"फेरि किताब भनेजस्तरी सर्टेट छैन !" ऊ थोरै झर्कियो । म केही बोलिनँ । अभ्यस्त भइसकेकी छु । सधैंजस्तो काममा ममाथि असन्तुष्टि पोख्छ ऊ । कहिले पोख्ने कुरामा, कहिले नपोख्ने कुरामा । वास्तवमा मान्छेको रिस उसको अहमको शक्ति प्रदर्शन हो । शक्तिशाली छु भनेर देखाउने माध्यम हो । ऊ पनि केही फरक छैन । ममाथि झर्किएर आफ्नो शक्ति प्रदर्शन गरिरहन्छ ।

"यो दुइटा किताब किन सँगैसँगै ?" अर्को प्रश्न थप्यो ।

परबाट हेरेँ, एउटा चेकभको 'लेडी विथ द डग', अर्को टल्सटयको 'अना करेनिना' उसको हातमा थिए । दुइटै किताब परबाटै चिन्छु । दुइटै मलाई मन पर्ने लेखक, शायद काम गर्दागर्दै पढेँ होला । अनि हतारले ठाउँमा राख्न बिर्सेकी हुँदी हुँ !

हुन त कुनै ठूलो गल्ती होइन । फेरि रसियन रसियनलाई सँगै मिसाइदिएँ के नै गल्ती गरेँ र ? कुनै अमेरिकन राइटर र रसियनलाई सँगै राखिदिएको भए पो गल्ती गरेको हुन्थ्यो ।

यदि किताबमा लेखकको आत्मा बस्थ्यो भने टल्सटय र चेकभ सँगै बसे होला । रसियन भोड्काको कुरा गरे होला ! कस्तो रमाइलो भयो होला ! चेकभ र टल्सटय ठूलो टेबलमा भोड्का राखेर दुइटा कुर्सीमा बसेर गफ गर्दै गरेको कल्पना गरेँ, छेउमा आगो ताप्दै । रसिया भनेपछि बाहिर हिउँ पनि पर्दै होला। मनमनै हाँसो पनि उठ्यो । कस्तो अचम्म अचम्म सोच्न पुगेकी म ?

"मैले राइटरलाई अल्फाबेटिकल्ली सर्ट गर्ने भनेको ! यस्तो भो भने म कहिल्यै किताब चाहेको बेला भेट्टाउँदिनँ ! अस्ति पनि एउटा मान्छे आएर मुराकामी खोज्यो, मैले भेट्टाइनँ," ऊ फत्फताइरह्यो ।

हुन त म भएको बेला ती ग्राहक आए भने पक्कै मैले किताब भेट्टाउनेछु । म त किताब आँखा चिम्लेरै चिनिदिन्छु तर ऊ किताब पढ्दैन, त्यही भएर किताब उसका लागि शब्दकोषका शब्दजस्ता भनेकै ठाउँमा हुनुपर्छ । नत्र भेट्टाउँदैन । उसका लागि त किताब एउटा व्यापार गर्ने वस्तु ! उसको पढ्ने बानी भएको भए यस्तो हुने थिएन । ऊ मलाई जागिर दिने मान्छे, मैले उसको दोष देखाउन मिल्दैन अनि म चुपचाप पचाइदिन्छु ।

कहिलेकाहीँ सोच्छु, छोडिदिउँ यो जागिर ! केही त भेट्टिएला । यत्तिकै कमाइ हुने यो सहरमा, यो भीडमा । यो पनि पार्ट टाइममात्र त हो । म हप्ताको चार दिन आउँछु किताब मिलाउनलाई यहाँ । कलेजको फि र बाँच्नलाई मात्र पुग्ने तलब छ । पक्कै भेटिएला राम्रो पार्ट टाइम जब । कतै पढेकी थिएँ, इमिडियट बोसको मान्छेको प्रगतिमा सबैभन्दा ठूलो हात हुन्छ । म त उसको गालीमात्र सुन्छु । मेरो प्रगतिमा उसको हात त परको कुरा !

कहिलेकाहीँ म उसलाई सपनामा देख्छु । तर दुइतिर दाह्रा पलाएको, आँखाबाट रगत चुहिन आँटेजस्तो । मैले अस्ति हेरेको मुभीको ड्र्याकुलाको जस्तो । अनि मेरै रगत खान लागे जस्तो । ऊ नजिकै आएर रगत चुस्नुअघि भन्छ, "मैले राइटरहरुलाई अल्फाबेटिकल्ली सर्ट गर्ने भनेको, तिमीले फेरि टेरिनौ !"

झस्यांग भएर उसलाई पुलुक्क हेरेँ । उसको अनुहारमा मेरो सपनाको जस्तो कुनै दाह्रा छैनन् । त्यो फगत सपना हो ।

"यो सकेसम्म चाँडो अल्फाबेटिकल्ली सर्ट गर," उसले आदेश दियो । कुनै मिलिट्रीको माथ्लो तहले तल्लो तहलाई दिएजसरी । छाती चौडा पारेर 'ओके मेजर ओभर एन्ड आउट' भनुम् जस्तो गरी । तर, त्यसो नगरी टाउकोमात्र हल्लाएँ । मलाई उसले हेप्छ, यो सत्य हो । प्राइभेट जागिरमा हेपाइ खाइन्छ । अनि काममा प्रोफेसनालिज्म पनि हुन्न । काम पर्मानेन्ट टाइपको हुँदो हो त उसले मलाई यसरी हेप्ने थिएन । मैले गर्ने कामहरुको निश्चित मापदण्ड हुन्थ्यो । तर यहाँ त ऊ मेरो इम्मिडियट बोस, मेरो म्यानेजर अनि मेरो हर्ताकर्ता । बाँधिएको महसुस गर्छु, त्यस्तो काम पनि खोइ के काम, जसमा मलाई बुझ्ने मान्छे छैनन् ।

बाटोमा धूलो उडाउँदै एउटा गाडी चर्को हर्न बजाउँदै गुज्रिन्छ । तर, चर्को हर्नमै खुसी छु । उसको आवाज दबाउनेछ त्यसले यदि ऊ फेरि करायो भने !

० ० ०

बादल लागेकोले होला, मौसम धुम्म छ । बिहान मेरो मुड अफ, अहिले मौसमको । मलाई बाहिर निस्किन मन छैन । त्यसमाथि धूलोले गाँजेको छ यो सहरलाई । भोक नलागेको भए बाहिर निस्किन्न थिएँ होला तर भोक लाग्यो । करिब १ बजेको हुँदो हो, मेरो इम्मिडियट बोसलाई भनेर बाहिर निस्किएँ । उसले टाउको हल्लाउँदै गर्दा मलाई सम्झाउन छोडेन, "चाँडै आऊ !"

खाजा खान टाढा जान पनि मन छैन । बाटोपारिको मःम: पसल, सबैभन्दा थोरै दूरीमा भएको खाजा पसल । मेनु पनि हेर्नु नपर्ने । एउटा बफ मःम: भन्दे पुग्ने । पसलमा पुगेर त्यत्ति नै भनेर मैले झ्याल बाहिर चिहाएँ । मास्क लगाएकी ट्राफिक दिदी एउटा टेम्पु रोकेर चलान काट्दै थिइन् । ट्याम्पुकी दिदी भने शायद चलान नकाट्न आग्रह गर्दै थिइन् । यो सहर युद्ध मैदान नै हो । प्रत्येक पल कोही शिकार हुन्छ कोही शिकारी । दिदीहरुको झगडा ध्यान दिएर नियालिरहेकै बेला अचानक पिसाबले चाप्यो ।

"टोइलेट कता छ ?"

मःम: पसलेले कुनातिर औँला तेर्स्यायो । हत्तपत्त गएँ । कमोड रहेछ, फ्लस बिग्रेको । बस्न मन लागेन । टोइलेट सफा गर्दैनन् मान्छेहरु । सबैभन्दा पहिला चाहिने वस्तु । सरसफाइका लागि, लाजगालका लागि । उनीहरुको होटलको सरसफाइ पनि त्यसमा आएर दाँजिनेछ । तर, सफा गर्दैनन् । त्यत्तिकै फर्केर आएँ । टेबलमा खुट्टा जोडेर बसेँ । च्यापेको बेला त्यो आसनबाहेक अरु आसनमा बस्न सकिन्न ।

पानी राखिदिने भाइ फाटेको गन्जी लाएर नजिकै आयो । पानी राखिदिएर खिस्स हाँस्यो । धेरै आइरहने भएर होला, ऊ मलाई चिन्छ । हुन त म ऊसँग बोल्दिनँ तर उसले हाँस्दा मुस्काई टोपल्छु । आज मुस्कान बनावटी छ । कारण तपाईंलाई पनि थाहा छ, म फरक आसनमा छु । ध्यान केन्द्रित छ मेरो अन्यत्रै !

मःम:को ढक्कन खोल्नेबित्तिकै बाफ र बासना दुइटै हरर्र आयो । छिट्टो खाएर पारि जानु छ बुक सपमा ! त्यहाँ टोइलेट सफा छ, धेरैले युज पनि गर्दैनन् । मःम:का डल्ला चपाउन थाल्दा ट्राफिक दिदी फेरि दृष्टिमा आइन् । शमयद चलान काटिसकेर अरु गाडीलाई बाटो देखाउँदै !!

अचानक मनमा अनौठो विचार आयो ।

"तिनलाई पिसाब किन आउँदैन ?"

मनमनै उत्तर पनि दिएँ, "आउँछ, कतै जान्छिन् होला !"

नियालेर हेरेँ । नजिकै अरु ट्राफिक छैनन् । मास्क छेउमा कानबाट चुहिएको पसिना परैबाट देखिन्छ । छेउका गाडीले उडाएको धूलोको बीचमा उनको सिठ्ठी सुनिन्थ्यो अनि हात देखिन्थ्यो ।

मनसँग फेरि विवाद गरेँ, "भनेको बेलामा जान त पक्कै पाउँदिनन् ।"

मनले कुनै कुनाबाट उत्तर आयो, "तर जागिर पर्मानेन्ट हो !"

यो उत्तरमा चित्त बुझाउने वा नबुझाउने मलाई थाहा छैन ।

अन्तिममा मनलाई जितेरै छोडेँ, "पर्मानेन्ट नै सबै थोक होइन !"

० ० ०

काम सिध्याएर फर्किँदै गर्दा अब्दुललाई देखेँ । देख्नेबित्तिकै बिर्सेको काम याद आयो ।

"डाक्टरसा'प, मेरो जुत्ता ठीक हुन्छ कि हुँदैन, हेर्दिनू न !" अब्दुललाई जिस्क्याएँ । अब्दुल हामी काम गर्ने बुक सपकै छेउमा जुत्ता बनाएर बस्छ । कहिलेकाहीँ बिहान चाँडो आइपुग्छु । अनि अब्दुलसँग चिया खान्छु । अब्दुलको पसल छेवैमा एकजना दिदी मीठो चिया बनाउनुहुन्छ । कम्तीमा अब्दुललाई र मलाई चिया मीठो लाग्छ । ऊ अहिले ९ मा पढ्दै छ तर खासै स्कुल जाँदैन । जाँच दिनमात्रै जान्छु, बेलुका पढ्छु भन्छ ।

"ह्या दिदी पनि ! फुकाल्नू न त," ऊ मलाई हेर्दै हाँस्यो । उसको छेवैको मुडामा बसेर जुत्ता खोलिदिएँ । उसले ध्यान दिएर जुत्तालाई हेर्‍यो । मतिर पुलुक्क हेर्दै भन्यो, "१० मिनेट लाग्छ ।"

"अनि पैसा ?"

"चियामा सिध्यो !" खिस्स हाँस्यो अनि धागो छान्न थाल्यो दत्तचित्त भएर । बाहिरको अँध्यारोमा रंग खुट्याउन नसकेर होला, धागोहरुलाई घोइरिएर हेर्‍यो । कुनै कुचीकारले क्यान्भास कोर्न रंग छाने जस्तो । उसको काम रमाइलो छ । कसैले अह्राउँदैन । यहाँ धागो राख, यहाँ नराख रंग मिलाएर राख पनि भन्दैन । उसलाइ जे मन लाग्छ, गर्न पाउँछ ।

"कति मेहनत गरेको ?" मैले फेरि जिस्क्याएँ ।

"धागोको रंग मिलाउनुपर्छ दिदी, म बलियो बनाइदिन्छु, मैले सिलाको ठाउँबाट चाहिँ फाट्दैन ।" ऊ हाँस्दा उसको गाला थोरै खाल्डो पर्छ । मनमोहक । कहिलेकाहीँ गालामै पनि सु-पोलिस लागिराखेको हुन्छ तर उसको मुस्कानले ती दागहरुलाई फिक्का पार्छ । जीवनलाई तिनै दागहरुले न हो इन्द्रेणी बनाउने, नत्र त पुरानो चलचित्र जस्तो हुन्थ्यो, श्यामश्वेत !

"कति कमाइ भो त आज ?" अनायसै सोधेँ । सामान्यतया म उसलाई सोध्दिनँ । तर खै आज के भो !

"काँ दिदी ! आज नगर प्रहरी आयो अनि लाठी हानेर भगायो ! अघि २ बजे त फर्केको !" सर्ट थोरै माथि सारेर हातको डाम देखायो । त्यो उत्तर चिताएको थिइनँ ।

"धेरै पढेपछि राम्रो काम पाउँछ होला नि त दिदी !" फेरि सर्ट तल झार्‍यो । घोरिएँ ।

"ल भयो !" उसले जुत्ता फिर्ता गर्‍यो ।

"कति भयो ?" फेरि सोधेँ ।

"दिदी पनि, पाप लगाउनुहुन्छ मलाई ! भोलि चिया खुवाउनू न त !"

उतिर बढाएको २० को नोट पनि लिएन । हात बिस्तारै आफ्नै गोजीतिर फर्काएँ । अनि आफूचाहिँ फेरि बुक सपतिरै फर्किएँ । मेरो इम्मिडियट बोस अझै काममै थियो । मैले ढोका खोलेँ । उसले अचम्म मानेर मलाई हेर्‍यो ।

मैले उसलाई लगेर देखाएँ, "मैले मुराकामीलाई अहिले यहाँ राखेकी छु ! तपाईंलाई देखाउन आएकी !"

"ए ओके," टाउको हल्लायो, थोरै हाँस्यो अनि आफ्नो ठाउँतिर लाग्यो । दाह्रा थिएन, एकदमै सामान्य मान्छे । सधैं भेटिरहने लाखौँ मान्छेहरु जस्तै । म भने नजिकै गएर त्यो किताबलाई सुम्सुम्याएँ । अनि फेरि चेकभ राखेको सेल्फमा गएँ ।

खुसुक्क किताबलाई भनेँ, "म कतै जाँदिनँ तिमीलाई छोडेर । हुन त इम्मिडियट बोस ठीक छैन तर पनि मलाई मेरो पार्ट टाइम जब मन पर्छ ।"