नेपालमा केपी ओली र भारतमा नरेन्द्र मोदी दुवै सत्ताको शिखरमा छन् । भारतमा सम्पन्न निर्वाचनमा मोदीले राहुल गान्धीलाई नराम्ररी हराए । ओलीले पनि २०७४ को प्रतिनिधि र प्रदेशसभाको चुनावमा नेपाली कांग्रेसलाई हराइदिए । मोदीलाई टक्कर दिने न उनकै दल भारतीय जनता पार्टीमा कुनै व्यक्तित्व छ न विपक्षी दलमा नै देखिन्छ । ओलीलाई टक्कर दिने व्यक्तित्व पनि न नेपाली कांग्रेसमा छ न अन्य दलमा देखिन्छ । भारतमा मोदी र अमीत साहको जोडी छ भने नेपालमा ओली र पुष्पकमल दाहालको । फरक चाहिँ के छ भने अमित साहको मोदीलाई पूर्ण समर्थन छ भने दाहाल अलि कुटिल छन् । ताल परे ओलीलाई छिर्के मार्न पछि पर्दैनन् उनी ।

विगतमा छिर्के हानी पनि सकेका हुन् । हालसालै दाहालले पूर्व एमाले र उनको दल मिल्दा भएको आलोपालो प्रधानमन्त्री बन्ने सहमति पत्र सार्वजनिक गरे । दाहालले चौका हान्न खोेजेका त हुन् तर प्रत्युपादक हुनेजस्तो भएपछि लोली फेर्दैछन् । लोकतन्त्रमा ट्वाच्च दिने अनि ‘सरी’ भन्ने चल्छ पनि । दाहालको स्वार्थ जे जे होस् जनताको सूचनाको हकको उनले ढिलै भए पनि सम्मान गरेको देखियो ।  

भारतका राहुल गान्धी र नेपालका शेरबहादुर देउवा दुवैको अवस्था उस्तै उस्तै छ । दुईचार जना जोस, जाँगर भएका युवा नेता नहुने हो भने त नेपाली कांगे्रसलाई पुस्तकमा नै खोज्नु पर्ने अवस्था छ । सरकारलाई खबरदारी गर्ने सन्दर्भमा प्रमुख प्रतिपक्ष दलभन्दा सामाजिक सञ्जालको भूमिका अगाडि छ । कांग्रेसले प्रतिपक्षी दलको रूपमा जुन भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने त्यो गर्न नसकेको देख्दा उदेक लागेर आउँछ । लोकतन्त्र आफैँ बोल्ने भए यतिखेर यसले सतापक्षलाई भन्दा प्रतिपक्षलाई थुर्ने थियो होला । 

लोकतन्त्र नदी हो भने सत्तापक्ष र प्रतिपक्ष नदीका दुई किनारा । नदीको स्वभाव बहनु हो भने दुई किनाराको सार्थकता नदीको वहावलाई सहजताको साथ दिशा निर्देशित गर्नु हो । तसर्थ नदीको बहावको लागि पानीमात्र भएर पुग्दैन । नदीको किनार जति बलियो हुन्छ बहाव त्यति नै निर्दिष्ट हुन्छ । कुनै एक किनारा कमजोर भयो र बहावलाई थेग्न सकेन भने नदीले विध्वंश निम्त्याउँछ । प्रतिपक्षविनाको लोकतन्त्र निरंकुश हुन्छ । विनाश ल्याउँछ ।  

प्रसंग केपी ओलीको । तत्कालीन नेकपा (माले) उम्रदै गरेको समयमा यिनी जेलमा थिए । जेलबाट छुटेको केही समयमा नै माले नेकपा (एमाले) भयो । एमालेका अध्यक्ष भए मनमोहन अधिकारी । मनमोहनको देहवसानपछि एमालेका कमान्डर बने माधव नेपाल । 

नेपालले १५ वर्ष एमालेको नेतृत्व गरे । तर, देशको ठूलो दल नेपाली कांग्रेस थियो । गिरिजाप्रसाद कोइरालाको व्यक्तित्वको अघि यिनी फिक्का देखिए । एमालेमा शक्तिशाली भए पनि कांग्रेस सामु निरीह नै रहे । राष्ट्रिय राजनीतिमा नेपाली कांग्रेसको बोलाबाला थियो । पहिलो संविधान सभाको निर्वाचनमा तत्कालीन नेकपा (माओवादी) ठूलो दल बन्यो । दाहालको व्यक्तित्वको अगाडि पनि नेपाल छायामा परे । 

विसं २०७१ मा माधव नेपाललाई हराएर ओली एमालेको अध्यक्ष बने । निरन्तर ४६ वर्षको राजनीतिक यात्रापछि दलको सर्वेसर्वा हुन पुगे । देशको राजनीतिमा नेपाली कांग्रेसको दबदबा खस्कँदै गएको अवस्थामा यिनि एमालेका प्रमुख बने । कांग्रेसका तत्कालीन सभापति सुशील कोइरालाको निधनपछि देउवा सभापति बने । देउवा कांग्रेसको सभापति बन्दा ओलीका लागि परिस्थिति झनै अनुकूल बन्न पुग्यो भने तत्कालीन माओवादी चाउरिँदै गएको थियो ।   

विसं २०७२ असोजमा ओली पहिलो पटक प्रधानमन्त्री बने । यिनको कार्यकालमा भारतले लगाएको अघोषित नाकाबन्दीको असर फैलँदै गएको थियो । नाकाबन्दीविरूद्धमा ओली उभिए । जनताले रुचाए । प्रदेश र संघीय र स्थानीय तहको चुनावमा माओवादीलाई सँगै हिँडाउन र एमालेलाई सबैभन्दा ठूलो दल बनाउन सफल भए ।

नेकपा माओवादी र एमाले मिलाएर नेकपा (नेकपा) भन्ने शक्तिशाली दल बनाए । शक्तिशाली नेकपा बनाए वा दाहालको राजनीतिक अवशानलाई बचाए भविष्यले बताउला । तर, २०७४ साल यिनका लागि महत्वपूर्ण बन्यो । संसद् दुई तिहाई समर्थन भएको प्रधानमन्त्री बने । मुलुकको आन्तरिक सुरक्षालाई चुनौती दिने सीके रावतलाई राजनीतिको मूलधारमा ल्याए । नेकपाको नाममा नेत्रबहादुर चन्दको समूहले गरेकोे विध्वंशलाई बल प्रयोग गरेर निस्तेज पार्न खोजेको देखिएको छ । 

जनताको प्रत्यक्ष सरोकारका विषयमा भने ओली सरकारले अपेक्षाअनुरूप काम गर्न सकेको छैन । सरकारले जनतालाई किन निराश बनाउँदै छ ? अघिल्ला सरकार र यो सरकारबीच जनताले भिन्नता अनुभव गर्न सकेका छैनन् । जनताको जीवनमा प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने क्षेत्रमा किन यिनले सुधार गर्न सकेनन् ? सरकारले गति लिन सकिरहेको छैन । 

प्रधानमन्त्रीलाई जनहितकारी काम गर्न के ले रोकेको छ ? प्रधानमन्त्री बाहिर शक्तिशाली देखिएपनि भित्र त्रसित छन् । त्रसित नभए लोकतन्त्रको गहना राष्ट्रिय मानव अधिकारको तेजोबध गर्न लाग्ने थिएनन् । डराउनु पर्ने त भ्रष्टचारी हो तर तर्साउन थालिएको छ मिडियालाई । यस्ता वातावरण हुनु ओलीका लागि शुभसंकेत पक्कै होइन ।

ओली सरकारले समाजिक सञ्जालमासमेत अंकुश लगाउन खोज्दैछ । मुलुकका प्रधानमन्त्री बोलिबचनमा किन तुच्छता, अहंकार ओकल्दछन् । किन उटपट्याङ कुरा बोल्दैछन् । प्रधानमन्त्री पदको मर्यादालाई किन अवमूल्यन गर्दैछन् । ओली किन भयभित हुँदैछन । मानिस जति भयभित हुन्छ, त्यती नै आक्रमक हुन्छ भन्दछन् । कार्यकर्तालाई किन बारूला बनेर चिल्न उत्तेजित पार्दैछन् ? अन्ततः ओली सरकार किन निरङकुश बन्न खाज्दैछ ।    

‘लुट्न सके लुट कान्छा’ गीतमाथि बारूले आक्रमण सम्बन्धमा । जङ्गलमा घनघोर डढेलो लागेको थियो । ज्यान जोगाउन सबै चराचुङ्गी, जनवारमा भागदौड मच्चिएको थियो । एउटा चराले चुचोमा पानी बोक्दै डढेलो निभाउन कोसिस गर्दै थियो । चराको यस्तो चाला देखेर अन्य पशुपंक्षी चकित भऐ ! एउटा जनावरले त भनिहाल्यो – ए मूर्ख चरा ! तिमीले सानो चुचोमा पानी बोकेर यो आगो निभाउन सक्छौ ? भो यस्तो दुस्साहस नगर । ज्यान बचाऊ ! ज्यान !  

‘मेरो चुचोमा बोकेको पानीले आगो निभ्छ या निभ्दैन म भन्न सक्दिन । तर सत्य के हो भने जस्तैसुकै ढडेलो किन नहोस एक दिन अवश्य निभ्छ । जब आगो एक दिन निभ्छ तब इतिहासमा मेरो नाम आगो निभाउन तथा तिमीहरूको नाम आगो लगाउनेमा दर्ज हुनेछ’ पंक्षीले उत्तर दिए छ । 

कनै बेला गिरिजाको समय थियो । ज्ञानेन्द्रको पनि समय आएको थियो, तर समयलाई चिन्न सकेनन्  । वर्तमान ओलीको पक्षमा देखिन्छ तर एउटै परिस्थिति तथा समय सँधै रहिरहँदैन । समय असल या खराब जस्तोसुकै होस्  बितेर जान्छ, जान्छ । सुखका दिन बितेर दुःखको दिन आउँछ । दुःखका दिन बित्छ र सुःखको दिन आउँछ । ओलीको दुःखको समय बितेको छ भने सुःखको समय बुलन्दीमा छ । तर, कहिलेसम्म ?