काठमाडौं । नेपाल –भारत संयुक्त आयोगको पाँचौ बैठक दुई देशका सबैजसो मामिलामा छलफल गर्दै बुधबार राति टुंगिएको छ । बैठकमा नेपाली पक्षको नेतृत्व परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवाली र भारतीय पक्षको नेतृत्व त्यहाँका विदेशमन्त्री एस जयशंकरले गरेका थिए । भारतीय विदेशमन्त्री जयशंकर बुधबार नै काठमाडौं आइपुगेका हुन् । उनले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँग शिष्टाचार भेट गरेका थिए । सो अवसरमा आपसी चासोका विविध विषयमा कुरा गरेको परराष्ट्र मन्त्रालयद्वारा जारी वक्तव्यमा जनाइएको छ ।
जयशंकरले आज बिहान राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग पनि शिष्टाचार भेट गर्दैछन् । आयोगको बैठकमा दुई पक्षीय सम्बन्धका सबै जसो विषयमा पुनरावलोकन गरिएको बैठकपछि जारी गरिएको वक्तव्यमा जनाइएको छ । जसमा कनेक्टिभिटी, आर्थिक साझेदारी, व्यापार र पारवहन, उर्जा, जलश्रोत क्षेत्र, संस्कृति र शिक्षाका विषयमा कुराकानी भएको जनाइएको छ ।
नेपाल र भारतका सबैजसो गतिविधिमा आयोगले खुसी व्यक्त गरेको वक्तव्यमा जनाइएको छ । सो अवसरमा गएका दुईवर्षमा नेपाल र भारतबीच भएका उच्चस्तरका भ्रमणका बारेमा पनि छलफल भएको जनाइएको छ । यसैगरी सन् १९५०को सन्धीको बारेमा दुवै पक्षले आआफनो धारणा राखेको उल्ल्ोख गर्दै प्रवुद्ध व्यक्ति समूह (इपीजी)को रिपोर्ट बुझाउने सम्बन्धमा समेत छलफल भएको बताइएको छ ।
सो अवसरमा अन्तर्राष्ट्रिय, क्षेत्रीय र उपक्षेत्रीय विषयमा सहयोगको सम्बन्धमा पनि छलफल भएको जनाइएको छ । संयुक्त आयोगले दुईपक्षीय परियोजनामा भएका प्रगतिको बारेमा पनि सन्तोष व्यक्त गरेको छ । मोतिहारी–अमलेखगन्ज पेट्रोलियम पाइपलाइन, हुलाकी सडकको चारखण्ड, नुवाकोट र गोरखा जिल्लामा भूकम्पपछिको हाउजिङ पुनर्निर्माणको कार्यमा आयोगले सन्तोष व्यक्त गरेको छ ।
यसैगरी, जयनगर–जनकपुर र जोगबनी–विराटनगर सेक्सनको सीमापार रेलमार्ग परियोजना र विराटनगरमा एकीकृत जाँच चौकीमा भएको प्रगतिमा पनि सन्तोष व्यक्त गरेको छ । आयोगले परियोजनाका बाँकी काम चाँडो सक्ने बारेमा पनि सहमति जनाएको छ । आयोगले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको सन् २०१८ को अप्रिलमा भएको भारत भ्रमणका क्रममा विभिन्न तीन क्षेत्रमा भएको सहमतिबारेकोे प्रगतिमा पनि सन्तोष व्यक्त गरेको छ ।
त्यतिबेला रक्सौल–काठमाडौं विद्युतीय रेल, इनल्याण्ड वाटरवेज र कृषिमा नयाँ साझेदारीका विषयमा सहमति भएको थियो । दुवै पक्षले व्यापार, पारवहन र रेल सेवा सम्बन्धी सन्धी र सहमतिलाई पुनरावलोकनका लागि चाँडै निष्कर्षमा पुग्ने कुरामा पनि सहमति जनाएका छन् । यसैगरी दुवै पक्ष सीमा क्षेत्रमा सीमा विन्दुलाई व्यापार र पारवहनलाई सजिलो बनाउनका लागि आवश्यक स्तरोन्नती गर्न पनि सहमत भएका छन् ।
बाढीले गर्दा सीमा क्षेत्रका बासिन्दाका लागि गम्भीर समस्या भएको उल्लेख गर्दै संयुक्त आयोगले यो मामिलालाई सम्बोधन गर्नु जरुरी रहेको महसुस गरेको जनाइएको छ । बाढीका सम्बन्धमा संयुक्त टोलीले गरेको सिफारिस बमोजिमका काम अघि बढाउने बारेमा समेत दुवै पक्षले सहमति जनाएका छन् । दुवै मन्त्रीले सो अवसरमा सामाजिक आर्थिक विकासका लागि पर्यटनको महत्वमा जोड दिँदै खासगरी नेपाल भ्रमण वर्ष २०२०मा पर्यटन क्षेत्रमा सहयोगका लागि जोड दिएका छन् ।
नेपालले थप हवाई रुटका लागि गरेको अनुरोधका बारेमा दुवै देशका नागरिक उड्डयन कार्यालय तहमा कुरा भइरहेको र त्यसको सकारात्मक परिणाम निस्कने कुरामा दुवै देशका मन्त्रीले विश्वास व्यक्त गरेका छन् । आयोगको बैठककै क्रममा दुई देशका खाद्य सुरक्षा र गुणस्तर हेर्ने निकायबीच आपसी सहयोग आदानप्रदान गर्ने बारेमा समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको छ ।
यसैगरी नेपालका लागि भारतका राजदूत मन्जिभसिंह पुरीले तराई सडक परियोजना र भूकम्पपछिको पुननिर्माणको विषयमा दुई छुट्टाछुट्टै चेक नेपाली अधिकारीहरुलाई हस्तान्तरण गरेका छन् । ती चेक भौतिक पूर्वाधार र यातायात सचिव देवेन्द्र कार्की र राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुशील ज्ञवालीलाई हस्तान्तरण गरिएको थियो ।
बुधबार राति परराष्ट्रमन्त्री ज्ञवालीले भारतीय प्रतिनिधिमण्डलको सम्मानमा रात्रिभोजको समेत आयोजना गरेका थिए । भारतीय विदेशमन्त्री जयशंकर आज स्वदेश फर्किने कार्यतालिका छ ।