सम्पादकीय
विपत्तिमा व्यक्तिको मात्र हैन समाज र राज्यको पनि धैर्य, सुझबुझ र बुद्धिमत्ताको कसी लाग्दो रहेछ । विसं २०७२ वैशाख १२ र त्यसपछिका भूकम्पबाट उत्पन्न विपत्ति पनि सामान्य नेपालीको मात्र हैन नेपालका शासकहरूको सोच र सुझबुझको कसी बन्न पुग्यो । कल्पनै नगरिएका व्यक्ति र समूह विपत्तिपछि उद्धार र सहायतामा सक्रिय भएको देखियो भने सरकार अपेक्षाकृत सुस्त, मन्द र ढाँट सिद्ध भयो । त्यतिमात्र हैन सरकारको बुद्धिहीनताका कारण भूकम्पपछि जोगाउन पर्ने र सकिने अमूल्य सम्पदा दिनहुँ नाश भइरहेका छन् । पुर्खाले सन्तानका लागि छाडेको नासो जोगाउनसम्म पनि सरकार असफल भएको छ ।
पुरातात्त्विक महत्त्वका भवनहरूमा रहेका कलात्मक सम्पदाको संरक्षणमा अपेक्षित ध्यान दिनै खोजिएन । पुराना अमूल्य निर्माण सामग्रीदेखि चित्र र मूर्तिसम्म दिनहुँ हराउँदै अनि मासिँदै गएका छन् । पुरातात्त्विक महत्वका सांस्कृतिक सम्पदामात्र हैन आधुनिक कलात्मक कृति पनि संरक्षण गर्न ध्यान दिइएको छैन । अधिकांश संग्रहालय क्षतिग्रस्त भएका छन् तर तिनमा संग्रहित महत्त्वपूर्ण वस्तुहरूको संरक्षणका लागि भने सरकारले ध्यान र प्राथमिकता दिएको देखिँदैन । बालकृष्ण समलगायतका चित्रकारहरूको अमूल्य चित्रहरू कुनै भवनको अँध्यारो कोठामा थन्क्याइएका छन् । शासकहरूले स्रष्टाका सिर्जनालाई मात्र उपेक्षा गरेका हैनन्, राजनीतिज्ञसँग सम्बद्ध सामग्रीलाई पनि उस्तै बेवास्ता गरेका छन् । नेपालको लोकतान्त्रिक आन्दोलनका पर्याय मानिने विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालासँग सम्बद्ध अमूल्य सामग्रीहरू पनि बीपी स्मृति संग्रहालय भत्केपछि त्यहीको एउटा कोठामा थन्क्याएर राखिएको छ ।
राष्ट्रिय वैभवका रूपमा रहेका यस्ता अमूल्य सम्पदा संरक्षण गर्न करोडौं रुपैयाँ खर्च लाग्ने पनि होइन । तिनलाई सुरक्षित राख्न महिनौ लगाएर विशाल महल बनाउनुपर्ने पनि होइन । केही लाख रुपैयाँ खर्च गरे केही दिनमै कम्तीमा ती कलात्मक र ऐतिहासिक महत्त्वका सामग्री सुरक्षित राख्न सकिने थियो । विडम्बना, बीपीको राजनीतिक योगदानको ब्याज असुलेर राजनीति गरेकाहरू सत्तामै छँदा पनि बीपी स्मृति संग्रहालयका महत्त्वपूर्ण वस्तुहरू सुरक्षित राख्न ध्यान दिएनन् । सरकारमा छँदा लाखौँ रुपैँया कार्यकर्तालाई बाँड्नेहरूले संग्रहालयका वस्तु संरक्षित गर्न केही लाख रुपैयाँ दिएनन् । सरकार बदलियो तर प्रवृत्ति परिवर्तन भएन । अहिलेको सरकारले पनि तजबिजमा अपारदर्शीरूपमा पैसा बाँड्यो तर समका चित्र वा बीपीका सामग्री जोगाउन कुनै चासो देखाएन । आशा त आउने सरकारबाट पनि छैन । तैपनि, यस्ता राष्ट्रिय वैभव भविष्यका लागि जोगाई राख्ने राज्यको दायित्व पूरा गर्न सरकारको ध्यानाकर्षण होस् भन्ने हाम्रो अाग्रह छ ।
प्रकाशित मिति: मंगलबार, साउन ४, २०७३ ०५:१८
प्रतिक्रिया दिनुहोस्