर पनि नराम्रो गर्यो भन्ने हुन्छ ।

पछिल्लो समयका गीतहरु कालजयी नहुनुको कारण के हो जस्तो लाग्छ ?
अहिले युट्युबमा ‘ट्रेन्डिङ’ भन्ने टर्म एकदमै भाइरल भैरहेको छ । कुनै एक किसिमको गीत ट्रेन्डिङमा आउने बित्तिकै सोही कलाकारले र अरु कलाकारले पनि सोही शैलीकै गीत बनाउनतर्फ लाग्छन् । नयाँपन दिने कोसिस नै गर्दैनन् । पछिल्लो समय आएका धेरैजसो कलाकारले ट्रेन्डिङमा आउने सोचले गीत बनाएका कारण त्यसमा पहिलेका गीतहरुमा जस्तो मिठासपन र शब्दको उचित चयन भएको पाइँदैन । पछिल्लो समय चर्चामा आएका तीनवटा टर्म ‘भाइरल’, ‘हिट्स’ र ‘ट्रेन्डिङ’ यी कुराहरुले गर्दा अचेलका गीतहरु क्षणिक भए । भाइरल त भए, तर कालजयी हुन सकेनन् ।

गायकीको कुरा गर्नुपर्दा आमा र बुवामध्ये कसको गुण सरेको छ जस्तो लाग्छ आफूमा ?
गायनको प्राविधिक पाटोबाट हेर्ने हो भने बाबातिर ढल्केको छु जस्तो लाग्छ । किनभने आमाको जस्तो हाईस्केलमा म जान सक्दिनँ । मेरो स्वर केही बाक्लो छ, कतैकतै बाबाको जस्तै । 

उदय र मनिला सोताङ आफ्नै रेस्टुराँ मधुशालामा युगल प्रस्तुति दिइरहेको समयसमयमा देख्न पाइन्छ । तर तपाईंलाई त्यहाँ देखिँदैन नि ? 
मलाई मञ्चमा गाउन मन पर्छ । कन्सर्ट र अरु साङ्गीतिक कार्यक्रमहरुमा मञ्चमा गाउन मन पर्छ । किनभने त्यहाँ दर्शकको पूरै ध्यान तपाईंसँगै हुन्छ र तपार्इंलाई साथ पनि दिइरहेका हुन्छन् ।

मलाई लाउन्ज, पब अनि रेस्टुराँमा गाउनको लागि अफर नआएको होइन, तर मैले मानिनँ । किनभने मलाई त्यस्तो ठाउँमा गाउन भित्रैदेखि इच्छा छैन । त्यस्तो ठाँउमा दर्शकले गाएको त सुनिरहेका हुन्छन्, तर ध्यान गायकगायिकामा हुँदैन । कोही खानामा त कोही एकअर्कासँग कुराकानीमै व्यस्त हुन्छन् । दर्शकको ध्यान ‘डाइभर्ट’ हुने हुनाले मलाई गाउनमा जोस नै आउँदैन ।

आगामी योजना केकस्ता छन् ?
केही समय त म आफ्नो नयाँ व्यवसायमै व्यस्त हुन्छु । यसलाई अझै विस्तृत रुपमा कसरी लग्न सकिन्छ भन्ने कुरालाई नै पहिलो प्राथमिकतामा राखेको छु । गायनलाई पनि सँगै लग्ने कोसिस गरी नै रहेको हुन्छु । म भिडियोसहितको नयाँ गीतहरुको एल्बम निकाल्ने सोचमा पनि छु । यसमा मेरो भाइ सुयोग सोताङसँग मिलेर काम गर्ने योजनामा छु । अरु गायकसँग मिलेर युगल गीत र चलचित्रमा गीत पनि गाउने छु । 

चलचित्रमा गीत गाउनुको बेफाइदा पनि छ ?
चलचित्रमा गायक–गायिका भन्दा पनि कलाकारहरुमा दर्शकको ध्यान बढी जान्छ । गीत त हिट हुन्छ, तर कसले गाएको हो भन्ने कतिपय दर्शकले थाहा हुँदैन । दर्शकले गीत गाउने कलाकारलाई भन्दा चलचित्रलाई बढी सम्झन्छन् । त्यसैले चलचित्रमा गीत गाउँदा गायकगायिका केही छायाँमा परेको अनुभव मलाई हुन्छ । तर आफ्नै गीत, आफ्नै एल्बम र आफैं मोडल भयो भने दर्शकले चिन्छन् ।