वास्तवमा म ठग नै हुँ । ठग्नु मेरो मूल पेशा हो । मैले धेरैलाई ठगेको छु । जानाजान मैले अरुबाट कमिसनका नाममा नाजायज आर्थिक लाभ लिएकै हो । यसैले मलाई सबैले ‘ठगेश्वर’ भनेर चिन्नु र बोलाउनु अस्वाभाविक होइन । मेरो आयआर्जन नै यही हो ।

यसले नै मेरो ‘मन–पेट’ र ‘धन–पेट’ भरेको छ । यसबाटै मेरो उपस्थिति अहिलेसम्म यहाँ छ । एकसरो लुगा–फाटो लगाएर निर्धक्क हिँड्न पाएको छु । नत्र मेरो हाल के हुन्थ्यो कसले कल्पना गरेको होला र ??

अहिले समाजले मलाई ठगेश्वर भनेर जुन नाम दिएको छ, यो सही र सटिक छ । मेरो विचारमा यो त मेरो पेशा र कर्मअनुसारको नाम हो । मलाई यही ठगीधन्दाले नै गाँस, बास र कपास दियो त मैले के बिराएँ ? यो त कर्मको फल हो ।

म ठान्छु, समाज यसरी नै बनेको हुन्छ । म पनि यही समाजको एक जन्तु जो हुँ । सबै सबैजस्तो हुँदैनन् । सबैले सबैको जस्तो काम पनि गर्दैनन्, जसरी म जस्तो अरु बन्न सक्दिनँ । यो मेरो विशेषता हो । सबैले नाम पनि उस्तै राख्दैनन् । म यही सिद्धान्तबाट चल्ने प्राणी हुँ । अरुले जे–जे गर्छन्, मैले पनि त्यही गर्नुपर्छ भन्ने के छ ?

हो, मलाई ठगेश्वर हुनुमै गर्व छ । म यही नामले चिनिन चाहन्छु । आखिर, मैले चाहेर पनि अब यो नाम फिर्ता हुनेवाला छैन । किनकि मैले गरेकै यही हो । मैले कमाएको नाम नै यही हो त कसरी अर्काे हुन्छ अब ? अरुलाई मेरो नाम ठगेश्वर हुनुमा किन टाउको दुखाइ ? अहिलेको जमानामा कामअनुसार नाम हुनु कुनचाहिँ आश्चर्य हो र ? मान्छेहरू अहिले अरुको कुरा बढी सुन्न र गर्न मन पराउँछन् । मलाई यसैमा अचम्म लाग्छ । मान्छे आजभोलि पनि किन ‘रामराज्य’को कल्पना गर्छन् ? के यो ‘रामकहानी’ गाउने युग हो र भन्या ? म भन्छु यो ‘राम–नाम’ जपेर चल्ने लोक पनि होइन । यो ‘राम–राम’को मन्त्रले बनेको लोक कदापि हुँदै होइन । हामी कुन लोकमा छौं भन्ने समेत मान्छे ख्याल गर्न सक्दैनन् ।

राम भजनले आज कसैको पेट भरेको छ ? कसैले झुपडी जोडेको छ ? कसैले आडम्बर नै सही तर म हुँ भन्ने खोक्रो शान देखाउन पाएको छ र ? मान्छेहरू अझ पनि कुन ‘ढुंगे युग’ कि ‘सत्य युग’को झैँ कुतर्क गरेर हिँड्छन् । कहाँसम्म भने मान्छेहरू ‘मुखमा राम–राम बगलीमा छुरा’ भन्ने सर्वप्रचलित उखानसमेत भुसुक्कै बिर्सेर बस्न सकेका छन् । मलाई यही अनौठो लागिरा’छ ।

मान्छेहरू चर्चा गर्छन्– यसले विचरा, निमुखा, सोझा र नवपिँढीलाई भुलभुलैयामा पार्‍यो । काम र दामको ठेगान नभएकाहरूलाई नराम्ररी ठग्यो । नभएको कुरा बेचेर ढाड सेक्ने काम गर्‍यो । अरुको गाँस कटाएर आफूले भुँडी भर्‍यो ।

यो त सही हो नि । मैले गरेकै त्यही हो । जो टाठा–बाठा छन् उनीहरू आफ्नो लागि के गर्नुपर्छ, आफैं जान्दछन् । जो पुराना हुँदै गएका छन्, उनीहरू नयाँ ठाउँ र परिवेशसँग जानकार भइसक्छन् । जो पहिलै जाने बुझेका छन्, उनीहरू कसैको लहैलहैमा लाग्नु हुँदैन भन्नेमा सजग हुन्छन् । अनि फस्ने, ठगिने, पीडित बन्ने भनेकै विचरा, सोझा र नवपिँढी नभएर अरु को हुन्छ त ? यो त जताततै हुन्छ नि । के नौलो भो र ?

हो, नवआगन्तुक र सोझा मानिसलाई ठग्न सजिलो हुन्छ । मैले त्यस्ता व्यक्तिलाई नै पहिलो निशानामा पार्ने गरेको छु । मेरो क्षमता, योग्यता र कला भनेको ढाँट, छल र प्रलोभनबाहेक अरु के पो छ र ? म वास्तविक कुरालाई ढाँट्न, नभएको कुरालाई छलछामयुक्त बनाउन र नहुने कुरालाई झुक्याएर हुने बनाउन माहिर छु । उनीहरू मेरो कुरामा मख्ख पर्छन् । मेरो प्रलोभन मीठो मान्छन् । मेरो आग्रह नाइ–नास्ती गर्दैनन् । मेरा बोली सत्य हुन् भनेर विश्वास गर्छन् । हामी भाइ–भाइ हौं भनेर आफ्नो मुठ्ठी सुम्पिन्छन् ।

मेरो अनुहार हेरेर सेतो कागजमा सही गर्छन् । झिना–मसिना हजारौं काला अक्षरमा के लेखिएको छ, मलाई नै थाहा हुँदैन । विचरा तिनलाई के मैले भन्नु ? यसमा मेरो मात्र के दोष त ?

यो लोकमा कोही नयाँ आगन्तुक मेरो पहिलो रोजाइको पात्र हो । मैले यस्ता व्यक्तिलाई मेरो बुताले भ्याएसम्म पानीमुनि गए पनि छोड्ने गरेको छैन । चानचुने कुरा हो र हत्तपत्त छोड्नलाई ? पूरै कमिसनको कुरा पो छ त जीवनभर । ऊ बाँचेसम्म म बाँच्न कमिसनको मुहान नै ऊ हो भने मैले किन छोड्नु र उनीहरूलाई ?

त्यसैले उनीहरूको स्वागतमा म लम्पसार गर्न किन्चित पछि हट्दिनँ । धाउँदै, पछ्याउँदै उनीहरूको दैलोसम्म पुग्ने कष्ट छोड्दिनँ । बाह्र–सत्ताइस कुरा गरेर ‘हो क्यारे’ भन्ने बनाउन बाँकी राख्दिनँ । अरु सबै झुट, ममात्र सही भनेर दारा किट्न छुटाउन्नँ । यो त नभई हुँदैन है भनेर मनोवैज्ञानिक त्रास देखाउन कम्ता मेहनत गर्दिनँ ।

मजत्तिको प्राणीले गरेर खानु कम्ती चुनौती छैन यो राजमा । यो जोकोहीले गर्नै सक्दैन । जसले गरेको छ, मेरै जस्तो गरेको छ । यहाँ आएर पनि मान्छेलाई यतिसम्म गर्नु चानचुने कुरा होइन । झुक्याउनु, फकाउनु अनि लुट्नु के केरा खानुजस्तो सजिलो हो र भन्या ?
अरुको भागबाट खोसेर खान बडो स्वादले जिब्रो फड्कार्नु पर्छ यसको लागि । पछिसम्म आउने कमिसनका लागि दलालीको कुन हदसम्म गिर्नुपर्छ, मलाई मात्र थाहा छ । अर्काको भाग खान दशधारा र्‍याल काड्दै मृत्यु–पत्र बेच्न सक्नु चानचुने कुरा होइन नि ।
ती पात्र जो मेरो सामुन्ने परेपछि हत्तपत्त उम्किन पाएका छैनन् । अपवाद त कहिलेकाहीँ चल्ला पनि चिलको पञ्जाबाट उम्किन सक्छ नि । तर, म हरेश खाने जन्तुचाहिँ होइन । मेरो कुकुर कुदाइकै कारण मैले पाएको स्याबासी र मेरा दुई–चार लोक पर्यटनले पनि यसको पुष्टि गर्छन् नै ।

अरे बाबा, अरुले के काम गर्छ, के खान्छ, के लाउँछसँग मेरो किन सरोकार हुनु भन्या ? यो त मेरो चिन्ताको विषय नै होइन । यो त अरुको पर्सनल कुरा हो नि । अरुको निजी मामिलामा यतिसाह्रो चियो गर्ने मेरो बानी छैन । बस् मलाई मेरो धन्दा चलाउनु छ– मात्र ठगीधन्दा । यो पनि अरुलाई फकाई–फकाई । झुक्याई–झुक्याई । गुलियोमा भुलाई–भुलाई । नभएको सपना देखाई–देखाई ।
म अरुको उतिविधि खोजीनिती गर्दै हिँड्ने त्यस्तो पाखण्डी होइन । कसले के खान्छ, कति खान्छ, कस्तो खान्छ, कहाँ खान्छ, के मतलब ? त्यसले के गरेर कति कमाउँछ, मेरो किन गिद्दे दृष्टि ? उसले कस्तो लाउँछ, मलाई किन चासो ? मेरो त एउटै पेशा हो– दलाली । 

दलालीको आफ्नै परिभाषा होला । यसको पनि आफ्नो धर्म होला । नीति होला । नियम होला । कर्तव्य होला । तर, तर मलाई के मतलब ? मेरो दलाली मेरै पाराको छ । कसैले डाहा गर्दैमा हुन्छ र ? त्यसैले त म ठगेश्वर हुँ । ठग्नु मात्र मेरो काम हो ।

“ए दलाल, के कुरा गरेको तिमीले ? किन यतिविघ्न कर्कश स्वर गरिरहेका छौ ? को हौ तिमी ? तिमी यहाँ किन र कुन उद्देश्यले आएका छौ, होस् गर । यो जनताको न्याय पाउने अखडा हो । अदालत हो । न्यायालय हो । मन्दिर हो । आस्था हो ।”
“म...म ठगेश्वर हुँ प्रभो । एउटा बिमा दलाल । यो मेरो रामकहानी हो प्रभो । आगे, हजुरको जो आज्ञा ।”