लन्डन । झण्डै तीन लाख मानिसमाथि पाँच वर्ष गरिएको एक अध्ययनले वायु प्रदूषणले मान्छेको फोक्सोमा कति असर गर्छ भनी खोज गरेको छ । यो अध्ययनको नतिजाले हरेक मानिसलाई चिन्तित बनाउन सक्छ । त्यसो त हामी सबैलाई वायु प्रदूषणले मानिसको उमेरमा चुनौती दिइरहेको थाहा छ ।  मानिसको उमेर बढेसँगै फोक्सोले गर्ने काम पनि कम हुँदै जान्छ । तर प्रदूषणका कारण उमेरभन्दा अगाडि नै फोक्सो कमजोर हुँदै जान थालेको छ । शरीरका सबै अङ्ग सक्रिय हुनका लागि आवश्यक अक्सिजन प्रोसस गर्ने क्षमता घटिरहेको छ । यसले ब्लड सर्कुलेसनमा समेत असर गर्छ । 

वायु प्रदूषणले मानिसको फोक्सो कमजोरमात्र पारेको छैन, यसले क्रोनिक अब्स्ट्रक्टिभ पल्मनरी डिजिज (सीओपीडी) हुने खतरा पनि बढाइदिएको छ । यो रोग लागेमा फोक्सो सुन्निने तथा जलन हुने गर्छ । नतिजामा स्वास नली विस्तारै खुम्चिँदै जाने र पछि गएर स्वास लिनै समस्या हुन थाल्छ । 

हावामा रहेको पीएम २.५ वायु प्रदूषणले मानिसको फोक्सो प्रत्येक वर्ष दुई वर्ष बूढो बनाइदिएको छ । यसले फोक्सोको कार्यक्षमता तीव्र गतिमा घटाइदिएको छ । अति प्रदूषित स्थान (विशेषगरी नयाँ दिल्लीजस्ता सहर) का वासिन्दाको फोक्सो उमेरभन्दा चाँडै बूढो हुने गरेको छ । यो समस्याबाट काठमाडौं पनि मुक्त छैन । यतिखेर कतिपय प्रदूषण बढी भएका सहरका ४५ वर्षका मानिस ६१ वर्षका जस्ता देखिन थालेका छन् ।

युरोपियन रेस्पिरेटोरी नामको जर्नलमा प्रकाशित यो अध्ययनको नतिजाले भनेको छ– मानिसको उमेर बढ्दै गएसँगै फोक्साको कार्यक्षमता पनि घट्दै जान्छ । तर वायु प्रदूषणका कारण आयुवृद्धि तीव्र गतिमा भइरहेको छ । र, यसको सबैभन्दा बढी असर फोक्सोमा पर्न गएको छ । यो अध्ययनमा विभिन्न उमेर समूहका मानिस, तिनको उमेर, लिङ्ग, आम्दानी, शिक्षा, धुम्रमान गर्ने–नगर्ने, सेकेन्ड ह्यान्ड स्मोकिङको असरलगायतका सन्दर्भ जाँच गरिएको थियो ।  
(नवभारत टाइम्समा आधारित)