site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
ब्लग
Nabil BankNabil Bank
Sarbottam CementSarbottam Cement
Ghorahi CementGhorahi Cement
निजी विद्यालयका शिक्षकको पीडा

गत शनिबार लामो समयदेखि काठमाडौंको निजी विद्यालयमा कार्यरत मेरा मित्र एक जना शिक्षकले फोनमा दुख मनाउ गरे — विद्यालयले चैत महिनादेखिको तलब नदिएका कारण परिवार भोकै हुन थालेपछि उनले विद्यालय प्रशासनसँग केही रकम मागेका थिए । तर, विद्यालय प्रशासनले रकम दिनुको साटो विद्यालयबाटै निष्कासन गरेको पत्र दियो । 

यस्तैमा म हमफैँ कार्यरत निजी विद्यालयका एक शिक्षक मित्रकोे  फोन आयो उनले हतास स्वरमा भने — थाहा पाउनु भयो, हाम्रो विद्यालयबाट पनि कैयौं शिक्षकशिक्षिकालाई हटाइसकिएको रहेछ । अब पालो तपाई अनि हाम्रो रे ! निष्कासनमा परेका एक शिक्षकले त आत्महत्यासम्म गर्ने प्रयास गरेछन् । 
आत्महत्या शब्दले म स्तब्ध भएँ । केही नबोली फोन राखेँ । 

विगत पाँच महिनादेखि विद्यालय बन्द छन् । सरकारी विद्यालयका शिक्षकले तलब पाइरहेका छन् भने निजी विद्यालयमा कार्यरत अधिकांश शिक्षकहरुले केही पाएका छैनन् । मानवीय संकटमा पनि निजी विद्यालय संचालकले सामाजिक उत्तरदायित्व बहन गरेको देखिएन । फलस्वरूप, निजी विद्यालयका कतिपय शिक्षक निराशा र अवसादका सिकारका भएका छन्  । सरकारले सामान्य श्रमिकको प्रतिमहिना न्यूनतम पारिश्रमिक १३ हजार ४५० रुपैयो तोकेको छ । कतिपय निजी विद्यालयले शिक्षकहरुलाई मासिक पाँच हजारमा काम गर्न बाध्य पारेका छन् । तैपनि, देशभरका सात हजार बढी निजी विद्यालयमा कार्यरत दुई लाखभन्दा बढी शिक्षकहरुले गत वर्षको चैतदेखि नै तलब पाएका छैनन् । 

Agni Group

निजी विद्यालयका शिक्षक नियुक्ति प्रक्रिया लोकसेवा आयोगको भन्दा कम देखिँदैन । यिनै शिक्षकका आधारमा निजी विद्यालयहरूले आफूलाई स्तरीय शिक्षाको पर्याय बताउँछन् । तर, अधिकांश निजी विद्यालयमा न त सञ्चय कोषको व्यवस्था छ न सामाजिक सुरक्षा नै । दसंै खर्च पनि नदिने थुपै्र विद्यालय छन् । 

कोभिड — १९ को कारण सबै क्षेत्र ठप्प छन् । विद्यालय खोल्ने अन्योल भएकाले आर्थिक पष कमजोर भएका विद्यालयले तलब खुवाउन सक्ने अवस्था नभएको संचालकहरुको तर्के छ । केही निजी विद्यालयको अवस्था वास्तवमै कमजोर हुनसक्छ । सामान्य अवस्थामा पनि विद्यालय चलाउन हम्मे हम्मे परेको हुनसक्छ । तर करिब सात हजारभन्दा बढी संख्यामा रहेका नाफामुखी उद्देश्यले खोलिएका निजी विद्यालय सबैले एकाध विद्यालयको उदाहरण दिएर उम्कन खोज्नु दुःखको विषय हो । 

Global Ime bank

शिक्षकलाई चैतदेखि तलब नदिनेमा एक वर्षमात्र होइन कैयौं वर्षसम्म पनि हिजोको नाफाबाट विद्यालयमा कार्यरत शिक्षकहरुलाई तलब खुवाउन सक्ने आर्थिक हैसियत भएकाहरु पनि छन् । विद्यालय कहिलेदेखि खुल्छ भन्ने यकिन नभएको अवस्थामा आफूसँग जे जति छ त्यो शिक्षकहरुसँग पनि बाँड्नुपर्ने नैतिक दायित्व पूरा गर्ने सोच निजी विद्यालय सञ्चालकमा देखिएन । 

अहिले त झन् आशै आशामा अनलाइन कक्षाका नाउँमा शिक्षकहरुलाई आफूसँग भएको केही रकम मोबाइल, ल्यापटप, इन्टरनेटमा खर्च गर्न लगाइयो । अनि अनलाइन शिक्षणमा समस्या देखाएर उल्टै शिक्षकहरुलाई निष्कासन गरियो । 

सामुदायिक विद्यालयका गुणस्तरमा प्रश्न भएकाले ठूलाठालुका छोराछोरीलाई पढाउने ठाउँ निजी विद्यालय भएका छन् । तर, गुणस्तर सुनिश्चित गर्ने शिक्षकहरुका विषयमा भने कसैले वास्ता गरेका छैनन् । 

निजी विद्यालय सञ्चालक व्यक्ति विशेषको लगानीले मात्र यो अवस्थामा आएको पटक्कै होइन । शिक्षकहरुका रगत पसिना पनि त्यहाँ मिसिएका छन् । यसलाई उपेक्षा गर्न मिल्दैन । यसैले सरकारले निजी विद्यालयमा कार्यरत शिक्षकहरुप्रति लक्षित न्यायोचित र विवेकपूर्ण निर्णय गर्नुपर्छ । तिनै शिक्षकको परिश्रम बेचेर निजी विद्यालयले अहिलेसम्म आर्जन गरेका नाफाको लेखाजोखा गरी त्यही रकमबाट शिक्षकहरुलाई कम्तीमा पाकेको तलब दसैंअगाडि दिलाउनुपर्छ । अनिमात्र निजी विद्यालयका शिक्षकले पनि मुलुकमा सरकार भएको अनुभूति गर्नेछन् । साथै, महामारीका बेलामा जागिरबाट हटाउने अमानवीय कार्य गर्नेहरूमाथि त सरकारले प्रचलित कानुनअनुसार कारबाही गर्नुपर्छ । सरकारले हस्तक्षेप गर्नुभन्दा पहिले नै निजी विद्यालय सञ्चालकहरूमा मानवीय भावना त सद्बुद्धि पलाओस् । 
 

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असोज ९, २०७७  ०८:३५
Sipradi LandingSipradi Landing
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
Kumari BankKumari Bank
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
Maruti cementMaruti cement
सम्पादकीय
ICACICAC