काठमाडौं । हातमा ट्रेकिङ स्टिक, कालो क्याप अनि सेतो स्वेटरमा सगरमाथाको काखमा हिँड्दैथिइन् बलिउड नायिका मनिषा कोइराला । कहिले उनको रुटमा शेर्पाका अबोध नानीबाबु भेटिन्थे त कहिले लामो रौंधारी याक । उनी त्यसमै रमाइरहेकी थिइन् । यो बलिउड फिल्मको कुनै सुटिङ सेट थिएन । सगरमाथाकै छेउछाउमा चलचित्रका लागि गरिएको रियल सुटिङ पनि थिएन त्यो ।

मनिषा केही समय अगाडि सगरमाथा बेस क्याम्प गएकी थिइन् । आठ दिन लामो उनको बेस क्याम्प यात्रामा खिचिएको भिडियाको क्ल्प्सि थियो त्यो । क्यान्सरबाट भर्खर तङग्रिएकी उनलाई नेपाल हेर्न मन लागिरहेको थियो । स्कुले साथीहरुले जाऊँ मनिषा एभेरेष्ट बेस क्याम्प भने । मनमा केही प्रश्न त उठेका थिए तर एक्साइटेड हुँदै उनले  भन्दिइन्, हुन्छ । तय भयो मनिषाको एभरेष्ट बेस क्याम्पसम्मको यात्रा ।

दैनिक ८ घण्टाका दरले ८ दिन हिँडेपछि मनिषा पुगिन् एभरेष्ट बेस क्याम्प । त्यही अनुभव सुनाउन पर्यटन बोर्डले बिहीबार कार्यक्रम आयोजना गर्यो काठमाडौंको होटल र्‍याडिसनमा । त्यही अवसरमा मनिषा सगरमाथाको काखमा हिउसँग रमाउँदै हिँडेको भिडियोको सानो क्ल्प्सि देखाइएको थियो । 

टिजर हेरेपछि मनिषा बोलिन्, “जहिले पनि म मातृभूमि फर्किन्थेँ । प्लेनबाट ओर्लिंदा मेरा आँखामा आँशु छलल्ल हुथ्यो । धेरै जसो विदेशमै बसेर काम गर्नुपर्‍यो । जहिले पनि मेरो मनमा केही हुन्थ्यो भने म मेरो देश कहिले हेर्न पाउँछु होला भन्ने हुन्थ्यो ।”

मनिषाका साथी र उनका परिवारका सदस्यहरुले नेपालका विभिन्न ठाउँमा पुगेर टेकिङ गरेको अनुभव सुनाउँथे । मनिषाको मनको भित्री तहमा प्रश्न चिन्ह उठ्थ्यो, मैले चाहिँ कहिले हेर्ने ? मैले त हेर्न पाएको छैन । 

यो पटक जब उनलाई साथीहरुले एभरेष्ट बेस क्याम्प जाऊँ भने, उनी उत्साहित त भइन् । तर स्वास्थ्य अवस्थालाई पनि सम्झिइन् । क्यान्सरबाट भर्खर रिकभर भएकी थिइन् । उमेरको अंक पनि आयो दिमागमा । तर उनले निर्णय गरिन् । यो अवसर मैले छोड्नु हुन्न । 
किन ? 
केटाकेटी उमेरमा फर्किइन् मनिषा । सगरमाथासँग जोडिएको आफ्नै घरको कथा सुनाउन थालिन्, “जिजू  बुवालाई सर एडमन्ड हिलारी र तेन्जिङ नोर्गे शेर्पाले सगरमाथा आरोहण गरेर फर्किएपछि उहाँहरुले सगरमाथा आरोहण गर्दा प्रयोग गरेको टेन्ट दिनुभएको थियो । त्यो टेन्ट हामीले छतमा राखेका थियौं । त्यतिबेला देखि नै मेरो केटाकेटी मनमा सगरमाथाको पिक्चर थियो र म एक दिन हेर्छु भन्ने रहर थियो ।”

लुक्लाबाट जब उनी बेस क्याम्पको यात्रा सुरु गरिन् । उनले देखिन् अग्लाअग्ला पहाडमा सेताम्मे हिउँ । सेतै र गुलावी फुल्ने गुराँसको जङ्गल । खोला र बाटामा भेटिने याक । उनलाई नेपाल साँच्चै उद्भूत सौन्दर्यले भरिएको देश लाग्यो । 

शेर्पा कल्चर देखिन् । रुकस्याक बोकेर सास बढाउँदै जबरजस्ती हिँडिरहेकी आफूलाई हेर्थिन् अनि तुलना गर्थिन् अजङ्गको ब्याग बोकेर ठमठम हिँड्ने शेर्पा दाजुभाइसँग ।  उनलाई अचम्म लाग्थ्यो । “उनीहरुको इमान्दारिता देखेर साँच्चै म नतमस्तक भएँ । तर उहाँहरुलाई हाम्रो केही सहयोगको आवश्यकता पनि छ । कडा मेहनत गर्नुहुन्छ । तर काम नभएको दिन के खाने ? समस्या देखेँ । उहाँहरुलाई शिक्षा र स्वास्थ्यमा समस्या छ । यी दुई कुरामा शेर्पा जातिलाई सहयोगको खाँचो छ,” मनिषाले देखेको सगरमाथाका पहरेदार शेर्पाको समस्या सुनाउँदै भन्छिन्, “किनकी उहाँहरुले नै देखाउने हो हाम्रो हिमाललाई । उहाँहरुले नै बुझ्नु भएको छ हाम्रो हिमाललाई । त्यसैले उहाँप्रति हाम्रो जिम्मेवारी छ ।”  

आठ दिनको यात्रामा उनले जति पनि बाटोमा भेटिन् ती अधिकांश विदेशी थिए । नेपाली त हातका औंलामै सीमित थिए । मनिषा भन्छिन्,  “म नेपाली दाजुभाइ तथा दिदी बहिनीलाई भन्छु कति हाम्रो कति धेरै चिज दिएको छ हामीलाई प्रकृतिले ? यो हेरेर मात्रै अनुभव गर्न सकिन्छ होला । मैले बाटोमा भेटिने पर्यटकलाई सोधेँ, कस्तो लागिरहेको छ ? उहाँहरु भन्नुहुन्थ्यो– इज डिफिकल्ट बट एभ्री स्टेप इज वर्थइट ।”

तपाईंहरुले पृथ्वीमा स्वर्ग देख्नु भएको छ ? उनी सोध्थिन्, जवाफमा विदेशीहरु भन्थे, देख्यौं । र त्यो स्वर्ग यही हो । 

एभरेष्ट बेस क्याम्पमा एक रात बिताइन् मनिषाले । त्यसको छुट्टै अनुभव छ उनीसँग । साना साना सयौं टेन्ट थिए त्यहाँ । राति डर लागिरहेको थियो । कारण तापक्रम माइनस २५ डिग्री सेन्टिग्रड थियो । के होला, कसो होला भन्ने भय थियो । बिहान टेन्टबाट बाहिर निस्किएर जब हेरिन् मनिषाले, ठूलठूला पहाड हिउँले भरिएका थिए । चारैतिर हिउँले भरिएका पहाड बीचमा उनको टेन्ट थियो । उनको शरीर नै सिरिङ्ग भयो । भन्छिन्, “त्यो दुर्लभ क्षण जब मैले कैद गर्न पाएँ । मेरो मनको डर सबै हरायो ।” 

बादलले छोएको आकाश हेर्दै त्यसलाई पछ्याउने उनको रहर पूरा भयो । संसारकै शीर सगरमाथा आफ्नै आँखाले हेर्ने बचपनको सपना साकार भयो । अब मनिषालाई उनको त्यो आठ दिनको यात्राका क्रममा खिचिएको डकुमेन्ट्री ‘गोर्डन अफ हिमालय’ संसारभर पुर्‍याएर पृथ्वीको स्वर्ग विश्वभरलाई देखाउने मन छ । र, अर्को पनि मन छ, अन्य हिमालका काखमा पनि पुग्ने ।