अहंकारले कुनै नेता वा अरू कसैको कद उचो बनाएको इतिहास छैन नेपालका बहालवाला प्रधानमन्त्री र प्रमुख विपक्षी नेता दुवै विपक्षीमात्र हैन आफ्नै पार्टीका नेताहरूलाई समेत बिझाउने कटुवचन प्रयोग गर्न हिचकिचाउँदैनन् । अरूको मर्यादा नराखेपछि आफ्नो पनि रहँदैन भन्ने यथार्थसमेत यिनले कहिल्यै हेक्का राखेको देखिएन । पार्टी र सरकारको काममा कमजोरी देखाउने नेतालाई प्रधानमन्त्री केपी ओलीले गरेको कटाक्ष पदको गरिमा सुहाउँदो थिएन । यस्तै नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले पार्टी केन्द्रीय समितिमा मनोनीत गरिएका नेताहरूलाई धम्कीको भाकामा गरेको कटाक्ष पनि पदीय मर्यादाअनुरूप थिएन । दुवै शीर्ष नेताहरूले कटाक्ष गरेका नेताहरू पनि तिनका समकक्षी र समवयी हुन् । पत्रकार र बुद्धिजीवीप्रति तिनको द्रोहभाव पनि पटकपटक प्रकट हुने गरेकै छ । शासकहरूको जीवन शैली बढी विलासी भएकोमा वा राष्ट्रको स्वाभिमानसमेतको हेक्का नराखी विवादास्पद संस्था र व्यक्तिलाई सम्मान दिइएकोजस्ता विषयमा आलोचना गर्ने व्यक्तिलाई प्रधानमन्त्री ओलीलेसार्वजनिकरूपमै ‘असभ्य’सम्म भने । यस्तो असहिष्णु संस्कार भएका नेताहरूले सामान्य नागरिकको मर्यादा गर्लान् भनेर अपेक्षा गर्नु सायद मूर्खता नै हुन्छ ।
शीर्ष नेतृत्वको उपेक्षा र अवहेलना सहेर पनि चुप लाग्ने कार्यकर्ता र नेताहरूको विवशता भने राजनीतिक र मानवीय दृष्टिले स्वाभाविक देखिँदैन । नेपालको राजनीतिमा भने यही अस्वाभाविक व्यवहार संस्कारका रूपमा स्थापित गर्न खोजिँदैछ । पूर्वप्रधानमन्त्री तथा नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा र नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)का अध्यक्ष एवं बहालवाला प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली अहंकारलाई राजनीतिक संस्कार बनाउने प्रवृत्तिका प्रतिनिधि पात्र भएका छन् । विडम्बना, तिनका समकक्षी प्रतिस्पर्धी पनि त्यही प्रवृत्तिको अनुसरण गरिरहेका देखिन्छन् । सम्भवतः नेपालको राजनीतिक नेतृत्वको सांस्कृतिक चेत यसभन्दा पहिले यति तल खस्केको थिएन । अहिलेका नेता त मानवीय मूल्य र मर्यादासमेत मिच्न हिचकिचाउँदैनन् । संस्कारगत अधोपतनको मारमा भने सधैँजस्तो सर्वसाधारण पर्ने गरेका छन् । त्यसो त यस्तो अात्ममुग्ध प्रवृत्ति अात्मघातीसमेत हुन्छ ।
पार्टीका कार्यकर्तामात्र हैन आफ्नै समकक्षी नेताहरूलाई समेत मानमर्दन गर्न तम्सने नेतृत्वले जनताको उपेक्षा गर्नु अस्वाभाविक होइन । नेताहरूको अहंकारको तुष्टिका लागि देशले पटकपटक ठूलो मूल्य चुक्ता गरेको छ । पार्टीभित्रका प्रतिस्पर्धीहरूले पदमा हुनेको आलोचना गर्नु अत्यन्त स्वाभाविक हो । यस्तै, नेतृत्वको खोट खोतल्नु र देखाउनु एक्काइसौं शताब्दीका पत्रकार र बुद्धिजीवीको मात्र हैन सबै सचेत नागरिकको अधिकार र कर्तव्य दुवै हो । सत्तामा हुने सबैभन्दा बढी जिम्मेवार र सहिष्णु हुनुपर्छ । आलोचनाको ‘ओँठे जबाफ’ दिएर कुनै नेता महान् हुँदैन । अरूलाई मर्ममै चोट लाग्ने गरी सार्वजनिकरूपमा गरिने कटाक्षबाट घृणा, वितृष्णा र क्षोभमात्रै बढाउने हो । यसैले सार्वजनिक जीवनमा रहनेहरू विशेषगरी मानवीय मर्यादामा अतिक्रमण गर्नबाट जोगिनुपर्छ । बरु, आफ्नै कमजोरी केलाएर आत्मालोचना गर्नु बेस हुन्छ । तिनै सहकर्मीहरूसँग कुन बेला हात मिलाउनु पर्ने हो भन्ने ठेगान नहुनेहरूले कम्तीमा मानवीय व्यवहार गर्न र बरिस बद्रका यी पंक्तिहरू सम्झिदिए हुन्थ्यो –
‘‘दुस्मनी जम कर करो फिर भी यह गुन्जाइस रहे ।
जब कभी दोस्त हो जाएँ तो सर्मिन्दा न होँ । ’’
