काठमाडौं । “सातबुँदे सहमतिसँगै एकीकृत पार्टीको अध्यक्ष दुवै नेता रहने सहमति भयो । बैठकको अध्यक्षता पालैपालो गर्ने भन्ने भयो । सबै कुरा सहमतिमै अघि बढेको थियो तर प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले एकैचोटी सरकारमा रहेका मन्त्रीहरुलाई समेत जानकारी नदिइ सचिव सरुवा गर्नुभो । विभिन्न महत्वपूर्ण मन्त्रालयहरु पनि आफैसँग राख्नुभयो । यस हिसाबले उहाँ नै प्रधानमन्त्रीसँगै कार्यकारी रहने संकेत र व्यवहार एकैचोटी देखाउनुभयो । यसबाट के प्रष्ट हुन्छ भने उहाँले हामीलाई विश्वास गर्नुभएन,” नेकपा माओवादी केन्द्रका एक प्रभावशाली नेताले बाह्रखरीसँग अनौपचारिक कुरा गर्दै भने ।

उनी त्यतिमा अडिएनन्, “हामीलाई नै विश्वास नगरेपछि लाखौं मतदाताले एमालेलाई के आधारमा विश्वास गर्ने ? त्यसले पार्टी एकतामा राम्रो सन्देश दिँदैन । पछिल्लो विवादको सुरुवात त्यहीँबाट भएको हो । पार्टी नै एकता गर्ने भनेपछि हामीलाई नै नसोधी सचिव सरुवा किन गरियो त ? विभिन्न महत्वपूर्ण निर्णयहरु गर्ने ओलीको रणनीति तानाशाही प्रवृत्तिको भयो । पार्टी एकतामा ओलीजीको विश्वास देखिएन । उहाँ अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री भएको नाताले सबै महत्वपूर्ण जिम्मेवारी त उहाँको हुनुपर्ने हो । तर उहाँले त्यो गर्नुभएन । अहिले हामी अत्यन्तै जटिल मोडमा आइपुगेका छौं । पार्टी एकताको बारेमा अहिले नै सबै कुरा भन्न मिल्दैन । अबको केही दिनमै पार्टी एकताको ठोस निर्णय हुन्छ । हामी एकता तोड्ने पक्षमा छैनौं तर एमालेको व्यवहार विश्वासिलो हुनुपर्यो ।”

तर नेकपा एमालेका नेताहरु भने एकताका लागि विवादित विषय कुनै नभएको र हुन नसकने टिप्पणी गर्छन् ।

त्यसो भए किन अल्झिएको छ त एकता प्रक्रिया ? 

एमालेका एकजना नेता भन्छन्–मुख्य कुरा प्रचण्डकै व्यवस्थापन हो । उनी प्रधानमन्त्री र पार्टीको अध्यक्षमा अहिले नै सुनिश्चितता चाहन्छन् । त्यो हुन सक्यो भने छिट्टै एकता हुन्छ ।”
उनका अनुसार प्रचण्डले प्रधानमन्त्री पनि पालैपालो हुनुपर्ने र आउने महाधिवेशनमा सहमतिमै आफू अध्यक्ष हुनुपर्ने लिखित सम्झौता अहिले नै चाहेका छन् । महाधिवेशनमा आफ्नो प्रतिष्पर्धी नहोस् भन्ने ग्यारेन्टी प्रचण्डले अहिले नै चाहेको ती एमाले नेताको दाबी छ । 

त्यसले एकतामा जटिलता थपिएको हो ।

केही समय रोकिएको वार्ता प्रक्रिया सोमबारबाट सुरु भएको थियो । सोमबार दुवै अध्यक्षबीच वान टु वान वार्ता भएको थियो भने मंगलबार बिहान एकता संयोजन  समितिको बैठक बसेको थियो ।

बैठकपछि एमालेका नेताहरुले विवादित विषय नभएको बताए पनि माओवादीका नेताहरुले भने केही विषय मिल्न बाँकी रहेको प्रतिक्रिया दिएका थिए । अहिले विवादित भनिएका विषयहरु जनयुद्ध, चुनाव चिन्ह र अनुपात मिलाउने विषय खासै ठुलो नभएको एमालेका नेताहरुको प्रतिक्रिया छ ।

केन्द्रीय कमिटीमा रहने सदस्यको संख्या बढाएर भए पनि केही नेतालाई व्यवस्थापन गर्न सकिनेमा दुवै पक्ष तयार छन् तर पनि एकता प्रक्रिया भनभे अघि बढ्न सकेको छैन ।

दुवै पार्टी पर्ख र हेरको अवस्थामा 

माओवादी केन्द्रका एक नेताका अनुसार दुवै पार्टी अहिले पर्ख र हेरको अवस्थामा छन् ।

“मुख्यगरी नेताहरुको व्यवस्थापनको नै कुरा हो, अरु केही छैन । हामीले बराबरी हैसियतमा पार्टी एकता हुनपर्छ भनिरहेका छौं । एमालेका नेताहरुले प्रतिशतको आधारमा नै एकताको प्रस्ताव गर्नु भएको छ । अहिले एकताको सम्पूर्ण काम टुङ्गो लगाउन भनेर दुई अध्यक्षलाई जिम्मेबारी दिइएको छ । उहाँहरुबीच सहमति हुनासाथ सबै विषय एकैपटक हल हुन्छन्,” माओवादी केन्द्रका ती नेताले बुधबार बिहान बाह्रखरीसँगको कुराकानीमा भने ।

प्रचण्डलाई विश्वास दिलाउँदै ओली

माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डलाई एकीकृत पार्टीको महाधिवेशनपछि आफैँ अध्यक्ष हुन्छु भन्ने थियो । तर, पछिल्लो समय एमाले अध्यक्ष एवं प्रधानमन्त्री ओलीले पार्टीकै वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाललाई पार्टी अध्यक्षको जिम्मेवारी दिने आश्वासन दिएपछि उनी झस्किएका थिए । जुन आश्वासन आफूले पनि यसअघि पाएका थिए । पार्टी एकताको कामलाई छिटो टुङ्गोमा पुर्याउनुपर्ने भन्दै गत आइतबार नेपाल आफैँ प्रचण्ड निवास खुमलटारमा पुगेपछि प्रचण्ड झन शंकाको घेराबन्दीमा परे । 
माओवादी स्रोत भन्छ– एकीकृत पार्टीको आउने महाधिवेशनमा ओलीले पार्टीकै नेता माधवकुमार नेपाललाई उठाउने आश्वासन दिएको खबर आएपछि हामीलाई अप्ठेरो परेको हो । यसअघि उहाँले प्रचण्डलाई नै अध्यक्ष बनाउने आश्वासन दिनुभएको थियो । प्रचण्डलाई महाधिवेशनमा नेपालले नै सघाउने आशा थियो । प्रचण्डको स्वभाव यसैपनि शंकालु छ ।”

एकीकृत पार्टीको चुनाव चिन्ह सूर्य, जनयुद्ध महाधिवेशनबाट टुङ्गो लाग्ने !

विवादित भनिएका विषयहरु एकीकृत पार्टीको चुनाव चिन्ह र जनयुद्धको विषयमा नेताहरुबीच कुरा मिलेको छ । एकीकृत पार्टीको चुनाव चिन्ह सूर्य राख्ने र जनयुद्ध महाधिवेशनबाट टुङ्गो लगाउने निर्णय नेताहरुले गरेको स्रोत बताउँछ ।
एमाले नेता विष्णु पौडेलले पनि केन्द्रीय सदस्यको भागबण्डा बाहेक सबै विषय टुंगो लागेको बताउँछन् ।

एकीकृत पार्टीको झन्डा हँसिया हथौडा र चुनाव चिन्ह सूर्य हुने उनले बताए । “केन्द्रीय समितिमा कुन पार्टीको कति जना राख्ने ? को–को राख्ने भन्ने छलफल मात्र बाँकी छ । अरु सबै विषय टुंगो लागिसक्यो । दुवै अध्यक्ष बराबर हैसियतमा हुनुहुन्छ ।”

“अहिलेको अध्यक्ष अहिलेको लागि हो । महाधिवेशन पछाडि को अध्यक्ष बन्छ अहिले नै भन्न सकिन्नँ । हामीले भोलिको अध्यक्षको लागि छलफल गरेको होइन । त्यसैले यस विषयमा कसैले पनि चिन्ता लिनुपर्दैन, त्यो महाधिवेशनले नै देखाउँछ,“ महाधिवेशनका बारेमा प्रष्ट्याउँदै उनले भने ।

नेकपा एमालेका नेता सुरेन्द्र पाण्डेले केन्द्रीय समितिको संख्या बाँडफाँड बाँकी रहेको बताउँदै जनयुद्ध एमालेले स्वीकार गरिसकेको बताए । एमाले नेता कृष्णगोपाल श्रेष्ठले पार्टी एकताको लागि एमालेले हदैसम्मको लचकता अपनाउने बताउँदै ‘जनयुद्ध’ महाधिवेशनबाट टुङ्गो लाग्ने बताए ।

एकताबाट पछाडि फर्कने ठाउँ छैन 
 

माओवादी केन्द्रका नेताहरु कुनै पनि हातलमा पार्टी एकताबाट फर्कन नहुने बताउँछन् ।

माओवादी केन्द्रका नेता अग्नी सापकोटाले स्थायी र समृद्धिको लागि पार्टी एकता गर्न लागेको बताउँदै कुनै पनि हालतमा पार्टी एकताबाट फर्कन नहुने बताए ।

“मुलुकलाई सुशासन, स्थिरता र समृद्धि दिन हामीले पार्टी एकता गर्न लागेका छौं । प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको चुनावी नजिताले एमाले र माओवादी केन्द्रबीचको पार्टी एकता अनुमोदन भइसक्यो । केही प्राविधिक कुराहरु टुङ्याएर पार्टी एकता गर्नुपर्छ । पार्टी एकताबाट कुनै पनि दललाई भाग्ने छुट छैन ।”

माओवादी केन्द्रका नेता मणी थापाले पनि दुवै पार्टी एकताबाट पछि हट्न नहुने बताए ।