रङ्गमञ्चको बाटो हुँदै सेतो पर्दामा पुग्ने कलाकारको संख्या नेपाली चलचित्र उद्योगमा ठूलो छ । अहिले त रङ्गमञ्चका कलाकारको बोलावाला छ चलचित्रमा । आर्ट मुभीदेखि व्यापारकेन्द्रित चलचित्रसम्ममा रङ्गमञ्चकै कलाकारको माग छ । अहिले बजारमा लोकप्रिय अभिनेता सौगात मल्ल, दयाहाङ राई, विपिन कार्की, बुद्धि तामाङ, सिर्जना सुब्बा, नाजिर हुेसनलगायतका कलाकार रङ्गमञ्चकै उत्पादन हुन् । यीनैमध्येका एक सौगात मल्ललाई कुनै बेला नेपाली चलचित्र उद्योगमा भ्याईनभ्याई थियो । हलमा उनका चलचित्र प्रत्येक महिना रिलिज हुन्थे । कति चलचित्रको रिलिज डेट नै जुझ्थ्यो । तर अहिले उनका चलचित्र आक्कलझुक्कल मात्रै लाग्छन् । किन कम भयो उनका चलचित्रको संख्या, अफर नै आउन छाड्यो कि चुजी हुन थाले, नेपाली चलचित्र उनलाई कस्तो लाग्छ, सन्तोषजनक चलचित्र बनिरहेका छन् या छैनन् ? यी र यस्तै प्रश्न बाह्रखरीका नरेश फुयाँलले सौगातसमक्ष राखेका छन् ।
तपाईं मिडियादेखि भागिरहनु हुन्छ, मिडियाले चाहिँ यहाँलाई पछ्याइरहन्छ । किन मिडिया फेस गर्न चाहनुहुन्न ?
भागेको पनि कसरी भन्नु । मिडियासँग कुरा गरिरहेको जस्तो लाग्छ । अहिले त सपनामा पनि मिडियामै बोलिरहेको छु जस्तो लाग्छ । ‘छैन छैन, अँ हो हो...’ भनिरहेको जस्तो लाग्छ । तर अरुको तुलनामा केही कम भने हो । आफू–आफू अनुसार हुँदोरहेछ । मलाई त्यति धेरै बोल्न मन लाग्दैन ।
मिडियासँग कम बोल्न ममन लाग्नुको खास कारण केही छ ?
केही छैन त्यस्तो कुरा । नेचरले पनि फरक पार्दाे रहेछ । कसैको कम बोल्ने नेचर हुन्छ कसैको बढी बोल्ने बानी हुन्छ । म कम बोल्ने नेचरमा पर्छु । पहिलादेखि नै म यस्तै हुँ ।
पछिल्लो समय तपाईंले चलचित्रको संख्या कम गर्नुभएको हो ?
पहिला धेरै भएपछि त्यसलाई कम गर्नुपर्छ भन्ने अनुभूत भएर हो ।
चलचित्रको संख्या घटाउनुको मुख्य कारण ?
चलचित्रको स्क्रिप्ट राम्रो नभएर हो । दयाहाङ राई र म बस्दा पनि यही कुरा हुन्छ । शुरुमा सरसरती हेर्दा स्क्रिप्ट राम्रै हुन्छ । तर सेटमा पुग्दा त्यसमा धेरै बदलाव भइसकेको हुन्छ । राम्रै होला कि भनेर गर्यो तर हुँदैन । राम्रो भनेर गर्यो तर कुनै पनि राम्रो भएन भने त तनाव हुन्छ । अझै पनि स्क्रिप्ट छान्नुपर्ने फिल भइरहेको छ ।
आफूले अभिनय गरेको चलचित्र हलमा पुगेर हेर्दा कस्तो लाग्छ ?
हेर्न सकिँदैन । आफ्नो चलचित्र हेर्न एकदम गाह्रो हुन्छ मलाई । नाटकको क्लिप्स खिच्दादेखि नै मैले हेर्न थालेको हुँ, त्यहाँदेखि नै हेर्न गाह्रो हुन्थ्यो । तर मैले कस्तो गरें भनेर थाहा पाउन पनि हेर्नुपर्दो रहेछ । मिडियासँग कुरा गर्दा पनि चलचित्रबारे बोल्नु पर्ने भएकाले हर्नेुपर्ने वाध्यता हुन्छ । मैले नाटक खेलिरहँदा अभिनय गरेका चलचित्र हेर्दा नै मैले थाहा पाएको थिएँ म आफै हेर्न सक्तिन भन्ने ।
बुझिने गरी भन्दा...
राम्रा हुँदैनन् भन्न खोजेको हुँ ।
कसको कमजोरी हो ?
त्यो चाहिँ म भन्न सक्तिन । अरुहरुले त राम्रै भनिरहेको पनि सुन्छु तर म आफैंलाई भने राम्रो लाग्दैन ।
‘सौगात मल्ल नेपालमा होइन, हलिउडमा जन्मिनुपर्ने एक्टर हो’ भनेर भनिसकिएको छ । अभिनेताका आँखाले चलचित्रको कमजोरी पक्कै ठम्याउन सक्छ होला नि !
स्क्रिप्टमा कमजोरी छ भनेर सबैले स्वीकार गरिसकेको कुरा हो । मैले मुस्किलले केही चलचित्र पाइरहेको हुन्छु जुन मलाई राम्रो लाग्छ । त्यसमा पनि नेपालमा स्क्रिप्टमा निकै कम समय दिइन्छ । तीन महिनामा स्क्रिप्ट तयार पारिन्छ । यो निकै छोटो समय हो । टालटुले काम पनि हुँदैन यति छोटो समयमा त ।
हामीलाई पनि बाध्यता छ काम गर्नैपर्ने । केही पनि नगरी बस्नै सकिँदैन । खाली बसेर पनि त हुँदैन ।
अर्को कुरा कहिले टिम मिल्दैन । राम्रो काम गर्ने थोरै मात्रै हुनुहुन्छ । उहाँहरु पनि बाँडिएर काम गर्दा पनि नतिजा राम्रो आउँदैन ।
आफ्ना चलचित्रमा आउने कमेन्ट, आफैंलाई लाग्ने असन्तुटि अनि फ्रष्टेशन । यी सबै पक्षलाई झेल्नुपर्दा आफैंले भनेजस्तो चलचित्र बनाउँ भन्ने लाग्दैन ?
लाग्छ । तर निर्देशन गर्ने मैले कहिल्यै पनि सोच राखेको थिइन । भविष्यमा त्यो अवस्था आउँछ कि आउँदैन थाहा छैन । चलचित्र बनाउने कुरा आउँदा अहिले बनिरहेका भन्दा राम्रो चलचित्र म आफैं पनि बनाउन सक्छु जस्तो त लाग्छ । ममा मात्रै होइन हरेक अभिनेता तथा अभिनेत्रीमा यो कुरा आउँछ होला जस्तो लाग्छ ।
पछिल्लो समय नेपाली चलचित्र उद्योगमा बजारलाई लक्षित गरेर तीनचार ओटा पुस्तालाई एउटै चलचित्रमा समेटेर अभिनय गराउन थालिएको छ । यसले चलचित्र र अभिनेता तथा अभिनेत्रीमा कस्तो असर पर्छ ?
अहिले चलिरहेको चलचित्र ‘जय भोले’ मा पनि तपाईंले भनेजस्तो चारओटा पुस्तालाई समेटिएको छ । भर्खर चलचित्र रिलिज भएको छ हेरौं कस्तो नतिजा आउँछ । कुरा रह्यो काम गर्न कत्तिको अफ्ठ्यारो हुन्छ भन्ने, मैले यसअघि पनि आफूभन्दा अग्रज पुस्तासँग काम गरिसकेको हुँदा मलाई खासै गाह्रो हुँदैन । अग्रजसँग सिक्ने र पछिल्लो पुस्तालाई सहयोग गर्ने अवसर पाइन्छ । सेटमै परिमार्जन गर्न सक्ने कला मैले अग्रजहरुबाट सिकेको छु ।
थिएटरका कलाकारलाई सेटमा स्टोरीलाइन दिएर कथा तथा पटकथा आफै निर्माण गर्न लगाइन्छ भन्ने गुनासो सुनिन्छ । तपार्र्र्इंले यस्तो अनुभव कत्तिको गर्नु भएको छ ?
सामान्यतयाः यस्तो हुन्छ । मैले पनि भोगेको छु । ‘यस्तोयस्तो हो ल गरौं...’ भन्ने धेरै हुनुहुन्छ । डाइलग नभए पनि सिचुएशनलाई हेन्डल गर्नुपर्ने अवस्था आउँछ ।
हुनत एक्टरका लागि यो फाइदा होला उसले आफ्नो क्षमता प्रदर्शन गर्न र चलचित्रमा आफू हाबी हुन । तर स्टोरी क्ल्यिर हुनैपर्छ । भएको स्टोरी र डाइलगमा सामान्य परिमार्जनको अपेक्षा राख्नु फरक कुरा हो तर पूरै निर्भर नै हुनु राम्रो होइन ।
यो पनि एउटा कारण हो नेपाली चलचित्र सोचेजस्तो नबन्नुको ?
स्टोरी क्ल्यिर छ कि छैन र टिम कस्तो छ भन्ने कुराले पनि निर्धारण गर्छ । यही स्टोरी स्पष्ट छ र टिम पनि राम्रो छ भने एक्टरलाई लिबर्टी दिँदा पनि राम्रै हुन्छ । जस्तै ‘कथा’, ‘कागवेनी’, ‘डाइङ क्यान्डल’का लागि मैले चरित्र निर्माणका लागि समय खर्चिन पाएको थिइन । सेटमै पुगेपछि निर्देशक र कथाको फ्रेमभित्र पुगेर गरिएको अभिनय थियो । मलाई यी चलचित्रको स्क्रिप्ट नै थाहा थिएन । आज काम गरेपछि भोली के हुन्छ भन्ने पनि थाहा हुँदैन थियो । सेटमा पुगेपछि ‘अन द स्पट’ डाइलग भन्थेँ म त्यहाँ । सरसर स्क्रिप्ट हेरेपछि जे फिल हुन्थ्यो, त्यही गर्थेँ म । तर यी चलचित्र मलाई मन पर्छन् । हलमा भव्य नचले पनि समीक्षा पनि राम्रो पाएका चलचित्र हुन् ।
सेतो पर्दामा व्यस्त भएपछि थिएटरका दर्शकलाई माया मार्नुभयो नि !
अहिलेसम्म त छोडेजस्तै भएको छ । तर मेरो सोचाई अझै थिएटर गर्छु भन्ने छ । जस्तो पायो त्यस्तै नगरौं भनेर पनि हो । राम्रो नाटक भयो भने गर्छु । धेरैले पनि सौगात नाटक लिएर आयो भन्दा पक्कै पनि दर्शकले राम्रो होला भन्ने सोच्नु हुन्छ । त्यसैले पनि राम्रो नाटक नभएसम्म गर्नु हुँदैन भन्ने मलाई लाग्छ । मेरो कल्पनामा आए अनुसारको भयो भने गर्छु । खगेन्द्र लामिछानेसँग पनि बेलाबेलामा कुरा भइरहेको हुन्छ । अर्को वर्ष गरौं भन्ने छलफल भए पनि भनेजस्तो भइरहेको छैन ।
थिएटरमा बढी रमाउनु हुन्छ कि चलचित्रमा ?
थिएटरभन्दा पहिला मैले चलचित्रलाई चिनेको थिएँ । चलचित्र खेल्छु भन्ने मैले सानो बेलामा पनि सोचेको थिएँ । थिएटरमा शुरु गरेपनि एक थिएटरमा पनि राम्रो हुँदोरहेछ भनेर गरें । म शुरुमा चलचित्रमा काम गर्ने भनेर आएको थिएँ । जब मैले थाहा पाएँ म जस्तो मान्छे चलचित्रको ‘हिरो’ हुँदैन भन्ने त्यसपछि मलाई लाग्यो म थिएटरका लागि नै ठिक छु भन्ने र थिएटरमै रमाउन थालेँ । फिल्म हेर्र्थं तर मेरो जस्तो अनुहार भएको कलाकार चलचित्रको हिरो हुँदैन थियो । जब ‘कागवेनी’ आयो त्यसपछि बल्ल चलचित्रमा म जस्ता कलाकारको पनि मुख्य भूमिकामा सम्भावना छ रहेछ भन्ने आशा पलाएको हो ।
तस्बिर : साैरभ रानाभाट