काठमाडौं । विश्वका हरेक देशको पासपोर्टमा केवल चार प्राथमिक रङ हुन्छन्– रातो, नीलो, हरियो र कालो । हरेक देशले आफ्नो देशका सर्वसाधारण नागरिकका लागि जारी गर्ने पासपोर्टमा यीमध्ये कुनै एक रङ चुन्छन् । तर किन ? के तपाईंलाई थाहा छ ? 

रातो रङको पासपोर्ट
यो सबैभन्दा सामान्य रङ हो । रातो रङको पासपोर्ट धेरैजसो ती देशले प्रचलनमा ल्याउँछन्, जसको साम्यवादी इतिहास छ या अहिले पनि साम्यवादी शासन छ ।

स्लोभेनिया, चीन, सर्भिया, रुस, लात्भिया, रोमानिया, पोल्याण्ड र जर्जियाका नागरिकहरूसँग रातो पासपोर्ट हुने गर्छ । यसबाहेक क्रोसियालाई छाडेर युरोपियन युनियनका सदस्य देशहरूको पासपोर्टमा पनि रातो रङको रँछाया पाइन्छ । युरोपियन युनियनमा समाविष्ट हुन इच्छुक केही देशहरू जस्तै : तुर्की र अल्बानियाले समेत केही वर्षअघिदेखि रातो रङको पासपोर्ट प्रचलनमा ल्याएका छन् । बोलिभिया, कोलम्बिया, अक्वाडोर  र पेरूको पासपोर्टको रङ पनि रातै हुन्छ । त्यसो त रातो रङको पासपोर्ट अतिविशिष्ट व्यक्तिहरूका लागि समेत जारी गरिन्छ ।

नीलो रङको पासपोर्ट
नीलो रङ ‘नयाँ दुनियाँ’ को प्रतीक हो । पन्ध्रवटा क्यारेबियन देशहरूको पासपोर्टको रङ नीलो हुन्छ । दक्षिण अमेरिकी देशहरूको पासपोर्टको रङ मरकासुर नामक ट्रेड युनियनसँग उनीहरूको सम्बन्धको प्रतीक हो ।

यिनमा ब्राजिल, अर्जेन्टिना र पेरुग्वे समाविष्ट छन् । यो खण्डमा समाविष्ट भेनेजुएला चाहिँ अपवाद छ, किनभने यहाँको पासपोर्टको रङ रातो छ । अमेरिकी नागरिकहरूको पासपोर्टका लागि नीलो रङलाई सन् १९७६ मा अपनाइएको हो । कतिपय देशमा सामान्य सरकारी कर्मचारीका लागि नीलो रङको पासपोर्ट जारी गर्ने चलन पनि रहेको छ ।

हरियो पासपोर्ट
धेरैजसो मुस्लिम देशहरू, जस्तै : मोरक्को, सउदी अरब र पाकिस्तानको पासपोर्टको रङ हरियो छ । नेपालको पासपोर्टको रङ पनि हरियै छ । हरियो रङ मुस्लिम धर्मगुरु पैगम्बर मोहम्मदलाई मनपर्ने रङ मानिन्छ । यो प्रकृति र जीवनको प्रतीक हो । कतिपय अफ्रिकी देशहरू, जस्तै : बुर्किनोफासो, नाइजेरिया, आइभरी कोस्ट र सिनेगलको पासपोर्टको रङ पनि हरियै छ । यी देशका सन्दर्भमा हरियो रङले इकोवास (इकोनोमिक कम्युनिट अफ वेस्ट अफ्रिकन स्टेट्स) सँगको उनीहरूको सम्बन्धलाई दर्साउँछ ।  

कालो पासपोर्ट
निकै कम देशको पासपोर्टमा मात्र कालो रङ प्रयुक्त छ । केही अफ्रिकी देशहरू, जस्तै ः बोत्सवाना, जाम्बिया, बुरुण्डी, गैबन, अङ्गोला, कङ्गो, मलावी र केही अन्य देशको पासपोर्टमा कालो रङ प्रयुक्त छ । न्युजिलैण्डका नागरिकहरूसँग पनि कालो रङको पासपोर्ट छ, किनकि कालो उनीहरूको राष्ट्रिय रङ हो । 
भारतमा सर्वसाधारणका लागि जारी गरिएको पासपोर्टमा चाहिँ सेतो रङ प्रयुक्त छ ।  
–नवभारत टाइम्सबाट