नयाँदिल्ली । भारतमा करिब १६ करोड मानिसले रक्सी पिउने र ६ करोडमा यसको लत रहेको भेटिएको छ । यतिमात्र होइन, त्यहाँ ३.१ करोडले भाङजन्य उत्पादन प्रयोग गर्दै आएका छन् । भारत सरकारले बिहीबार यसको बारेमा राज्यसभामा जानकारी दिएको हो ।
केन्द्र सरकारले देशका प्रमुख १० सहरमा रहेका विद्यालय–कलेजका विद्यार्थीहरुमाझ यस्तो आदतबारे सर्भेक्षण गरिरहेको छ । सामाजिक न्याय एवम् अधिकारिता मन्त्री थावरचन्द गहलोतले राज्यसभामा देशका विभिन्न क्षेत्रका स्कुले विद्यार्थीमा नशाको आदत बढ्दै गएकोमा ध्यानाकर्षण गरेका थिए ।
आफ्नो मन्त्रालयले सन् २०१८ मा पहिलोपटक यस्तो सर्भेक्षण गराएको पनि मन्त्री गहलोतले जानकारी दिए । सर्भेक्षणको जिम्मेवारी नेसनल ड्रग डिपेन्डेन्सस सेन्टर (एनडीडीटीसी), अखिल भारतीय आयुर्विज्ञान संस्थान (एम्स) नयाँ दिल्लीलाई दिइएको थियो । देशका सबै ३६ राज्य एवम् केन्द्र शासित क्षेत्रमा गरिएको यस्तो सर्भेक्षणमा दुई लाख १११ परिवारसँग भेटेर नशालु पदार्थको उपयोगको सीमा र पद्धतिका बारेमा चार लाख ७३ हजार ५६९ जनासँग प्रश्न गरिएको थियो ।
यसका अतिरिक्त रिस्पोन्डेन्ट ड्रिभन स्याम्पलिङ (आरडीएस) सर्भेक्षण पनि गरिएको र त्यसमा १३५ जिल्लाका अवैधानिक नशालु औषधि सेवन गर्ने ७२,६४२ मानिसलाई सामेल गरिएको थियो । गहलोतका अनुसार यसरी सर्भेक्षण गर्ने क्रममा भारतमा करिब १६ करोड मानिस रक्स पिउने देखापरेका हुन् । २.२६ करोड व्यक्तिले अफिम प्रयोग गर्ने गरेको समेत उनले जानकारी दिए ।
वर्तमान समयमा भारतमा १० देखि ७५ वर्षसम्मका करिब १.१८ करोड मानिस सिडेटिभ्स (गैरचिकित्सीय) औषधि प्रयोग गर्छन् । ७७ लाखजति मानिस (५१ लाख वयस्क एव्म २६ लाख बच्चा) इनहेलेन्ट्सको प्रयोग गर्छन् । इनहेलेन्ट्स बढीमात्रामा बच्चा र वयस्कले प्रयोग गरेको पाइएको छ । भारतमा नशालु पदार्थको प्रयोगको बढ्दो स्थितिले सरकारलगायत सबैलाई चिन्तित बनाएको छ ।
(नवभारत टाइम्स)
