बीबीसी । विश्वभरका पाँच मध्ये एकमा असाधारण थकाइको समस्या हुने गरेको छ भने दशजनामा एकलाई बिना कुनै विशेष कारण लामो समयसम्म शरीरमा ऊर्जा नभएको जस्तो महसुस हुने गरेको पत्ता लागेको छ । यसबारेमा नयाँ अनुसन्धानहरुले नयाँ तथ्य सार्वजनिक गरिरहेका छन् ।
यसमा हामीले सेवन गर्ने पोषक तत्वहरुमा आइरनको कमीले गर्दा पनि यस्तो हुने गरेको पाइएको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार विश्वको ३० प्रतिशत जनसङ्ख्या ‘एनेमिक’ अर्थात एनिमिया लागेको छ । एनिमिया भनेको रगतमा हेमोग्लोबिन वा रेड सेल्सको कमी हुनु हो । आइरन कम हुनासाथै रगतमा रेड ब्लड सेल्स कम हुँदै जान्छ र शरीरमा पर्याप्त हेमोग्लोबिन नहुँदा हाम्रा मांसपेशी र टिस्युहरुले पर्याप्त अक्सिजन पाउँदैनन् र राम्ररी काम गर्न सक्दैनन् जसले नै एनिमियाको अवस्था निम्त्याउँछ ।
राष्ट्रिय डायट तथा पोषण अध्ययन विभागले पत्ता लगाए अनुसार ११ देखि १८ वर्षका विश्वका ४८ प्रतिशत युवती, १९ देखि ६४ वर्षका २८ प्रतिशत महिला अनि ११ – १८ वर्षका दश मध्ये एक पुरुषमा आइरनको कमी छ । यसले हाम्रो शरीरको ऊर्जा स्तरलाई वास्तवमै नराम्ररी प्रभावित गर्न सक्छ । जस्तै कि हरेक क्षण थकान महसुस हुने, निद्रा लाग्ने । विशेषगरी महिनावारी भइरहेका युवतीहरुमा हेमोग्लाबिनको कमी थकानको प्रमुख कारण मानिन्छ । यस्तोमा शरीरलाई सक्रिय राख्न अनि फुर्तिलो रहन आइरन सेवन गर्न सकिने बताइएको छ ।
युवक र ६४ वर्ष मुनिका पुरुषहरुमा भने आइरनको कमी दुर्लभ मानिन्छ तर ६५ वर्ष माथिका पुरुषहरु चाहिँ विशेष जोखिममा हुन्छन् । यसको अर्थ के हामीले थकाइ लागेपछि आइरन चक्की सेवन गरिहाल्नु उचित हो ? वास्तवमा डाक्टरसँगको सल्लाहपछि मात्र यसबारेमा निश्चित हुँदा राम्रो मानिन्छ ।
यसरी आइरन बाहेक यी पोषक तत्वहरुको कमीले पनि मानिसमा थकान बढाउने गर्दछ । जस्तै कि भिटमिन डी को कमी हुनु पनि शरीरका लागि राम्रो होइन । सूर्यको किरण नै भिटमिन डीको राम्रो श्रोत हो । त्यस्तै भिटमिन बी१२ को कमीले पनि थकान बढाउँछ । त्यसैले भिटमिन बी १२ पाइने अण्डा, दूध, मासु, लगायतका खाद्य पदार्थ सेवन गर्न सकिन्छ । त्यस्तै ११ देखि १८ वर्ष उमेर समुहमा जिङ्क तत्व एकदमै कम हुने गर्दछ, यो दुर्लभ भएपनि यसले गम्भीर समस्या निम्त्याउन सक्छ । र यसमा सचेत पनि हुनुपर्छ किनकी जिङ्कको मात्रा धेरै भएमा पनि यसले एनिमिया गराउन सक्छ ।