site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
विचार
Nabil BankNabil Bank
Sarbottam CementSarbottam Cement
Ghorahi CementGhorahi Cement
नेपाली राजनीतिको गिनिज बुके छलाङ्

मुलुकको समग्र शक्ति कोरोना महामारी नियन्त्रणमा जुट्नुपर्ने बेला अप्ठेरोमा फसाइएको नेपाली राजनीतिलाई निकास खोज्न अभिशप्त बनाइएको छ । अभिशप्त राजनीतिले केही सम्भावना र अनुमानलाई समेत सतहमा ल्याएको छ ।

काठमाडौंको अँध्यारो आकाश धुम्म चिसो छ । बेला बेला पानी वर्षिएको छ तर राजनीति गिनिज बुकमा ‘वल्र्ड रेकर्ड‘मा दर्ज हुनेजस्तो छ ।  

‘कर्फ्यु’को साँघुरो जीवन, काठमाडौंको मौसम भोगेर अनुमान गर्दा देशैभर आकाश  खुलेको छैनजस्तै लाग्छ । प्रतिदिन कोरोना महामारीको चपेटमा हजारौं परेका दुःखद जानकारी सार्वजनिक भएको छ ।

Agni Group

केही दिनदेखि सयौंले दिनहुँ जीवन गुमाइरहेका छन् । महामारी नियन्त्रण कार्यमा सरकार असफल भएको छ । यस्तो बेला नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले)का अध्यक्ष प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली मञ्चित राजनीतिक महामारी रोगकै शैलीमा संक्रमित भएको  छ । 

महामारीको असह्य पीडा निवारण गर्ने उपचार सामग्रीको अभावले जीवन बिताइरहेका पीडित नागरिकप्रति सरकारको संवेदनशीलता शून्यमा छ । राज्यका तर्फबाट उपचार सामग्री उपलब्ध गराउन नसक्दा दर्जनौ अस्पतालले नयाँ बिरामी भर्ना नलिने सार्वजनिक सूचना दिइसकेका छन् । 

Global Ime bank

छिमेकी भारतमा असाध्य फैलिएको महामारीभन्दा पनि खराब अवस्थामा नेपाल पुगेको जनस्वास्थ्यविज्ञले बताइरहेका छन् । सारै दुःखद बेला हो यो । मौसम चीसो तर राजनीति ओली ‘प्रताप’को तापमा छ । मौसम सफा र राजनीति सङ्लिने कहिले कसोरी हो थाहा छैन । ‘निरो’ शैलीको सरकारी राजनीतिले देश ‘तबाही‘तिर धकेलिँदै छ । सरकारले बेला छँदै कुनै तयारी नगरी सत्तामा अलमस्त रहँदाको असह्य पीडा भोग्न बाध्य बनाइएका छन् नागरिक । 

संक्रमित नागरिक जीवनको त्राण खोज्न सडक पेटीमा भौँतारिरहेका छन् । बाँचेकाहरु आफन्त गुमेको दृश्य निःसहाय हेर्न विवश छन् । जनताको यति ठूलो दर्दमा मलम लागाउन सहायक हुनुपर्ने बेला कम्युनिस्ट सरकार राजनीतिको विकृत धन्दा चलाएर बाँकीको ध्यान अन्यत्र मोड्न उद्यत छ । सबैको सहमति र सहकार्य जुटाएर महामारी रोक्न नेतृत्वदायी सम्पूर्ण प्रयास गनुपर्ने बेला सरकारी रबैया देश र नागरिकको पीडामा नुनचुक छर्कने खालको छ । 

मौसमको छनकले केही दिनपछि नागरिक बाढी, पहिरोजस्ता प्राकृतिक विपद्ले थप प्रताडित हुने देखाउँदै छ । सरकार भने यस्ता दुःखदायी परिणामबाट नागरिकलाई जोगाउनेतिरभन्दा कुर्चीको मात्रै सुरक्षा गर्ने दम्भी स्वार्थमा तल्लीन छ ।

निषेधाज्ञा(कर्फ्यु ) र ‘लकडाउन‘को शून्य अँध्यारोमा सरकार रमिता गर्दै छ । 

महामारीकै बीच अँध्यारोतिर धकेलिएको राजनीतिमा खोजिने सम्भावना र अनुमानमा गठबन्धनको बहुमत सरकार बन्न सक्छ कि सक्दैन ? भन्ने पहिलो हो । बने कसरी ? दलीय गठबन्धनको सरकार बनाउन राष्ट्रपतिले दिएको तीन दिन आज बिहीबार साँझ नौ बजे सकिनेछ । 

गठबन्धनको बहुमत साबित गर्न चाहने दलहरुले पूर्व नजिरअनुसार केही दिन थप मागे सम्भवतः राष्ट्रपतिले थपिदिने छैनन् ।

उनलाई ठूलो दलको हैसियतमा अल्पमतको सरकार एमालेका केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वमा दिने हतार छ । जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) ‘अनिर्णित’ विभाजित छ । अध्यक्ष उपेन्द्र यादव र डा. बाबुराम भट्टराई नयाँ गठबन्धनतिर, महन्थ ठाकुर समूह ओली सरकारतिर । यी दुवै समूह एकै धारमा उभिने सम्भावना यो पंक्ति कोर्दासम्म देखिएको छैन । के जसपा विभाजित नै हुने हो ?    

सग्लो जसपाको साथ नहुन्जेल नेपाली कांग्रेस र नेकपा माओवादी केन्द्रले गरेको गठबन्धनको प्रयत्नलाई संसद्मा आवश्यक मत (१३६) पुग्नेछैन । यिनको गठबन्धन सरकार बनाउने प्रयास तुहिनेछ । 

रह्यो, प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत मागेको प्रतिनिधि सभा बैठकमा अनुपस्थित एमालेको  नेपाल, खनाल समूहको राजीनामा निर्णयले गठबन्धको प्रयास सफल र सरकार बन्नसक्छ । तर, यो समूह ओलीलाई गलाएर एकता जोगाउने उद्देश्यमा ध्यान बढी दिँदैछ । 

खनाल, नेपाल समूहले बिहीवारै सांसद् पदबाट राजीनामा दिने चर्चा पनि सुनिदैछ र यो प्रबल पनि देखिँदैछ । आए कति संख्यामा राजीनामा आउने ? गठबन्धनको बहुमत पुग्ने गरी राजीनामा आएमा सरकार फेरिनेछ । अन्यथा, संसद्को ठूलो दलको हैसियतमा केपी शर्मा ओलीकै नेतृत्वमा सरकार पुनर्गठन हुनेछ ।  

अहिलेसम्मको अवस्था हेर्दा अध्यक्ष ओलीले कदम पछि सारेनन् भने नेपाल खनाल समूह राजीनामा दिने बाध्यतामा पुगेको देखिन्छ छ ।

यस समूहको राजीनामा र जसपाको दुई कित्ता कायमै रहे, के यी दुई दल विभाजित हुने सम्भावना हो ? वा सग्लो जसपाले कांग्रेस गठबन्धनलाई साथ दिए एमालेको विभाजन हाललाई टर्ने हो कि ? के चाहन्छ जसपा अर्थात् भूतपूर्व राजपा वा महन्थ समूह ? भनिन्छ नेपाल खनाल समूह महन्थ समूहको निर्णय पनि पर्खँदै छ ।    

ओली यथावत् हैसियतमै रहे भने उनले अब सिध्याई दिने खनाल नेपाल समूहलाई नै हो । माओवादी केन्द्रलाई किनारा लगाइसके र एमाले ब्युँताए ।

आफू र आफ्नो समूहको मनपरीलाई प्रतिरोध गरिरहेको यो समूहलाई पनि किनाराकृत छिन्नभिन्न पार्नु छ अध्यक्ष ओलीलाई ।

खनाल नेपाललाई पन्छाएर निष्कण्टक हुने सोख देखिन्छ उनमा । सूर्य चिन्ह र एमाले नाम ओली समूहले हात पारिसक्यो । 
नेपाल, खनाल समूह चुपचाप एमालेमै बसे ओलीले अहिले कुनै कारबाही गर्ने हैसियत राख्दैनन् ।

अल्पमत सरकारले तीस दिनभित्र पुनः विश्वासको मत लिन यो समूहको तबसम्म उपयोग गर्नेछन् । खनाल, नेपाल समूहको साथ पाए ठूलो दलको अल्पमत ओली सरकार जसपा महन्थ समूहको समर्थनमा गठबन्धनको बहुमत विश्वास प्राप्त सरकारमा रुपान्तरित हुने सम्भावना छ ।

त्यसपछि बल्ल छानीछानी सुरु हुनेछ एमालेमा कारबाही र चुनावी कुरा । 

खनाल नेपाल समूहका तीन दर्जन जति सांसद जो अहिले देखिएका छन् तिनमा एक तिहाइ कारबाही वा चुनावबाट सिध्याइने छन् । अरु रानो हराएको मौरीजस्तै आफ्नै शरणमा आउने वा राजनीतिबाट बिलाउने ओली समूहको विश्वास छ । यही कुरा बुझेको नेपाल खनाल समूह सशंकित र राजीनामा दिएर अस्तित्व रक्षा गर्ने मनःस्थितिमा पुगेको अनुमान छ ।

जतिसुकै एकताको कुरा गरे पनि अध्यक्ष ओली समूहका केही नेता खनाल, नेपाल समूहलाई एमालेमा राख्न इच्छुक छैनन् ।

कारण उनीहरुको प्रतिस्पर्धा बढ्नेछ । थोरै भए पनि नेपाल खनाल समूहमा ‘क्वालिटी’ का नेता छन् । जस्तै भीम रावल, सुरेन्द्र पाण्डे, घनश्याम भुसाल, योगेश भट्टराई वेदुराम भुसाल आदि । यिनीहरुसँग स्पर्धा गर्न ओली समूहमा योग्य कमै छन् । सुवास नेम्बाङ, ईश्वर पोखरेल हुन् ओली समूहका शीर्ष । 

ईश्वर पोखरेल हाल ‘कुचोले गर्ने काम हावाले गर्दैछ’ जस्तो मुडमा मौन छन् । एकताप्रति उनको चिन्ता, प्रयत्न अहिले कतै देखिएको छैन । नेम्बाङ ‘मुखमा रामराम बगलीमा छुरा’ को दृष्टान्त त संविधान सभा अध्यक्ष हुँदा संविधानको भावनामाथि बोलेको आफ्नै कुराविपरीत ओलीको संविधान विरोधी (अदालतले पुष्टि गरेको ) कदमलाई समर्थन दिएबाटै प्रष्टिएका छन् । यो तहमा ओर्लिएको व्यक्ति प्रतिस्पर्धीलाई भित्र्याउन उदार, इमानदार हुने कल्पना गर्न सकिँदैन ।         

यस कारण अध्यक्ष ओलीले खनाल नेपाल समूहलाई एकतामा ल्याउन सक्ने देखिँदैन । कान फुक्दाफुक्दै त्यही कान समाएको उनको समूहले यसो गर्न दिने पनि छैन र ओली स्वयंको दम्भी स्वभावले समेत यो काम सहज सम्भव छैन । मात्र पर्ख हेर अनि खनाल नेपाल समूहलाई सिध्याऊमा ओलीले समय खेल्नेमात्र हो । यही तथ्यले झस्किएको निष्कर्ष यो समूहको राजीनामा हुनसक्छ । 

राजीनामा पछि बन्ने गठबन्धन सरकारसँगको राजनीतिक लेनदेन र चुनावसम्मको सहकार्यमा नेपाल खनाल समूहको अस्तित्व नेपाली राजनीतिमा जोगिन सम्भव छ । सम्भावनामध्ये परिणाममा जे आउला तर एमाले सँगै रहे पुनः ओली गठबन्धनको बहुमत सरकार बन्नसक्छ । 

हेर्दै जाऊँ, धेरै दिन छैन यी सबै परिणाम पर्खन । महामारी थामिन र जनताको दर्द कम हुन भने अलि दिनको प्रतीक्षा पछि पनि के होला अहिले नै भन्न सकिँदैन । 

कांग्रेससँगको गठबन्धनमा सरकार बने उसले पनि धेरै गर्नसक्ने छैन । कोराना महामारीलगायत विपद्बाट नागरिकलाई सुरक्षित गर्न समर्पित हुने, कम्युनिस्ट ओली सरकारले ‘डिरेल’ पारेको लोकतन्त्र र संविधानलाई लिकमा ल्याउने, सुशासनको आशा जगाउने, भ्रष्टाचार र आर्थिक बेथिति रोक्ने सँगै आवधिक निर्वाचन गराउने हो । यति गर्नसके अहोभाग्य । 

अन्यथा, यही मनपरी गर्ने ओली सरकारको निरन्तरतामा चुनाव होला, गराउला वा लामो समय अध्यादेशले नै चलाउँछ कि ?

चुनाव गराए कस्तो ? निश्चित छैन । एमाले अध्यक्ष ओली नेतृत्वमा गठबन्धन सरकारले बहुमत साबित गरे नेपाली राजनीतिमा अनौठो नजिर स्थापित हुनेछ । 

दुई तिहाइको सरकारबाट ओर्लिएका प्रधानमन्त्री ओली  आफैँले मारेको तर अदालतबाट पुनर्जीवित संसद्ले अविश्वास गरेको ओलीलाई पुनः गठबन्धनमा विश्वास प्राप्त भए अनौठो परिघटना मानिने नै छ ।

जीवित, मूच्र्छित र पुनःजीवित एउटै त्यही संसद्मा दुई तिहाइ, अनि अविश्वास, त्यसपछि पुनः विश्वास ? महामारी विपद्बीच नेपाली राजनीतिको यस्तो परिहास परिणाम वल्र्ड बुक गिनिजमा दर्ज हुने छलाङ मानिने नै छ । कसैले दर्ता गराए !  

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: बिहीबार, वैशाख ३०, २०७८  ०८:४९
Sipradi LandingSipradi Landing
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
Kumari BankKumari Bank
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
Maruti cementMaruti cement
सम्पादकीय
ICACICAC