सगरमाथा क्षेत्रबाट विदेशी पर्यटकलाई हेलिकोप्टरबाट उद्धार गरिँदै । तस्बिरः एएफपी

सामान्यतः जे जस्तो छ त्यस्तै देखिन्छ । तर, हेर्ने कोणले पनि देखिने दृश्य फरक पर्नसक्छ । अझ आफ्नो कमजोरी त झन् देखिँदै देखिँदैन । यसैले आफ्नो कमजोरी थाहा पाउनका लागि अरूले के भन्छन् भन्नेमा गौर गर्नुपर्छ । भ्रमण वर्ष मनाएर पर्यटकको संख्यामा उल्लेख्य वृद्धि गर्ने तयारी भइरहेकै बेला अन्तर्राष्ट्रिय बिमा कम्पनीहरू भने नेपाल सरकारप्रति बढी नै सशंकित भएका छन् । नक्कली उद्धार धन्दामा संलग्नहरूमाथि कडा कारबाही नगरे नेपाल भ्रमणको बिमा नगर्ने चेतावनी त्यस्ता कम्पनीले दिएका छन् । अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूमा प्रकाशित समाचारअनुसार यही साताको अन्त्यसम्म जाली उद्धार गिरोहलाई कारबाही नगरे बिमा कम्पनीहरूले नेपाललाई आफ्नो सूचीबाट बाहिर हटाउने जोखिम बढेको छ ।   

प्रायः पर्यटकले यात्रा जोखिम बिमा गरेका हुन्छन् । यात्रा अवधिमा उनीहरू बिरामी परे भने तत्काल उद्धार गरी उपचार गर्दा लाग्ने खर्च त्यस्तो बिमाबाट बेहोरिन्छ । यात्रा बिमाले धेरै पर्यटकलाई अप्ठेरा ठाउँमा घुम्ने आँट दिन्छ । बिमितहरू थोरै जनामात्र बिरामी पर्दा बिमा कम्पनीहरूले पनि उद्धारमा लाग्ने खर्च सजिलै बेहोर्न सक्छन् । नेपाल भ्रमणमा आउने पर्यटकको संख्या बढाउन यात्रा बिमाको पनि योगदान छ । तर, ‘सुनको फुल पार्ने कुखुरी पनि काटी हाल्ने’ स्वभाव नेपालका व्यवसायीले देखाए । विकट भेगमा पुगेका पर्यटकलाई खानामा कुपथ पारेर बिरामी बनाउने, उपचारको नाममा हेलिकोप्टरबाट काठमाडौं ल्याउने अनि महँगो अस्पतालमा भर्ना गर्ने गरेर बिमा कम्पनीलाई ठग्ने गरिएको खुलासा केही पहिले भएको थियो । यस्तो ठगी धन्दामा स्थानीय होटलहरू, ट्रेकिङ एजेन्सी, हेलिकोप्टर कम्पनीदेखि अस्पतालसम्मको मिलेमतो रहेको पनि आरोप लगाइएको छ । यही ठगीलाई धन्दामा लाग्नेहरूलाई ‘हिमालय माफिया’ भनिएको हो । 

अहिले सरकारमाथि यही माफियाको दबाबमा परेर ठगीको धन्दामा संलग्नलाई कारबाही गर्न हिचकिचाएको आरोप लागेको छ । त्यतिमात्र हैन केही अन्तर्राष्ट्रिय बिमा कम्पनीले त नेपाल यात्राको लागि बिमा जारी गर्नै बन्द गर्ने नीति अपनाउने चेतावनीसमेत दिएका छन् । बिमा कम्पनीलाई ठग्ने धन्दाको खुलासा गत वर्ष नेपाल सरकार र आयरल्यान्डस्थित पर्यटकको उपचारसम्बन्धी सहयोग गर्ने कम्पनी ट्राभलर एसिस्टले गरेको अनुसन्धानमा पनि भएको थियो । तर, सरकारले त्यस्तो ठगी धन्दामा संलग्नहरूमाथि कुनै कारबाही गरेको छैन । नेपालबाहिरका क्रम्पनीलाई ठगेर नेपालीले पैसा कमाएका छन् भने किन टाउको दुखाउने भन्ने सरकारी अधिकारीहरूको मानसिकता हो भने त्यो नेपालको पर्यटन उद्योगका लागि आत्मघाती हुनेछ । नेपालका पर्यटनमन्त्रीलाई अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाले दिएको चेतावनीलाई उपेक्षा गर्नु उचित हुँदैन ।

ठगी गर्नेहरूमाथि कारबाहीका लागि जाँचबुझको प्रक्रिया तत्काल सुरु गरेर नेपाल आउने यात्रुको बिमा नगर्ने अवस्था उत्पन्न हुन नदिन सरकार अग्रसर हुनुपर्छ । युरोपमा नेपालका विमान उडाउन लगाइएको प्रतिबन्धबाट पनि केही त सिकौँ । नेपाल वायुसेवा निगमले उडानका सबै मापदण्ड पूरा पालना गरेको भए र जहाजहरू अद्यावधिक अवस्थामा राखेको भए सम्भवतः उडान प्रतिबन्ध लाग्ने नै थिएन । प्रतिबन्ध लागिसकेपछि गल्ती सुधार्नको साटो अरूलाई दोष दिन थालियो । फलस्वरूप, नेपाल कालोसूचीमा पुग्यो । धनी मुलुकहरूले हेपे होलान् तर गल्ती नै नगरेको भए हेप्ने मौका नै पाउने थिएनन् । बिमा कम्पनीहरूको चेतावनी पनि नेपाली व्यवसायीको बदमासीकै कारण आएको हो । यसैले सरकार कथित ‘हिमालय माफिया’ सामु नझुकोस् ।