नक्कली प्रमाणपत्रधारीहरू सरकारी सेवामा  जताततै भेटिएका छन् । केही दिन पहिले इन्जिनियरको पनि प्रमाणपत्र नक्कली भएको अभियोगमा प्रहरीले पक्रेर कारबाही चलाएको थियो । सबैभन्दा धेरै जाली प्रमाणपत्रधारी सम्भवतः शिक्षकहरू होलान् । यसैले चिकित्सकहरूमात्रै अपवाद हैनन् । तर, जिम्मेवारी, सामाजिक मर्यादा र दायित्वका कारण चिकित्सकको समाजमा विशेष स्थान हुन्छ । यसैले चिकित्सकहरूको छवि र व्यवहारप्रति समाजमा विशेष अभिरुचि रहेको हुन्छ । समाजले आदर्श मानेका यिनै चिकित्सकको शैक्षिक प्रमाणपत्र नक्कली फेला पर्दा र कानुनी कारबाही सुरु गर्दा उल्टै उनीहरू नै प्रतिरोधमा उत्रँदा जनतामा निराशा र आक्रोश उत्पन्न हुनु स्वाभाविकै हो ।  नेपाली समाजमा यस्तो व्यवहारलाई सामान्यरूपमा लिइए पनि यो आपत्तिजनक र लज्जास्पद घटना हो । यसले संघकै साख गिराएको छ । सर्वोच्च अदालतले नक्कली शैक्षिक प्रमाणपत्र भएको अभियोग लागेकाहरूको बन्दी प्रत्यक्षीकरणको रिट खारेज गरेर पनि यही सन्देश दिएको छ ।

 

सत्य, न्याय र नैतिक मूल्यको उपेक्षा हुन थालेपछि समाज ओरालो लाग्छ । नेपाली समाजमा क्षयोन्मुखताका सबै लक्षण देखिन थालेका छन् । नेपाल प्रहरीको अपराध अनुसन्धान ब्युरोले नक्कली प्रमाणपत्रधारी चिकित्सकहरूको खोजतलास र कारबाही सुरु गरेपछि देखिएको विरोध र असहयोगका घटना नैतिक मूल्यमा आएको ह्रासको उदाहरण हो । प्रहरीले नक्कली प्रमाणपत्र पेस गरेर चिकित्साशास्त्र पढेका केही व्यक्तिलाई पक्रेर कारबाही चलाएपछि नेपाल चिकित्सक संघ संस्थागतरूपमै विरोधमा उत्र्यो । वीरगन्जमा त चिकित्सकहरूले सेवासमेत बन्द गरे । समाज सञ्चालनका केही विधि र निषेध हुन्छन् । राज्यले त्यस्ता विधि र निषेधको पालना गराउँछ । तर, राज्यको दण्डविधान भन्दा पनि सभ्य समाजको सञ्चालनमा नैतिक मर्यादा महत्त्वपूर्ण हुन्छ । नैतिक मर्यादाबाट च्युत हुन थालेपछि समाज बिस्तारै क्षयोन्मुख हुन्छ । फलस्वरूप अपराधीहरू नेता बन्न पुग्छन् भने व्यापार व्यवसाय तस्करहरूको कब्जामा पुग्छ । शासनमा विधिभन्दा व्यक्तिको हैकम चल्छ । समाजमा दण्डहीनता बढेर जान्छ । दुर्भाग्य, अहिले हामी यही अवस्माथा छौं ।

 

समाजलाई ह्रासको यो भासबाट बाहिर निकाल्न नसके राष्ट्रकै भविष्य समाप्त हुन्छ । यसैले नैतिक मूल्य र सामाजिक मर्यादाका पक्षधरहरूले राजनीतिक वा व्यावसायिक घेराबाट माथि उठेर सही र गलत छुट्याउन तथा प्रकट गर्न हिचकिचाउनु हुँदैन । अँध्यारो ओरालोतिर लागेको समाजलाई उज्याल्योतर्फ उन्मुख गराउने अभियानको नेतृत्व गर्नेहरू नै सही अर्थमा राजनेता हुनपुग्छन् । यसैले नक्कली प्रमाणपत्र खोजतलास अभियानलाई सबैले सहयोग गर्नु आवश्यक छ । यस्तै, नक्कली प्रमाणपत्र पेस गरेर पढ्ने वा काम गर्नेहरूले पनि त्यसरी पाएको अवसर छाडेर स्वेच्छाले प्रायश्चित्त गर्न सके समाजमा मर्यादा  स्थापित गर्न सहयोग पुग्नेछ । अाफूले दिएको सजायले सबैभन्दा बढी पाप कटनी हुन्छ र शान्तिको अनुभव हुनसक्छ ।  नैतिक वैधता कानुनी हैकमभन्दा धेरै सशक्त जो हुन्छ ।