site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
सम्पादकीय
Nabil BankNabil Bank
Sarbottam CementSarbottam Cement
Prabhu Bank
Agni Group
NIC Asia
Global Ime bank

बन्द रहेका उद्योग चलाउन निजी क्षेत्रलाई आह्वान गर्ने सरकारी सोच सकारात्मक हो । सन् १९६० को दशकमा दुनियाँभर राज्यले उद्योग र व्यापार गर्ने फेसन थियो । राज्यको एकाधिकार रहेका व्यवसाय अन्ततः भ्रष्टाचार र कर्मचारीतन्त्रको अकर्मण्यताको सिकार भएर ध्वस्त भयो । सरकारले धान्न नसक्ने भएपछि शीतयुद्धको अवसानसँगै सार्वजनिक यातायातबाहेक उत्पादन र सेवा क्षेत्रका उद्योगव्यवसाय निजीकरण गर्न थालियो । राज्यले उद्योग व्यवसाय चलाएजस्तै निजीकरण पनि एक हदसम्म फेसन बन्न पुग्यो । नेपाल सरकारले पनि उद्योग चलाउने र निजीकरण गर्ने दुवै काम लगभग संसारका अरू मुलुकहरूसँगै थाल्यो । धेरै मुलुकमा निजीकरणपछि औद्योगिक उत्पादन बढ्यो । नेपाल भने त्यसको अपवाद बन्न पुग्यो । निजीकरणपछि पहिले चलेका उद्योग पनि बन्द भए । अर्थात्, नेपालको निजीकरण विफल भयो । यद्यपि, त्यतिबेलै थालिएको आर्थिक उदारीकरणबाट अर्थतन्त्रका अरू पक्ष भने लाभान्वित भए ।

उपयुक्त नियमनविना वैयक्तिक लाभहानि हेरेर गरिएको निजीकरणको परिणाम नकारात्मक हुनु अस्वाभाविक थिएन । त्यसो त निजीकरणको आलोचना सुरु भएपछि सरकारले धान्न नसकेको राज्यको स्वामित्वका संस्थानहरू बन्द गरेको हो । अहिले बन्द भएका सरकारी स्वामित्वका संस्थानहरू सबैको निजीकरण गरिएको हैन । अझै सरकारी स्वामित्वमै रहेका उद्योगहरू पुनः सञ्चालन गर्न निजी क्षेत्रलाई व्यवस्थापन करार वा ठेक्कामा दिने सरकारको सोच हो त्यसको सकारात्मक प्रतिफल प्राप्त हुनसक्छ । उद्योग सञ्चालनमा आएमा रोजगारी र उत्पादन बढ्छ । यसबाट राजस्व त बढ्छ नै स्थानीय बजारको आर्थिक कारोबारमा पनि वृद्धि हुन्छ । तर, सरकार आफैँले फेरि उद्योग चलाउन खोज्यो भने परिणाम सुखद नहुन पनि सक्छ । उद्योग व्यवसाय निजी क्षेत्रमार्फत् सञ्चालन गराउनेतर्फ सरकारले ध्यान दिनु उचित हुन्छ । 

सरकारी स्वामित्वका उद्योग व्यवसायको व्यवस्थापन निजी क्षेत्रलाई दिँदा वा लामो समयका लागि स्वामित्व नै दिँदा पनि निजीकरणका क्रममा भएका गल्ती दोहोरिन भने दिनु हुँदैन । यसैले सबैभन्दा पहिले निजी क्षेत्रमा दिनुको उद्देश्य स्पष्ट र पारदर्शी बनाउनुपर्छ । कुनै उद्योग वा व्यवसाय यथावत् सञ्चालन गर्नु उपयुक्त होला भने कुनैलाई बन्द गरेर नयाँ प्रकारले सुरु गर्नुपर्ने हुनसक्छ । यसैले प्रत्येक उद्योग वा व्यवसायको छुट्टाछुट्टै विवरण तयार गर्नुपर्छ । निजी क्षेत्रलाई व्यवस्थापन वा व्यवसाय हस्तान्तरण गर्नुको उद्देश्य भने मूलतः रोजगारीको अवसर बढाउने र आयात प्रतिस्थापन गर्ने हुनु आवश्यक देखिन्छ । शासकहरूले राज्यका सम्पत्तिलाई नियत सफा भए ‘भाडा खाने’ र नत्र भने कार्यकर्ता भर्ती केन्द्र बनाउने वा व्यक्तिगत लाभ लिने दाउ हेरेर बस्ने गरेको देखिएको छ । यही दाउ हेरेर निजी क्षेत्रलाई दिन खोजिएको हो भने त्यो अर्को दुर्भाग्य हुनेछ । निजीकरण विफल हुनुको कारण मूलतः उद्योग वा व्यवसाय सञ्चालन कसरी गर्ने भन्ने विषयमा स्पष्ट नहुनु नै थियो । यसैले निजीकरण गर्दा गरिएका गल्ती नदोहोरिने गरी बन्द रहेका वा सरकारले चलाएर पनि रुग्ण अवस्थामा पुगेका सरकारी स्वामित्वका उद्योग व्यवसाय निजी क्षेत्रलाई हस्तान्तरण गरेर सञ्चालन गराउन ढिलो नगरियोस् ।       
 

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: सोमबार, मंसिर १७, २०७५  १३:३०
Sipradi LandingSipradi Landing
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
cg detailcg detail
Kumari BankKumari Bank
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
Maruti cementMaruti cement
सम्पादकीय
ICACICAC