बीबीसी । चीनमा अब सबै मोबाइल प्रयोगकर्ताहरुले फोनका सेवा रेजिस्टर गराउँदा ‘फेस स्क्यान’ गराउनुपर्ने भएको छ । सरकारी निकायहरुले देशभरका इन्टरनेट प्रयोगकर्ताको पहिचान प्रमाणित गर्न यस्तो नीति लागू गरेको हो । गत सेप्टेम्बरमै घोषणा गरिएको यो नयाँ नियम आइतबारदेखि कार्यन्वयन हुने बताइएको छ । 

चिनियाँ सरकारले साइबरस्पेसमा नागरिकहरुको वैध अधिकार र हितलाई सुरक्षित राख्न यस्तो नीति सुरु गरिएको भनि स्पष्टिकरण दिएको छ । चीनले यसअघि नै आफ्ना नागरिकहरुमाथि नजर राख्न अनुहार पहिचान प्रणालीको अधिक प्रयोग गरिरहेको छ । यस किसिमको प्रविधिमा चीनलाई विश्वकै लिडर मानिन्छ । तर यस अन्र्तगत देशभरका नागरिक सरकारको कडा निगरानीमा हुनुले विवाद पनि खडा गरेको छ । 

अहिलेको यस नियममा चाहिँ कुनैपनि व्यक्तिले नयाँ मोबाइल वा मोबाइल डाटाका लागि साइन अप गरेमा उनीहरुले राष्ट्रिय पहिचान पत्रका साथै फेस स्क्यान पनि गराउनुपर्ने हुन्छ । यसरी अनुहार स्क्यान गरि पहिचान पत्रसँग सो रेकर्ड राखिनेछ । चीनले वर्षौँदेखि नै सबै प्रयोगकर्ताले इन्टरनेट चलाउँदै गर्दा आफ्नो वास्तविक नाम र पहिचानको प्रयोग गरुन् भन्ने सुनिश्चित गर्दै आएको छ । जस्तै २०१७ को नियमपछि सबै इन्टरनेट प्रयोगकर्ताले अनलाइनमा कुनेपनि कुरा पोस्ट गर्नु अगाडि आफ्नो वास्तविक पहिचान प्रमाणित गराउनु पर्ने हुन्छ । 

यसरी टेलिकम सञ्चालकहरुका लागि बनाइएको यस नयाँ नियमपछि सरकारले सबै मोबाइल फोन प्रयोगकर्ताको पहिचान गर्नै सक्ने हुँदा देशको प्रणाली बलियो बन्ने उद्योग तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयले बताएको हो । अधिकांश चिनियाँहरुले मोबाइल फोनबाटै इन्टरनेट चलाउने गर्दछन् । चीनले इन्टरनेटमार्फत हुने ठगी रोक्न र साइबर सुरक्षालाई बढावा दिनकै लागि सबै इन्टरनेट अकाउन्ट र अनलाइनमा प्रयोग हुने फोन नम्बरलाई अज्ञात नराखेर वास्तविक पहिचान प्रमाणित गर्नमा जोड दिँदै आएको छ । 

तर अर्कोतर्फ यस नयाँ नीतिबारे चिनियाँ सर्वसाधारणहरुले चाहिँ राम्रो प्रतिक्रिया दिइरहेका छैनन् । सेप्टेम्बरमा यसको घोषणा हुँदा सामाजिक संजाल वेइबोमार्फत नागरिकहरुले असन्तुष्टि जनाउँदै चिनियाँ सरकारले नागरिकहरुलाई अत्यन्तै कडा नियन्त्रणमा राख्न खोजिरहेको बताएका हुन् । अर्का एक प्रयोगकर्ताले भनेका छन्, “सरकार आखिर केसँग यति डराइरहेको छ ?”

उनीहरुका अनुसार चीनले यसअघि नै थुप्रै डाटा लिकको सामना गर्नुपरिसकेको छ । त्यसकारण पहिले चोरहरुले सबैको नाम मात्र थाहा पाउथेँ तर अब ठगहरुसँग आफ्नो तस्बिर पनि हुने भन्दै एक प्रयोगकर्ताले गुनासो गरेका हुन् । त्यस्तै अर्का एक नागरिकले चाहिँ यो नियम सर्वसाधारणको सहमति बिना नै लागू गर्न लागिएको भनि विरोध जनाएका हुन् । यता चीनकै सोसल वेलफेयर सिस्टम नामक नयाँ प्राविधिक प्रणालीको पनि अन्तर्राष्ट्रिय आलोचना भइरहेको छ । जसमा प्रत्येक नागरिकहरुलाई तिनको व्यवहारअनुरुप स्कोर प्रदान गरिन्छ ।