पोखरा । पोखराबारे थुप्रै गीत लेखिएका छन्, गाइएका छन् । गीतकै कारण पोखरा मानिसहरूको हृदयहरूमा बसिरहन्छ । पोखरा, फेवाताल वा माछापुच्छ्रे सर्जकका सिर्जनामा आइरहन्छन् ।

नेपाल लिट्रेचर फेस्टिभलको चौथो दिन 'हेर्दा राम्रो माछापुच्छ्रे' सेसनमा सजकर्ता दीपक परिवार कवि तीर्थ श्रेष्ठलाई पहिलो प्रश्न सोध्छन्, “काठमाडौंभन्दा बढी गीत पोखराबारे गाइएका छन् । साँच्चै ती गीतले पोखराको वास्तविक प्रतिविम्बन गरेका छन् ?”

कवि तीर्थ श्रेष्ठ भन्छन्, “एउटै गीतमा सिंगो पोखराको प्रतिनिधित्व हुन सक्दैन । कुनै गीतमा पोखराको प्राकृतिक सौन्दर्य र कुनै गीतमा सांस्कृति सौन्दर्य जोडिएको हुन्छ । कुनै गीतले इतिहास पनि जोडिदिएको छ । गीतले जिज्ञासालाई पनि जीवन्त बनाउने रहेछ ।”

कार्यक्रममा कवि तीर्थ श्रेष्ठसँगै गायक धर्मेन्द्र सेवान र गायिका रज्नी 'रिदम' राई पनि सहभागी थिए । 

तीर्थ गीतले इतिहासका  कुरालाई कसरी जोड्छ भन्ने प्रसंगमा थप्छन्, “एउटा गीतमा ढुंगेसाउँको मेला बाँचेको छ । तर अहिले त्यो त बाँकी छैन नि ।”

तीर्थ गीतले स्रष्टालाई पनि जीवन्त राखेको बताए । यद्यपि, पोखराई अझै लेखिन बाँकी रहेको उनी बताउँछन् ।

धर्मेन्द्र आफूले ०५५ सालमा 'नेपाली तारा' रियालिटी सो चल्दा पोखराले निकै माया गरेको सम्झन्छन् । “भर्खर उदाएका युवा पुस्ताका कलाकारलाई पोखराले सधैँ मञ्च प्रदान गरेको छ,” उनी भन्छन् ।  धर्मेन्द्र आफूले 'हेर्दा राम्रो माछापुच्छ्रे' गाउँदा 'पोखरेली कान्छो' भनेर पाउको माया कहिल्यै बिर्सन्नन् ।

तर धर्मेन्द कामको सिलसिलामा काठमाडौं छन् । तर उनलाई बस्ने रहर पोखरामै छ । “तर जता लागे पनि संगीतमा भने सधैँ रहन्छु,” उनी भन्छन् । 

दार्जिलिङबाट आएर पोखरामा कर्मथलो बनाएकी रजनी रिदम राई पोखराबारे गाएका गीतका कारण चर्चित छिन् । उनी आफू पोखरा आउँदा पहिलोपटक पाएको अवसरबारे सझिन्छिन् । आफू संघर्षरत कलाकार हुँदा पहिलोपटक अवसर दिने सर्वज्ञमान शाक्यलाई सम्झन्छिन् । आफूले गाएको पहिलो गीतले नै अवार्ड दिएकोमा फुरुङग भएको उनी सम्झन्छिन् । 

तीर्थलाई दीपक जिज्ञासा राख्छन्, “हरिदेवी कोइरालाकै पहिलो रेकर्डेड गीतमा बैदाम ताल सुन्छौँ । धेरैलाई बैदाम ताल र फेवातालको सन्दर्भ थाहा छैन । फेवा र बैदामको प्रसंग भनिदिनुस् न ?”

फेवातालको पुरानो नाम हो बैदाम ताल । यहाँ तालनजिकै बदाम खेती हुने हुनाले बैदाम ताल नामाकरण गरिएको प्रसंग उनी कोट्याउँछन् । 

फेवाताल कसरी रहन गयो भन्ने कुरा अनुसन्धानको विषय रहेको तीर्थ बताउँछन् ।