नयाँदिल्ली । भारतले कम्तीमा पनि आउँदो अक्टोबरसम्म कोभिड–१९ विरुद्धको खोप निर्यात गर्न नसक्ने देखिएको सरकारी स्रोतले जनाएको छ ।

स्वदेशी माग पूरा गर्नका लागि हाल खोपको वितरण देशमै केन्द्रित गर्नुपर्ने भएपछि यसअघि बताइएको भन्दा लामो समयसम्म निर्यात रोकिने भएको हो । यसले विशेषगरी विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ)को ग्लोबल खोप अभियान ‘कोभ्याक्स’को आपूर्तिलाई नराम्ररी प्रभाव पार्ने देखिएको छ ।

कोरोना संक्रमणको संख्या विश्वकै सबैभन्दा उच्च विन्दुमा पुगेपछि भारतले एक महिनाअगाडिदेखि खोप देशबाहिर निर्यात रोकेको छ । यो निर्णयले नेपालसहित विशेषगरी छिमेकी मुलुक श्रीलंका, बंगलादेश र अफ्रिकी राष्ट्रहरुलाई वैकल्पिक आपूर्तिको खोजी गर्न बाध्य बनाउने बताइएको छ ।

यता, कोभ्याक्सको नेतृत्व गरिरहेको गाभी र डब्ल्यूएचओले सोमबार मात्र भारतबाहेकका खोप निर्माताहरुलाई उत्पादन बढाउन र कोभ्याक्स कार्यक्रममा आपूर्ति गर्न भनेका थिए ।

सञ्चार एजेन्सी रोयटर्ससँग कुरा गरेका सरकारी स्रोतका अनुसार भारतको खोप अभियान अब केबल देशभित्र मात्र केन्द्रित रहनेछ । खोप प्रदान गर्नैपर्ने बाध्यता नभएको हुँदा आफूहरुले कुनै पनि राष्ट्रलाई यसबारेमा आधिकारिक जानकारी दिन आवश्यक नठानेको उनले बताएका छन् । उनले भनेका छन्, “हामीले यसबारे आन्तरिक रुपमा छलफल गरेका हौँ र अहिले भारतको अवस्था हेरेर केही देशहरुलाई खोपको अपेक्षा नगर्न भनिएको छ ।” उनले ती देशको नाम भने खुलाउन चाहेनन् ।

भारतमा दोस्रो लहर केही नियन्त्रणमा आइसकेपछि र स्वास्थ्य प्रणालीको भार कम हुँदै गएमा मात्र खोप निर्यातको काम अघि बढाउन सकिने बताइएको छ । भारतको विदेश मन्त्रालयले यस विषयमा हालसम्म कुनै आधिकारिक प्रतिक्रिया दिएको छैन ।

सेरम इन्स्टिच्युट अफ इन्डियाका प्रवक्ताका अनुसार अहिले सबै उत्पादन भारतमा मात्र केन्द्रित गराइनेछ । यसअघि, उनीहरुले आउँदो जुनदेखि देशबाहिर खोप पठाउन सुरु गर्न सकिने बताएका थिए ।

कोभ्याक्सले भारतबाट यस महिनाको अन्त्यसम्म प्राप्त गर्ने भनेको १४ करोड खोपको डोज अब भारतमै राखेर त्यहीँ प्रयोग गरिने गाभीकी प्रवक्ताले बताइन् । कोभ्याक्सले भारतको सेरम इन्स्टिच्युटसँग एस्ट्राजेनेका वा नोभाभ्याक्स खोपको १.१ अर्ब डोज डेलिभर गर्ने सम्झौता गरेको छ ।

युनिसेफका प्रमुखले सोमबार जी–७ का सदस्य राष्ट्रहरुलाई भारतीय खोप निर्यातमा रोकपश्चात् सिर्जना भएको अभावलाई सम्बोधन गर्न आपत्कालीन उपायस्वरुप खोप दान गर्न अपिल गरेकी थिइन् । रोयटर्सबाट ।