आम स्रोतामाझ आफ्नो छुट्टै छवि बनाएका सर्जक हुन् गायक प्रकाश सपूत । दोहोरीमा नयाँ प्रयोग गरेर आफूलाई सांगीतिक क्षेत्रमा स्थापित गरेका उनलाई त्यहीबेला आम संगीतप्रेमी स्रोता तथा दर्शकले मन पराए, जब उनको गीत ‘बोल माया’ केही महिना अगाडि बजारमा आयो । वैदेशिक रोजगारीमा रहेका श्रीमान् गुमाउँदाको पीडालाई समेटिएको उनको गीतले प्रकाशलाई आम स्रोता तथा दर्शकमाझ चिनाएनमात्रै, एउटा उचाइ पनि दियो ।
यही शनिबार उनले सिक्वेलको रुपमा ‘दोहोरी ब्याटल–२’ युट्युबमार्फत् सार्वजनिक गरे । ‘दोहोरी ब्याटल–२’ मा शब्द, संगीत तथा स्वर प्रकाश स्वयम्को छ भने उनीसँग ब्याटलमा छिन् प्रिती आले । यो गीत सार्वजनिक भएको २४ घण्टा नपुग्दै युट्युबको नेपाल च्याप्टरमा एक नम्बर ट्रेन्डिङमा आइपुग्यो भने १० लाखभन्दा धेरै दर्शकको साथ पनि पायो । यद्यपि यो गीतमा प्रयोग भएका केही शब्दलाई लिएर केही दर्शक–स्रोताले आपत्ति पनि जनाइरहेका छन् । यही विषयमा केन्द्रित रहेर बाह्रखरीले प्रकाश सपूतसँग गरेको कुराकानीः
दोहोरी ब्याटल–२ बाट अपेक्षित प्रतिक्रिया पाउनु भयो ?
मिश्रित प्रतिक्रिया आइरहेको छ । हरेक कुरालाई हेर्ने आ–आफ्नै नजर हुन्छ । मूल्यांकन गर्ने तरिका र अधिकार पनि व्यक्तिमा निहित हुन्छ । त्यसैले व्यक्ति अनुसारका प्रतिक्रिया आइरहेको छ ।
केही महिना अगाडि ‘बोल माया’ गाएर दर्शक–स्रोताको वाहवाही पाउनुभयो । त्यसको केही महिना लगत्तै त्योभन्दा विल्कुल फरक गीत सार्वजनिक गर्नुभयो । ‘बोल माया’ सुन्ने दर्शकका लागि न्याय गर्यो यो गीतले ?
मलाई लाग्छ, दर्शक तथा स्रोता फरक–फरक गीत सुन्ने हुनुहुन्छ । सबैलाई एकै खालका गीत मन पर्दैन । व्यक्ति अनुसार फरक–फरक गीत मन पराउने र सुन्ने रुची हुन्छ । ‘बोल माया’ र ‘दोहोरी ब्याटल’ फरकफरक गीत हुन् । सेन्टिमेन्टल गीत सुन्नेका लागि ‘दोहोरी ब्याटल–२’ मन नपर्न पनि सक्छ । मिश्रित प्रतिक्रिया आउनुको कारण पनि त्यही नै हो । ‘बोल माया’ सुन्ने स्रोताको रुची र ‘दोहोरी ब्याटल–२’ सुन्ने स्रोता फरक हुन् ।
‘बोल माया’बाट प्रकाश सपूतले कमाएका दर्शक स्रोता ‘दोहोरी ब्याटल–२’बाट भड्किए भन्ने टिप्पणी भइरहेको छ नि !
त्यस्तो होइन । जसरी ‘दोहोरी ब्याटल–२’लाई दर्शक तथा स्रोताले हेरिदिनु भएको छ । जुन संख्यामा भ्युज गीतले पाइरहेको छ । त्यसलाई हेर्दा पनि दर्शक रिसाउनु भयो अथवा भड्किनु भयो भन्न मिल्दैन । आएका प्रतिक्रियाका आधारमा पनि त्यो भन्न मिल्छ र ? मिल्दैन । मैले जसलाई लक्षित गरेर यो गीत तयार पारेको हुँ, उहाँहरुले राम्रो छ भनिरहनु भएको छ । एक– दुईवटा शब्दलाई लिएर केहीले असन्तुष्टि जनाउनु भएको मात्रै हो ।
इमान्दार भएर जवाफ दिनुस्, तपाईं स्वयम्लाई मैले गलत नै गरेँ भन्ने लागिरहेको छ अहिले ?
काम गरिसकेपछि मात्रै त्यसको प्रतिक्रिया आउने हो । बजारमा नआएसम्म केही पनि थाहा हुँदैन । सकेसम्म सबैले तारिफ गर्ने गीतसंगीत नै गर्न मनलाग्छ । तर त्यो सुरुमै थाहा हुँदैन । गीतमा प्रयोग भएका केही शब्दको विकल्पमा अरु नै शब्द राख्न सकिन्थ्यो होला भन्ने लाग्छ तर मैले ठूलो गल्ती नै गरेँ भन्ने पश्चताप नै चाहिँ भएको छैन ।
दोहोरी भन्नेबित्तिकै स्थानीय कला, संस्कृति, साहित्य र परम्पराभित्र बसेर सिर्जना हुुनु पर्नेथियो होला कि ब्याटल जोडेपछि सीमा भत्काउन पाइने हो ?
लोकगीत र लोकदोहोरीमा फरक छ । म पनि यही समाजभित्रै जन्मिएको हुर्किएको व्यक्ति हुँ । समाजको रिती र थितीभित्र अरुले जस्तै मैले पनि बस्नुपर्छ र बस्छु पनि । दोहोरी संस्कृतिबाट टाढिएको अहिलेको नयाँ पुस्तालाई पनि जोड्नुपर्छ भनेर दोहोरी ब्याटल सुरु गरेको हुँ । त्यो सुरु गर्दा धेरैले मन पनि पराइदिनुभयो ।
नयाँ पुस्ता जो र्याप सुन्छ त्यसलाई पनि दोहोरी सुन्ने बानी बसाइदिनुभयो भन्ने प्रतिक्रिया पाएँ । अहिलेको यो गीत पनि हाम्रै समाज भित्रैका शब्दलाई मैले लिएको हुँ । समाजबाहिर गएर हुँदै नभएको काल्पनिक कुरालाई मैले गीतमा समावेश गरेको छैन । प्रस्तुतीको शैली मात्रै फरक हो । सानोसानो कुुरामा पनि परिवारमा कसरी खटपट सुरु हुन्छ ? पुरुषमा रहेको अंहकारी सोच र महिलामाथि हुने विभेदकारी व्यवहार विरुद्ध महिला पनि चेतनशील भइसके भन्ने यो गीतले सन्देश दिएको छ । यसबाट पनि सर्जकको नियत खराब छैन भन्ने स्पष्ट हुन्छ ।
‘दोहोरी ब्याटल–१’ मा लोक दोहोरीको सीमाभित्रै बसेर केही नयाँ प्रयोग गर्नुभयो । दर्शक–स्रोताले रुचाए पनि तर ‘दोहोरी ब्याटल–२’ मा आइपुग्दा त्यसबाट हौसिएर महत्वाकांक्षी बढी हुँदा कुरा बिग्रियो भन्ने महसुस भएको छैन ?
समाज आधुनिक हुँदैछ । लोक गीत र लोक दोहोरी सुन्ने दर्शक तथा स्रोता मात्रै पनि हुनुहुन्न । म लोकदोहोरीकै पृष्ठभूमिबाट आएको सर्जक हुँ । दोहोरी पनि सुन्ने र र्याप पनि सुन्ने स्रोता तथा दर्शकलाई कसरी एउटै गीत सुनाउन सकिन्छ भन्ने सोचाइबाट यो दोहोरी ब्याटलको कन्सेप्ट विकास भएको हो । मैले बिगारेँ, खत्तमै बनाएँ भन्ने लाग्दैन । र, त्यो गरेको पनि छैन । समाजमा भएकै कुरा गीतमा समावेश भएको छ । तर केही शब्दमा विकल्प खोज्न सकिन्थ्यो होला । प्रतिक्रिया आएपछि स्रोता तथा दर्शकको विचार बुझ्दै जाने हो । मसँग अझै यस्ता केही नयाँ आइडियाहरु छन् । त्यसमा काम गर्दै जाने हो । दर्शकको मन कसरी जित्न सकिन्छ र सांगीतिक क्षेत्रमा योगदान दिन सकिन्छ सोचेर काम गर्नुपर्छ ।
‘दोहोरी ब्याटल–१’ मा आएको प्रतिक्रियाले केही पाठ सिकायो ?
‘दोहोरी ब्याटल’ आयो, स्रोता तथा दर्शकले मन पराइदिनुभयो । ‘बोल माया’ आयो । त्यो पनि मन पराइदिनुभयो । यी दुई गीतका विधा वास्तवमा आफैंमा विल्कुल भिन्न हुन् । ‘दोहोरी ब्याटल–२’ र ‘बोल माया’मा आकाश र जमिनको फरक छ । एकै पटक एउटै व्यक्तिले फरक–फरक पहिचान बनाउन कठिन रहेछ भन्ने मैले सिकेँ । वास्तवमा एकै पटक एउटै व्यक्तिले दुईटा परिचय बनाउन सक्दोरहेनछ ।