काठमाडौं । इलामका राम भट्टराईको दैनिकी अहिले फेरिएको छ । उनी लामो समयसम्म गैरसरकारी संस्थामा काम गरे । गैर सरकारी संस्थामा काम गर्दादेखि नै उनलाई नयाँ काम कसरी गर्ने भन्ने हुटहुटी चलिरहन्थ्यो । केही साथीभाइसँग सल्लाह पनि गरे । नयाँ कामका विषयमा छलफल भइरहेका बेला प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले नेपालमा पानीजहाज र रेलको कुरा तीव्रताका साथ अघि सारे ।

त्यसबेला नै पानीजहाज नेपालमा सञ्चालन गर्न सकिन्छ कि सकिँदैन अर्थात् नेपालबाट गोवा र मलेसिया पुग्ने पर्यटकलाई नेपालमै राख्न सकिने पानी सम्बन्धी अन्य कस्ता काम होलान् ? यिनै विषयमा छलफल चल्दाचल्दै कोशीमा पानी जहाज सञ्चालन गर्ने तयारी पनि अघि सारे । “हामीले छलफल गर्दागर्दै कोशीमा चल्ने पानीजहाज कहाँ बनाउने, कसरी ल्याउने भन्ने विषयमा अध्ययन गर्न चीन पनि पुग्यौं,” नारायणीको किनारमा उभिएर भट्टराईले बाह्रखरीसँग भने ।

भट्टराईसहित ९ जना युवाले अहिले कोशी र नारायणीमा गरेर आधा दर्जन ‘मिनी पानीजहाज’ सञ्चालनमा ल्याएका छन् । “हामीले भारतबाट मानिस र सामान ल्याउन सक्नेगरी काम थालेका छौं, तर कतिपय झञ्झटिलो व्यवस्थाले गर्दा सकिएको छैन,” उनी भन्छन् ।

“थुप्रै कानुनी अड्चन देखिएका छन् । यहाँ राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्रमा नारायणीमा पानी जहाज सञ्चालन गर्न पाइँदैन । नारायणीको दुईतिर दुईवटा प्रदेशको क्षेत्र पर्छ । स्थानीय तहसम्म पुग्दा कति कानुनी अड्चनहरु देखा परेका छन् । सरकारले यो विषयमा सहज बनाइदिने हो भने हामीले त्रिवेणीबाट नारायणगण र उता दोलालघाटसम्म पानी जहाज सञ्चालन गर्न सक्छौं,” भट्टराईले भने ।

उनले आफूहरुको काम सरकारले अघि सारेको समृद्धिको योजनामा सहयोग गर्नु पनि रहेको बताए ।

“नेपालबाट कति पर्यटक गोवा र मलेसिया जल यात्राकै लागि भनेर पुगेको हामीले देखेका छौं,” उनले भने, “उहाँहरुलाई हामीले नेपालमै पनि रोक्न सक्छौं । त्यतिमात्रै नभएर भारतबाट ठूलो संख्याका पर्यटक यसमार्फत् तान्न सकिन्छ ।”

उनका अनुसार अहिलेसम्म कोशी र नारायणी नदीमा ‘रंगमहल रिभरल्याण्ड प्रालि’को नाममा रहेका पानीजहाज सञ्चालनमा छन् । अहिलेसम्म तीन करोडको हाराहारीमा लगानी भइसकेको बताउँदै उनले भने, “हामी अझै लगानी बढाउन तयार छौं । तर राज्यले पनि हाम्रा समस्याहरुको समाधान तत्कालै गरिदिनुप¥यो ।”
उनले प्राविधिकको पनि नेपालमा समस्या रहेको बताए । 

‘मिनी पानी जहाज’ का चालक कृष्ण लामिछानेले अहिले नेपालमा सञ्चालनमा ल्याउँदा पानीको सतह र गहिराइमा समस्या रहेको बताए । उनले कतिपय स्थानमा ढुंगा र बगरको समस्या रहेको बताए । “मैले पहिले कुवेतमा यस्तै जहाज चलाउथेँ । उता समुद्रको पानीमा कुनै समस्या हुँदैन तर यहाँ स्पिड पनि छ र ढुंगामा ठोकिने हो कि भन्ने समस्या छ,” लामिछानेले भने ।

सञ्चालक भट्टराईका अनुसार अहिले नारायणीमा आन्तरिक पर्यटकको पहिलो रोजाइ नै यही बनेको छ । “यहाँ आउने जो कोहीले पनि मिनी पानीजहाज चढ्ने इच्छा व्यक्त गर्छन्,” उनले भने ।