पोखरा । राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाका रूपमा निर्माणाधीन पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा पनि विश्वव्यापी संकटकाल घोषणा गरिएको नोभेल कोरोना भाइरसको प्रभाव देखिएको छ । त्यहाँका अधिकारीहरू यसलाई सामान्य प्रभाव भन्न रुचाउँछन् । चीन सरकारसँगको ऋण सहयोगमा निर्माणाधीन विमानस्थल भएका कारण यहाँ चिनियाँ कामदार पनि उत्तिकै छन् ।

चीनकै बुहानबाट फैलिएको भाइरस र विमानस्थलमा काम गर्ने कामदार पनि चिनियाँ भएका कारण विमानस्थललाई कत्तिको प्रभाव पारेको छ त ?

यस विषयमा विमानस्थलका आयोजना प्रमुख विनेश मुनाकर्मीले जवाफ दिए, “सामान्य प्रभाव चाहिँ छ, चीन गएका कामदार फर्किन पाएका छैनन् ।”

मुनाकर्मीका अनुसार विमानस्थलका ८० कामदार चीनमा नै रोकिएका छन् । तीमध्ये पुराना कामदार २० जना छन्, भने ६० जनाजति नयाँ कामदार आउन नपाएका हुन् । पुराना ४० कामदार नयाँ वर्ष मनाउन गएका थिए । तीमध्ये २० जना फर्किए भने बाँकी २० जना उतै रोकिएका हुन् ।

“४० जना गएका मध्ये २० जना रोकिएका छन् । एक्सेस रोडको ढलान, डेकोरेसन फिनिसिङका लागि नयाँ ६०÷६५ जना आउने भनेका थिए । उनीहरू पनि आएका छैनन् । कम्पनीबाट नै हामीले उनीहरूलाई चीनमा नै निगरानीमा राख्ने चेकअप गराउने १५ दिनसम्म रोग वा लक्षण नदेखिएमा नेपाल छिर्ने भनेका छौँ,” उनले भने ।

कुनै संक्रमण वा लक्षण नदेखिएर नेपाल आए तापनि पुनः उनीहरूलाई तत्काल काममा नलगाई निगरानीमा नै राख्ने तयारी आयोजनाले गरेको छ । यसका लागि छुट्टै पाँचवटा आइसोलेसन वार्डसमेत परिसरभित्रै खडा गरिएको छ ।
गत शनिबार नेपाल फर्केका १० जना कामदार तिनै वार्डमा छन् । उनीहरूलाई अन्य व्यक्तिहरूसँग हेलमेल हुन दिइएको छैन ।

मुनाकर्मी भन्छन्, “नेपालमा आइसकेपछि हामीले काममा नलगाई पुनः निगरानीमा राख्नेछौँ । त्यसका लागि पाँचवटा छुट्टै कोठा तयार गरेका छौँ । उनीहरूलाई त्यहीं राख्ने हो । गत शनिबार आएका पनि काममा फर्केका छैनन् । उनीहरू पनि निगरानीमा नै छन् । मानिसहरूसँग संसर्ग नहोस् भनेर खाना पनि कोेठामा नै पु¥याइदिने गरेका छौँ ।”

तर, विमानस्थलमा कार्यरत कामदारहरू चाहिँ कोेरोना उत्पत्ति भएको हुबेई प्रान्तका भने होइनन् । विमानस्थलमा कार्यरत अधिकांशभन्दा बढी कामदार सिन्चुवान प्रान्तका छन् ।

“तर, हामीले सतर्कता चाहिँ अपनाएका छौँ । यहाँ ट्रिटमेन्ट हुँदैन, हामीले छुट्टै मात्र राखेका छौँ । काममा लगाउनुअगाडि फेरि एकपटक चेकअप गराउँछौँ । त्यसपछि मात्र काममा लगाउने हो,” उनले भने ।

विमानस्थलमा अहिले पनि २०० सम्म चिनियाँ कामदार कार्यरत छन् । करिब २५० जना नेपाली कामदार छन् ।

२०२१ को जुलाईबाट अन्तर्राष्ट्रिय उडान पोखरा विमानस्थलबाट पनि गर्ने योजनामा नागरिक उड्डययन प्राधिकरण रहेको छ । २२ अर्ब रुपैयाँको लागतमा बन्ने विमानस्थल अन्तर्राष्ट्रिय उड्डययन संस्था आईकाओको मापदण्ड अनुरुपको हुनेछ । नेपाल सरकारले चिनियाँ सरकारसँग २२ अर्ब रुपैयाँ ऋणमा लिएर बनाउन सुरु गरेको हो । 

१८० सिट क्षमताको जहाज पोखरामा अहिले विश्वका धेरै देशहरूमा उडान भरिरहेका मझौला खालका विमानले पोखराबाट उडान भर्नेछन् । अहिलेसम्म ५५ प्रतिशतभन्दा बढी भौतिक प्रगति भएको आयोजनाले जनाएको छ ।

प्राधिकरण र सीएएमसीईबीचको सम्झौतामा इपीसी (इन्जिनियरिङ, प्रोक्योरमेन्ट र कन्स्ट्रक्सन) मोडलमा आईकाओ (अन्तर्राष्ट्रिय नागरिक उड्डयन अर्गनाइजेसन) को मापदण्डअनुसार ‘फोरडी’ मोडलमा विमानस्थल बनाउने उल्लेख छ । 

चार दशकअघि पोखरा–१४, १५ र १८ वडाको ३ हजार १०६ रोपनी जग्गा विमानस्थल बनाउन अधिग्रहण गरिएको थियो । त्यसले नपुगेपछि थप पाँच सय २१ रोपनी जग्गा अधिग्रहण गरिएको थियो । यस्तै, पुनः सरकारले गत मंसिर ५ गतेमात्र थप १४८ रोपनी जग्गा अधिग्रहण गर्ने निर्णय गरेको छ । जुन निर्णयको स्थानीयले आफूहरु पटकपटक विस्थापित हुनुपरेको भन्दै विरोध समेत गरिरहेका छन् ।

यद्यपि अहिले अधिग्रहण गर्न लागिएको जग्गाले हवाई सुरक्षा बढाउने आयोजनाको दाबी छ ।

पोखरा विमानस्थलमा हेल्थ डेस्क

विमानस्थलबाट भित्रिने पर्यटकहरूज्ञको जाँचका लागि पोखरा क्षेत्रीय विमानस्थलमा हेल्थ डेस्क स्थापना गरिएको छ । नेपालमा पनि कोरोना भाइरसको संक्रमण पुष्टि भएपछि पर्यटकीय सहर पोखरामा सम्भावित जोखिम न्यूनीकरण गर्न हेल्थ डेस्क स्थापना गरिएको पोखरा विमानस्थल प्रशासनले जनाएको छ ।  

प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालय र पोखरा महानगरपालिकाको सहकार्यमा डेस्क स्थापना गरिएको हो । नेपाल आउने चिनियाँ पर्यटकहरूको प्रमुख गन्तव्यसमेत हो पोखरा । यहाँ आउने पर्यटकहरूलाई लक्षित गरी विमानस्थलमा स्वास्थ्य परीक्षण गर्न आवश्यक उपकरणसहित २ जना स्वास्थ्यकर्मी खटाइएको छ ।  

ती स्वास्थ्यकर्मीले रुघाखोकी, ज्वरो र अन्य संक्रमणको लक्षण देखिएका बिरामीको सामान्य परीक्षण गरी रगतको नमुनासमेत लिनेछन् ।

शंकास्पद देखिएको खण्डमा यही डेस्कले नै उपचारका लागि रिफर गर्ने प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालय गण्डकीका जनस्वास्थ्य अधिकृत बाबुराम आचार्यले जानकारी दिए ।

हेल्थडेस्कमा रगत परिक्षण गर्दा कोरोना भाइरसको शंका लागेमा उक्त रगत र बिरामीलाई काठमाडौं पठाइने उनले बताए । निर्देशनालयले गण्डकी प्रदेशभित्रका सबै स्वास्थ्यसंस्थाहरूमा कोरोना भाइरसको बारेमा स्थानीयलाई जानकारी गराउन पत्राचारसमेत गरिसकेको छ । निर्देशनालयले माक्सको प्रयोग गर्न, अस्पतालमा इमजेन्सी कक्ष तयारी अवस्थामा राख्न पनि मातहतका स्वास्थ्य केन्द्रलाई भनेको छ ।

चीनको बुहानबाट सुरु भएको कोरोना भाइरसको संक्रमण मंगलबार बिहासनसम्म २० हजार ६२३ जनामा देखिएको छ । संक्रमित मध्ये चीनमा ४२५, फिलीपिन्स र हङकङमा एक जनाको ज्यान गएको छ । भाइरसबाट संक्रमित मध्ये ६५३ जना पूर्ण रुपमा निको भएर घर फर्किसकेका छन् ।

२७ देशमध्ये चीनमा सर्वाधिक २० हजार ४३८ संक्रमित देखिएका छन् । जापानमा २०, थाइल्यान्डमा १९, सिंगापुरमा १८, हङकङ र दक्षिण कोरियामा १५÷१५, जर्मनी र अस्ट्रेलियमा १२ र १२, अमेरिकामा ११, ताइवानमा १० जनामा यो भाइरसको संक्रमण देखिएको छ ।

यस्तैगरी, भियतनाम, मकाउ र मलेसियामा ८÷८, फ्रान्समा ६, युएईमा ५, भारतमा ३ तथा फिलिपिन्स, इटली, युके र रसियामा २÷२ जनामा कोरोनाको संक्रमण देखिएको छ ।

नेपालसहित श्रीलंका, फिनल्यान्ड, स्वीडेन, कम्बोडिया र स्पेनमा १ र १ जनामा मात्रै यसको संक्रमण देखिएको छ ।